Dinsdag 7 april tot woensdag 15 april
Op mijn ronde om geneesmiddelen aan huis te bezorgen sta ik plots met mijn mond vol tanden. Dat gebeurt nochtans niet veel.
Bij mijn voorlaatste post krijg ik te horen dat de anders zo kranige dame net overleden is. Haar echtgenoot vertelt het met enig ongeloof in zijn stem. De kinderen, die even verderop wonen, komen aangereden. De huisarts is op weg.
Ik laat ze met rust. Wat de oorzaak ook was (geen Corona), het hakt er wel even in. In een dorp ken je elkaar en bouw je wel gemakkelijker een band op, dat maakt het net dat tikkeltje lastiger.
Maar mijn emoties doen er hier niet toe. Overlijden in deze Corona-periode is keihard. De deugddoende knuffel, de broodnodige arm rond je schouders, het kan en mag nu niet.
Het doet mij stilstaan bij het gevoel dat artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis of in de eerste lijn nu moeten hebben als er een patiënt van hen overlijdt. Ook voor hen moet het snoeihard zijn om dit voor je ogen mee te maken, de dood te moeten vaststellen en vooral nog harder om de familie te moeten inlichten. Het zijn ook maar mensen, die uitzonderlijke tijden meemaken. Hopelijk kunnen zij ook rekenen op een luisterend oor.
Overlijden in deze Corona-periode is keihard. De deugddoende knuffel, de broodnodige arm rond je schouders, het kan en mag nu niet.
Deze week hoor ik mijn "zus" Nyota (van Congolese afkomst, lang verhaal) die in het Brusselse werkzaam is als verpleegkundige. Zij werd zelf getroffen door COVID-19, net zoals haar mama en haar broer. Ze hebben het er gelukkig goed van afgebracht, maar haar zwakke stem verraadt wat ze heeft meegemaakt. Het virus heeft lelijk huisgehouden, fysiek én mentaal. Na bijna 1 maand (!) is ze nog steeds extreem moe. Net zoals zovelen die er (gelukkig) bovenop geraken, is een revalidatie nodig. Ze vertelt hoe ze het goede in de mens heeft gezien, zoals de arts die haar zingend geruststelde, maar ook de wrede realiteit, zoals een 20-jarige die midden in de nacht sterft. Ze spreekt van een 'voor' en een 'na'. COVID-19 heeft haar veranderd.
Tijdens een andere middagronde brengt mijn collega de medicatie naar een dame in de wijk wat verderop. Ze belt verschillende malen aan. De hond blaft maar voor de rest blijft het stil. Ze besluit de medicatie toch achter te laten en we bellen haar even later op om te weten of ze alles gevonden heeft. Telkens voicemail. De schrik slaat ons al rond het hart. Ik besluit toch nog even mijn fiets te nemen en ter plaatse te gaan kijken. Na 2 keer aanbellen gaat de deur voorzichtig open. Oef. Opluchting van mijn kant, verbazing van de andere kant. Ze had ons gewoon niet gehoord en haar gsm was uitgeschakeld. We kunnen gerust zijn.
Het gevoel van de voorbije dagen blijft een beetje hetzelfde. Het is over het algemeen rustiger in de apotheek. Mensen komen minder, maar als ze komen dan is het meestal serieuzer. Is het omdat mensen bang zijn om naar de apotheek te komen? In feite hoeft dat echt niet, want er werden tal van maatregelen ingevoerd ter bescherming van onszelf én de patiënt. Maar bij het begin van de Corona-crisis hebben we natuurlijk nationaal opgeroepen om niet-essentiële bezoeken aan ziekenhuis, arts én apotheek te vermijden.
Het kan natuurlijk ook het dipje na de storm zijn. Telkens er een periode van ziekte (Griep, buikgriep, ...) geweest is, zie je nadien telkens wel een periode van kalmte. En ik veronderstel dat veel mensen nu wel genoeg paracetamol in huis hebben...
Mensen komen minder, maar als ze komen dan is het meestal serieuzer. Is het omdat mensen bang zijn om naar de apotheek te komen?
