...

In het jaarverslag van 2017 lezen we dat het Centrum 57.400 oproepen heeft ontvangen, een stijging van 3,8 procent in vergelijking met 2016. 99,5 procent van de oproepen gebeuren telefonisch. Dit communicatiemiddel blijft de eerste keuze voor mensen met een intoxicatie.Wie belt 070/245 245? In de meeste gevallen (37.372) zijn het burgers die naar de telefoon grijpen, maar ook artsen (6.576) en andere gezondheidswerkers (3.390) doen dat. De menselijke slachtoffers zijn gelijkmatig verdeeld tussen volwassenen (46 % van de gevallen) en kinderen (46%, leeftijdsgroep 1-4 jaar is de meest voorkomende), de overige 8 procent zijn... dieren. Er zijn iets meer vrouwelijke slachtoffers (21.154) dan mannelijke slachtoffers (18.113).87 procent van de oproepen wordt als 'klassiek' bestempeld, wat wil zeggen dat ze gaan over contacten met producten. De belangrijkste oorzaken van vergiftiging blijven van jaar tot jaar vergelijkbaar, zegt het Centrum: bijna de helft (46%) van de oproepen heeft betrekking op blootstelling aan geneesmiddelen en een kwart aan de huishoudelijke producten, afwasmiddelen of wasmiddelen, ontvetters, bleekwater... gevolgd door cosmetica (6%), fytosanitaire producten (5%), planten en paddenstoelen (5%), voedsel (3%), dierenbeten en -steken (1%)...Voor geneesmiddelen is de belangrijkste manier van blootstelling de inname. Bij kinderen ziet men echter logischerwijze meer toediening via rectale weg en via instillatie. Voornamelijk geneesmiddelen voor het centrale zenuwstelsel liggen aan de basis, gevolgd door analgetica-antipyretica, producten voor uitwendig of lokaal gebruik en geneesmiddelen voor het ademhalingsstelsel of het cardiovasculair stelsel."Veel telefoontjes gaan over kleine, onbedoelde overdoseringen bij ouderen die hun medicijnen twee keer innemen", zegt het rapport. In de publieksbijsluiter van geneesmiddelen wordt vaak het nummer van het Antigifcentrum vermeld, wat de afgelopen jaren heeft geleid tot een toename van het aantal oproepen voor kleine overdoseringen."Ziekenhuisgerichte oproepen verschillen tussen volwassenen en kinderen in de zin dat het bij volwassenen meestal om vrijwillige inname (suïcidaal) gaat. Bij kinderen is het grootste deel hiervan accidentele ingestie (product- of doseringsfout 14%), waarbij het gaat om geneesmiddelen voor het CZS (28,8%) en analgetica-antipyretica (17,6%).In 2017 registreerde het Centrum 1.107 bijwerkingen van geneesmiddelen, die maandelijks aan het FAGG werden gemeld. Er zijn nog besprekingen gaande met het Agentschap om de over te dragen gegevens aan te passen om te voldoen aan de nieuwe definitie van het begrip 'bijwerking' zoals vastgelegd in de Europese Richtlijn 2010/84/EU, omgezet in Belgische wetgeving in juli 2012. Het Centrum vraagt een aanpassing van het bedrag dat is toegewezen aan deze geneesmiddelenbewakingsactiviteit, waarvoor nu meer tijd en meer personeel nodig is.Voor niet-medicamenteuze producten verschilt de blootstellingsroute tussen volwassenen en kinderen sterker, zeggen de auteurs van het rapport, Dr. Martine Mostin en Anne-Marie Descamps: "Het grote percentage orale blootstelling bij kinderen is een gevolg van het normale exploratiegedrag vóór vier jaar. Bij volwassenen veroorzaken manipulatiefouten vele ongelukken: inademing en spatten in het oog of op de huid vertegenwoordigen 41,3 procent van de blootstellingsvormen in vergelijking met 9,9 procent bij kinderen."Het Centrum is bijzonder alert voor ongelukken met bijtende producten: "De informatie van de niet-professionele gebruiker over het gevaar van bijtende producten lijkt ons onvoldoende, zelfs wanneer de wettelijke bepalingen inzake etikettering worden nageleefd". Je moet weten dat meer dan drie telefoontjes per dag betrekking hebben op producten op basis van hypochloriet (bleekwater, tabletten in zwembaden): "Inademing van chloordamp na een mengsel van bleekwater met een zuur, van ammoniak of andere reinigingsproducten gebeurt dagelijks. De waarschuwingen op het etiket van deze preparaten en de preventieboodschappen die regelmatig worden herhaald door het Antigifcentrum, lijken geen invloed te hebben op het gedrag van de gebruikers".Het centrum legt ook nogmaals de nadruk op de ongelukken met vloeibare wasmiddelen verpakt in water oplosbare capsules. In 2017 werden 318 incidenten vastgesteld, waarvan de overgrote meerderheid (81%) kinderen jonger dan 5 jaar betrof, een toename van 3,5 procent ten opzichte van 2016. Hoewel de EU regelgevende maatregelen heeft genomen om deze verpakking minder aantrekkelijk te maken voor jonge kinderen en om hun weerstand te verhogen, blijft de irriterende werking van de inhoud van deze capsules onveranderd. Daarom is het Centrum van mening dat het belangrijk is ervoor te zorgen dat het publiek zich bewust is van de gevaren van deze producten, vooral voor de allerjongsten.Accidentele inname van cosmetica is zelden gevaarlijk, verklaart het rapport dat echter aangeeft dat 'producten die een hoog percentage alcohol of oplosmiddel (parfums, oplosmiddelen), ontkrullers, haarkleurmiddelen... bavetten, aanleiding kunnen geven tot intoxicatie wanneer ze worden doorgeslikt'.Ook ongelukken met planten zijn zelden ernstig, zegt het Centrum, dat in één jaar tijd 20 gevallen van oog- of huidirritatie optekende na contact met het sap van Euphorbia en 28 gevallen van huidverbranding na blootstelling van de huid aan reuzenberenklauw. Hoewel het plukken van paddenstoelen in België niet zoveel gebeurt, blijft het risico op intoxicatie door de groene knolamaniet heel reëel. Daarom waarschuwen de auteurs: "Bij elke spijsverteringssymptomatologie die optreedt na een maaltijd met wilde paddenstoelen moet deze diagnose worden uitgesloten. Om deze problematiek op te vangen, wordt een beroep gedaan op de vaardigheden van een netwerk van mycologen".Tot slot betreurt het Antigifcentrum het gebrek aan financiële middelen om zijn opdrachten uit te voeren, terwijl haar functie van triage van oproepen ertoe bijdraagt dat de hulpdiensten niet overbelast raken en de werklast van de artsen kleiner is...