...

De vastgestelde prevalentie bedraagt 1 op 300 personen, maar onderschat waarschijnlijk de realiteit. "Eén en ander heeft geleid tot een debat onder experts, met de vraag of we niet de hele bevolking moeten screenen", aldus dokter De Lange. "Totnogtoe hebben we daarop geen eenduidig antwoord." Niet te verwarren met tarweallergie Klassieke symptomen bij kinderen met glutenintolerantie zijn misselijkheid, braken, waterige diarree en symptomen van malabsorptie, zoals anemie, gebrek aan foliumzuur, spierzwakte en een groeiachterstand. De typische morfologie is een opgezet abdomen, met tegelijk een atrofie van de bilspieren. Glutenintolerantie mag niet verward worden met allergie voor tarwe, een IgE-gemedieerd proces, dat eveneens aan een opmars bezig is. "Bij kinderen jonger dan één jaar is allergie voor tarwe de vijfde meest voorkomende voedingsallergie", zegt Marijke De Lange. "Uit Amerikaanse studies blijkt dat deze allergie voorkomt bij 2,5 % van de kinderen. Dit is geen onschuldig verschijnsel. Men heeft bij allergie voor tarwe zelfs inspanningsgebonden allergische shock beschreven: het incident treedt op als mensen bijvoorbeeld gaan joggen een uur na het eten van brood." Waaier van complicaties Naarmate de glutenintolerantie langer bestaat, kan men ook andere complicaties zien opduiken, zoals osteoporose en kwaadaardige tumoren, vooral van de darm. Patiënten met glutenintolerantie hebben, ten opzichte van de algemene bevolking, een tweemaal hoger risico van colorectaal carcinoom. Daarnaast bestaat er een toegenomen risico van dunnedarmlymfoom. Andere problemen zijn herhaalde miskramen, aantasting van het tandglazuur, aften, haaruitval, depressie en psychose. Malabsorptie kan leiden tot een tekort aan gammaglobulinen en oedemen. Paradoxaal gaat glutenintolerantie gepaard met een verhoogde frequentie van zwaarlijvigheid bij volwassenen. Dan zijn er nog de typische kenmerken van auto-immune ziekten, zoals het comorbide bestaan van andere auto-immune ziekten, in dit geval vooral diabetes type 1 en auto-immune thyroïditis, maar ook dermatitis herpetiformis en sommige reumatische ziekten. Dokter De Lange: "Glutenintolerantie heeft nóg een typisch kenmerk van auto-immune aandoeningen: de ziekte is frequenter bij vrouwen dan bij mannen." Diagnostiek kan herkansen Wat de diagnose betreft, moet men in eerste instantie voor ogen houden dat het darmbiopt gelijkstaat met een absolute must. Als een patiënt suggestieve symptomen heeft, dan is een serologische test de eerste stap. Bij glutenintolerantie kan men in het serum antilichamen vinden tegen bestanddelen van het graan, met name gliadine, en tegen stoffen eigen aan het lichaam van de gastheer. Dokter De Lange: "Een gecombineerde dosering van IgA anti-gliadine, IgA anti-endomysium en IgA anti-transglutaminase, wordt aanbevolen. Elk van deze doseringen apart heeft een lage gevoeligheid, maar gecombineerd scoren ze bijna 100 %. Omdat 2-10 % van de patiënten met glutenintolerantie een IgA-deficit heeft, moet de serologische test altijd worden aangevraagd samen met een bepaling van de totale IgA. Blijkt deze waarde te laag, dan is de serologische test onbetrouwbaar." Als het resultaat van de serologische test twijfelachtig blijkt (mét een normale waarde van totale IgA), dan kan men hem, bij een zeer suggestief beeld, herhalen. Richtlijnen bevelen maximum drie pogingen aan. Een positief resultaat op de serologische test wordt bevestigd door het histologische onderzoek van een darmbiopt. Valkuilen bij de vleet Gluten is een eiwit aanwezig in een aantal graansoorten, zoals tarwe, rogge en gerst. Gluten zit niet in haver, boekweit, maïs en rijst. Toch is het oppassen geblazen: in de graanverwerkende industrie is men blijkbaar nooit veilig voor contaminatie door andere melen. Vooral de bereiding van havermeel blijkt gevoelig te zijn voor bijmenging. Dokter De Lange: "Volgens de Europese wetgeving moet men op de verpakking van voedingsmiddelen veertien verschillende voedingsbestanddelen aangeven, die allergische reacties of ander vormen van intolerantie kunnen uitlokken. Gluten hoort in het rijtje. In de praktijk treft men gluten aan in vooraf bereide sauzen en soep, bouillonblokjes, vleesbereidingen, paneermeel, roomijs en snoep. Het komt er dus op aan de etiketten zorgvuldig te lezen. Regelmatig herlezen is geboden, omdat een fabrikant de samenstelling van zijn product plots kan wijzigen. Fabrikanten zouden er goed aan doen een groot logo op hun verpakking te plaatsen telkens als de samenstelling van een product verandert."