Ondanks de vele oproepen via de (sociale) media om de zorg niet uit te stellen, zien we toch nog steeds meer mensen met ernstiger pathologieën dan gewoonlijk. De zaterdag begint het eerste uur kalm, maar toch moeten we al 2 mensen doorsturen naar de huisarts. We bellen hem zelf op en maken samen met de patiënt een afspraak, zodat we zeker zijn dat ze zullen gaan. We mogen als apotheker geen diagnose stellen, maar als er iemand voor je staat met een rood gezwollen oog of met een onderarm dat na een insectenbeet helemaal rood gezwollen en warm is, dan weet je gewoon dat ze moeten doorgestuurd worden. Vroeger was het soms minder duidelijk, nu kunnen we al bijna voorspellen met welk voorschrift ze terug zullen komen.
Het valt ook op dat men precies ook niet meer durft toegeven dat men keelpijn heeft, of een hoestprikkel. Dat de klachten van allergische oorsprong kunnen zijn, speelt geen rol. Men komt tegenwoordig gemakkelijker om condooms dan om een keeltablet of een hoestsiroop.
Uiteraard heeft de afstandsmaatregel ook wel effect op andere virale infecties. Dat is goed meegenomen. Goed idee dus om later als preventieve maatregel mee te nemen.
De Paasdagen zijn zalige dagen van rust en toch wat plezier. Zoals veel lokale apothekers ben ik ook actief in het verenigingsleven. Alhoewel, actief? Zowel voor de lokale Gezinsbondafdeling als voor de Rode Kruisafdeling moet ik tijdelijk verstek laten gaan, wegens te druk. Het doet me wat. Ik heb soms het gevoel dat ik mijn collega-vrijwilligers in de steek laat. Maar het zijn topmensen! Onze Rode Kruisafdeling ziet alle evenementen afgelast, maar zet zich belangeloos in voor het triagecentrum in Deinze en onze ambulanciers rijdt met de COVID-ambulance. En de collega's van de Gezinsbond organiseren het virtuele Paasspel zodat gezinnen zich eens volledig kunnen uitleven. Voor één keer laat ik me dienen en doen we zelf mee met het spel. Het doet ons echt deugd.
Men komt tegenwoordig gemakkelijker om condooms dan om een keeltablet of een hoestsiroop.
Tot er een van de dochters last krijgt van allergie. Of je nu wil of niet, je gaat er onbewust toch altijd van uit dat ze kan geïnfecteerd zijn. Ik zou niet weten hoe, maar toch. Voor alle zekerheid toch maar even in quarantaine, maar als blijkt dat allergiemedicatie aanslaat en er nooit koorts is, kan ze er met de goedkeuring van onze huisarts er gerust weer uit.
Na het Paasweekend beginnen de vragen weer volop te komen naar handgels, mondmaskers,... Voor handgels mogen we nu blijkbaar soepeler zijn. We beslissen om op vraag toch te verkopen, maar steeds 1 (kleine) verpakking, op naam geregistreerd én met de expliciete uitleg erbij dat handen wassen nog steeds zeer noodzakelijk is. Tot nu toe hebben we, zoals je kon lezen, het dragen van mondmaskers nooit gepromoot. Maar de vraag ernaar wordt immens. Mensen tonen minder en minder begrip dat wij geen mondmaskers aanbieden en dat er in andere apotheken wél aangeboden worden. Dat ze daar soms woekerprijzen van €8.50 per masker betalen is blijkbaar geen issue. Je aan de regels houden en tekorten helpen beheersen en voorkomen kan je dus kwalijk genomen worden. Mijn naïeve ik hoopt dat dergelijke praktijken een minderheid vormen.
Dankzij een groep collega's die ik onlangs heb leren kennen, kunnen we aan degelijke mondmaskers geraken op korte termijn. We besluiten dus om ze nu toch aan te kopen, maar weer met die afspraak om iedereen bij aankoop degelijk in te lichten over het gebruik (vooral het gevaar op verkeerd gebruik en op een vals gevoel van veiligheid). Dat is toch onze essentiële taak? Uiteraard bevragen we de lokale zorgverleners, want die gaan nog steeds voor.
Ik weet uit mijn ziekenhuisperiode hoe lastig het is om een hele dag een masker te moeten dragen. Maar dat mag geen excuus zijn.
