Tijdens die webinar werden de resultaten van het FAZODEM-project voorgesteld (zie kader).
Interdisciplinariteit is de toekomst, zei Beke na de uiteenzetting over het project en de getuigenis van huisapotheker Ilse Smets. "De babyboomgeneratie zal de komende jaren steeds meer zorg nodig hebben, en ook in de ziekenhuizen wint ouderenzorg aan belang. Care en cure vloeien daarbij meer en meer in elkaar over, en de apotheker bevindt zich als het ware op het snijvlak tussen die twee."
Gigantische opportuniteit
Wie interdisciplinariteit zegt, denkt uiteraard ook aan gegevensdeling. "Probleem is dat de systemen van eerste en tweede lijn momenteel niet met elkaar babbelen", wierp VAN-directeur en moderator Hilde Deneyer de minister voor de voeten. "Een goede opvolging van de medicatie is inderdaad een grote uitdaging en absoluut noodzakelijk", antwoordde Wouter Beke. Hij denkt daarbij ook aan populatiegericht zorgmanagement op geaggregeerd niveau. Uiteraard vergt dat de nodige architectuur, met een verdere inkanteling van Vitalink in de eerstelijnszones, luidde het.
Die eerstelijnszones zijn overigens een gigantische opportuniteit in de verdere opvolging van de coronacrisis, ging de minister verder. "Om een nieuwe lockdown te vermijden, kan binnen die ELZ's doelgericht worden opgetreden in geval van clusters en opflakkeringen."
Zorgzame buurten
Vanuit zijn achtergrond als schepen van Sociale Zaken in Leopoldsburg, gelooft Wouter Beke sterk in het concept van 'zorgzame buurten'. "Zelf heb ik die lokale meerwaarde van de apotheker van dichtbij kunnen opvolgen in onder meer het TakingCare-project aangaande diabetesopsporing. De apotheker is als het ware de thermometer van de buurt. We beseffen onvoldoende hoeveel zaken samenkomen in 'buurten': diabetes, dementie, cardiovasculaire problematiek. En ook maatschappelijke kwesties zoals armoede en eenzaamheid. Apothekers en ook huisartsen spelen daarin een belangrijke rol, die ook vervat inzit het maatschappelijke luik van het Vlaamse relanceplan."
In het zorglandschap ontbreekt het aan een 'magneet', die de puzzelstukjes bijeenbrengt, zei de minister nog. "Er zijn tijdens de lockdown veel initiatieven geweest om ouderen en kwetsbare mensen te contacteren. Die energie moeten we nu vasthouden."
Gezamenlijke winst door samenwerking
Hoe kan de apotheker inzake preventie 'all the way' gaan, vroeg een deelnemer aan de webinar tijdens de vragenronde. Met name gaat het dan over diabetesscreening en binnenkort hopelijk vaccinatie tegen het coronavirus. Handelingen waarbij moet geprikt worden, iets wat KB 78 uitsluit voor apothekers . "Alles vertrekt vanuit de persoon met een zorgnood", stelde Beke. "De organisatie van die zorg vergt een discussie met mensen die wel degelijk rond de tafel willen gaan zitten, ondanks mogelijke onenigheden over de werkverdeling." Het is geen of-of verhaal, zoveel is duidelijk. "We moeten bekijken hoe we door samenwerking gezamenlijke winst kunnen boeken, in het belang van de patiënt. Door bijvoorbeeld de vaccinatiegraad in de bevolking te verhogen." Dat alles vergt uiteraard een gezamenlijk plan.
De webinar is binnenkort te herbekijken op de website van VAN.
Nieuw dementieplan in het vooruitzicht
Tijdens de webinar stelde Fien Van Sint Jan de resultaten van het FAZODEM-project voor. Dat bestond uit een breed aanbod, met tal van handige handvaten zoals een praktische gids rond medicatiegebruik, instrumenten om mantelzorgers vanuit de apotheek te ondersteunen, diverse patiëntfolders over onder meer medicatie, hulp- en dienstverlening, en het verschil tussen vergeetachtigheid en dementie, in combinatie met een e-learningpakket. "Opvallend is toch dat de apothekers die de opleiding hebben gevolgd - dat zijn er ruim 800 - zich nadien sterker in hun schoenen voelen om personen met dementie én hun mantelzorgers te begeleiden."
Het FAZODEM-project van VAN en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen kreeg ondersteuning van de Vlaamse overheid. In hun beleidsaanbevelingen vragen beide organisaties onder meer om een nieuw dementieplan waarin het engagement naar verdere ondersteuning van mantelzorgers en mensen met dementie door de apotheker wordt opgenomen. "Willen we een dementie-inclusieve samenleving worden, dan moeten we blijven inzetten op laagdrempeligheid. Zo'n plan doet recht aan de behoefte van de mantelzorger aan professionele ondersteuning op maat", aldus Jurn Verschraegen, directeur van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen.
Minister Wouter Beke erkent de rol van de huisapotheker bij de zorg voor personen met dementie, binnen het kader van de buurtgerichte zorg. "Voor mensen met dementie is vertrouwen en veiligheid heel belangrijk, ook in hun zorgomgeving. Door huisapothekers de nodige bagage te geven om met dementie om te gaan versterken we hun rol als vertrouwde zorgverlener. Voor personen met dementie en hun mantelzorgers blijft goede zorg zo toegankelijk en dichtbij. Dat draagt bij tot meer levenskwaliteit", aldus Wouter Beke.
De minister heeft alvast de ambitie om een nieuw dementieplan op te stellen, en maakte van deze webinar gebruik om daartoe opnieuw de hand uit te steken naar de Vlaamse apothekers. Moderator Hilde Deneyer herinnerde als afsluiter nog aan de drie aanbevelingen van VAN in die context: erkenning van de expertise van de huisapotheker; een multidisciplinaire aanpak; en binnen de eerstelijnszone werken aan een dementievriendelijke maatschappij. Waarop ze de uitgestoken hand van de minister met plezier aannam - figuurlijk dan.