Onderling begint stilaan ook de discussie of we nu zelf wel of niet een mondmasker moeten dragen. Als we met 2 werken, dan is afstand houden wel degelijk mogelijk. Op de dagen dat we met 3 apothekers werken, is dat soms al wat moeilijker. We meten dagelijks 2 x onze temperatuur, maar we komen wel allemaal uit een andere 'silo'. Dat maakt dat je potentieel een besmetting kan meebrengen. Moeilijk. Ik weet uit mijn ziekenhuisperiode hoe lastig het is om een hele dag een masker te moeten dragen. Maar dat mag geen excuus zijn. Als er ongerustheid is, dan moet die ongerustheid weggenomen worden. Als dat kan door een mondmasker te dragen, dan doen we dat. Voor elkaar. We zijn tenslotte een team. En als werkgever is het mijn plicht alle mogelijke beschermingsmaatregelen aan te bieden. We beslissen dus om mondmaskers te dragen op de dagen dat we met 3 werken.
Maandag 6 april
Tot op vandaag werken we in onze apotheek nog steeds zonder mondmasker noch handschoenen. We beperken het aantal mensen in de apotheek, ontsmetten heel regelmatig betaalterminals, klavieren, schermen, toonbanken... en houden zelf achter ons plexi-glas afstand van elkaar. We spreken af om op dit moment zo te blijven verder werken. Alleen de plexi-schermen worden nog een stuk uitgebreid zodat we nu zo goed als volledig afgeschermd zitten. Als we dan toch van achter onze toog moeten komen, dan vragen we aan de patiënt om te blijven staan en is er ruimte genoeg om afstand te houden. Onze handen beginnen er wel ouder uit te zien dan de rest van ons lichaam, gezien het vele wassen.
Vandaag moeten we opnieuw enkele mensen ervan overtuigen dat artsen en zelfs ziekenhuizen wel degelijk bereikbaar zijn voor andere zorgen dan corona
Vandaag moeten we opnieuw enkele mensen ervan overtuigen dat artsen en zelfs ziekenhuizen wel degelijk bereikbaar zijn voor andere zorgen dan Corona. Enerzijds werd er in het begin van de crisis opgeroepen om niet-dringende zorg uit te stellen. Dat is als patiënt natuurlijk moeilijk uit te maken. Dan krijg je echt mensen die niet op tijd door hun arts gezien worden. Sommigen kunnen echt veel verdragen vooraleer het teveel wordt. Anderzijds gaan veel mensen van de veronderstelling uit dat het nu niet veilig is om naar arts of ziekenhuis te gaan. Je zou er direct besmet geraken, dus ga je beter niet. Ze hebben geen weet van de prima maatregelen die artsen en ziekenhuizen genomen hebben om de stromen te scheiden. Het is deugddoend werk om als apotheker die mensen toch te kunnen helpen overtuigen.
Maar eigenlijk begint alles weer vlot te lopen. De nieuwigheden zijn niet meer zo nieuw en beginnen door ons, maar ook door onze patiënten gekend te geraken. We kunnen alleen maar hopen dat alles zo blijft en dat we ons kleine kiezeltje hebben kunnen bijdragen.
Zondag 5 april
Vandaag niet werken, want de dochters zijn jarig. Corona zorgt voor een verjaardag 'om nooit te vergeten'. Het klassieke feestje met de familie kan uiteraard niet zomaar doorgaan, dus wordt het virtueel samen taart eten. Het is eens iets anders. De vele berichtjes, kaartjes en videofilmpjes die ze krijgen, maken heel veel goed. Kindjes tevreden en ouders ook, dankzij de stralende zondag. We zijn blij dat we ze bij ons kunnen houden, mits strikte scheiding met de apotheek, maar het vergt toch een versnelde zelfstandigheid van hen.
Jammer genoeg lukt het slapen de laatste tijd wat minder. Wanneer ik 's avonds in mijn bed lig, denk ik al honderduit aan wat ik morgen moet doen. Het mag niet, ik weet het. Nog maar eens bewijs dat het soms gemakkelijker gezegd dan gedaan is.
Zaterdag 4 april
Het valt op dat iedereen, in elke beroepsgroep, nu op een moment begint te zitten dat de vermoeidheid toeslaat. Dit vertaalt zich in de reacties naar elkaar toe, ook van mij als ik eerlijk ben. Lokaal merk ik geen enkel probleem en dat voorzie ik ook echt niet. Maar reacties op fora van apothekers worden soms wel echt negatief en persoonlijk. Waar dergelijke fora een zegen zijn om elkaars mening te kunnen vragen om elkaar zo te kunnen helpen, wordt het voor mij teveel een poel van kritiek. Ik heb begrip en waardering voor de mening en situatie van mijn collega's, maar het doet mij wel besluiten om dergelijke groepen te verlaten.
De zaterdagen zijn in het algemeen wat rustiger geworden. Volgens mij is dit het gevolg van thuiswerken. De thuiswerkende mens kan nu immers gemakkelijker tijdens de week even naar de apotheek.
Het zorgt ervoor dat we de nodige markeringen op de grond kunnen herstellen en bijkomende waarschuwingen kunnen ophangen. En om de ganse apotheek nog eens goed naar zwembad te doen ruiken tijdens sluitingstijd.
Vrijdag 3 april
Ik merk dat ik de laatste tijd meer bezig moet zijn met alles wat rond de apotheek gebeurt, dan met onze patiënten. De problematiek rond de handgels bijvoorbeeld. Stokerijen in België kregen eerst de toestemming om ethanol te produceren voor apothekers, zodat deze voor de zorgverstrekker ontsmettende handalcohol konden maken. Een ministerieel besluit legde alles vast. We begonnen er met volle moed aan, en waren blij dat we onze zorgverstrekkers in de buurt eindelijk konden helpen. Kort daarna echter krijgen stokerijen de toestemming op dit zelf te produceren en af te leveren aan zorgverleners. Bovendien mogen zij blijkbaar ook afleveren aan 'essentiele bedrijven', wat in de praktijk wil zeggen dat ze aan zelfstandigen, ondernemingen en rechtspersonen mogen afleveren. Apothekers mogen enkel afleveren aan zorgverleners, die ook rechtstreeks naar de stokerij kunnen, en aan particulieren die ziek zijn of een sterk verminderde weerstand hebben. Iedereen kan er nu dus aangeraken, maar als apotheker moet je gezonde particulieren de aflevering weigeren. Vanuit gezondheidsstandpunt ben ik zeker akkoord dat dit kan helpen. Maar je kan dit moeilijk een correcte situatie noemen.
Burgemeesters en anderen die aldus blijven roepen dat iedereen een mondmasker moet dragen, ondergraven aldus het wetenschappelijk onderbouwd advies dat de eigen lokale zorgverstrekkers geven en zetten hen gewoon voor schut.
Inmenging van lokale politiekers in de wetenschappelijk adviezen die we moeten volgen, is nog zoiets. De taak van vooral de lokale politiek is de burgers correct helpen informeren volgens de adviezen van de hogere overheden, en om te faciliteren. Niet om paniek te zaaien en niet om op dit moment politiek te profileren op de schouders van een angst verwekkend virus. Wat een zekerheid is, is dat wetenschappers op het einde van dit verhaal nooit helemaal gelijk zullen kunnen krijgen, maar politiekers wel. Er zal altijd wel een beslissing of een uitspraak van een wetenschapper zijn die je als politieker in je eigen voordeel kan gebruiken. Het is een kwestie van interpreteren. Burgemeesters en anderen die aldus blijven roepen dat iedereen een mondmasker moet dragen, ondergraven aldus het wetenschappelijk onderbouwd advies dat de eigen lokale zorgverstrekkers geven en zetten hen gewoon voor schut. En als later, wanneer er voldoende maskers zijn en de lockdown minder streng wordt, mondmaskers toch hun nut zouden kunnen hebben, zal dit het 'gelijk bewijzen'. Veel beter was het om op te roepen om maskers spaarzaam te gebruiken en ze zelf te maken, om er voldoende te hebben op het moment dat de wetenschappers dit wel zullen aanraden. Maar ja, wie ben ik? Het frustreert mij mateloos.
Donderdag 2 april
Gisteren was er blijkbaar weer verwarring rond het wel of niet nuttig zijn van mondmaskers. Weeral.
We leggen met plezier uit waarom mondmaskers op dit moment niet nuttig zijn om zomaar op straat te dragen, maar het wordt steeds moeilijker om mensen te overtuigen. Dat het helemaal geen nut heeft, hoor je mij niet zeggen. Maar op dit moment vrees ik dat men vooral een vals gevoel van veiligheid zal creëren bij de mensen. Maar het is, zoals professor Van Ranst gisteren in De Afspraak haarfijn uitlegde, de enige zichtbare maatregel die een (lokale) overheid kan nemen om haar bevolking gerust te stellen. Ik begrijp dat enigszins wel. Maar het leidt naast oeverloze en nodeloze discussies in de apotheek, vooral tot angstige mensen.
Vandaag wordt dus een dag van nog meer geruststellen, wetenschappelijk bewezen maatregelen uitleggen, en opnieuw en opnieuw. Zelfs al zouden chirurgische en zelfgemaakte maskers enigszins helpen, ze zijn er gewoon niet. Wat we hebben is dus voor die mensen die hun leven op het spel zetten voor een ander. Simpel. Dat ze maar rustig verder zoeken naar mondmaskers zodat we er genoeg hebben als we uit lockdown gaan. Dan zal het moeilijker worden om afstand te houden en is het verstandig om een mondmasker te dragen om anderen te beschermen mocht je zelf wat ziekjes zijn. Maar ik ben uiteraard geen viroloog, epidemioloog, laat staan politieker. Mijn job is correcte, bewezen informatie over gezondheid aan onze bevolking te geven op een duidelijke, eenvoudige manier.
Woensdag 1 april
Dit is zo'n dag waarop je hoopt wakker te worden en te horen dat alles maar een grap was... valt dat even tegen! Uitgerust beginnen we weer aan de dag.
Van overal krijgen we aanbiedingen voor het bestellen van handgel, mondmaskers,... De prijzen van de mondmaskers zijn marktconform gestegen. Woekerprijzen dus. Wraakroepend. De aanbiedingen gaan over chirurgische maskers. Er wordt in bepaalde nieuwsitems gezegd dat iedereen een mondmasker zou moeten dragen. Ik vind dat zeer gevaarlijke uitspraken. Voor alle duidelijkheid, dit gaat over FFP2 en FFP3 maskers, waarbij je bij correct gebruik beschermd bent. Realiteit is dat er gewoon niet genoeg van die maskers zijn, dus is het toch maar logisch dat ze voorbehouden worden voor de zorg. Zelfs daar zijn er groepen die nog altijd uit de boot vallen. Het gaat in geen geval over chirurgische of zelfgemaakte maskers. Die beschermen enkel de anderen als je zelf wat ziekjes bent. Je zou nog kunnen zeggen dat bij hoesten en niezen de speekselpartikels minder ver bewegen en dat er dus minder kans is dat de virussen tot bij een andere persoon geraken. Maar hoeveel keer gaan we daar in niezen? Welke leek weet na hoeveel keer niezen je het mondmasker moet vervangen? Het grootste gevaar schuilt in het vals veiligheidsgevoel dat het creëert bij mensen, waardoor men minder afstand houdt en de handen minder zou wassen.
Dit is zo'n dag waarop je hoopt wakker te worden en te horen dat alles maar een grap was... valt dat even tegen!
Toch merk ik dat mondmaskers bij zogenaamde groepsbestellingen vlot de deur uitgaan. De leveranciers kondigen vol trots aan dat ze vlot aan het minimum aantal geraken. Ik hoop dat ze dan terecht komen bij mensen die het echt kunnen gebruiken, maar ik vrees het.
Het valt op dat we mensen ook steeds moeilijker kunnen overtuigen. Zo zijn er professoren die al eens iets anders durven beweren dan de gangbare adviezen. Daar focust men zich op. De psychologie van de mens in tijden van crisis is iets spectaculair. Eén woord in het nieuws - laat ons paracetamol als voorbeeld nemen - en de kettingreactie begint. Men hoort ook wat men wil horen. Het is een vorm van bescherming. Het zullen hoogdagen zijn voor psychologen dezer dagen.
's Avonds nog video-overleg met de collega apothekers uit de verschillende zorgraden van onze eerstelijnszones om te bepalen hoe we apothekers kunnen inschakelen in de snel op te richten schakelzorgcentra. We proberen als lid van de zorgraad van onze Eerste Lijnszone de anderen in te lichten en meer informatie te verkrijgen om te bepalen hoe we op de best mogelijke manier kunnen helpen om de farmaceutische zorg daar correct en vlot te organiseren.
Dinsdag 31 maart
De wachtdienst viel mee. Veel rustiger dan anders en allemaal voor dringende geneesmiddelen zoals het hoort. Het kan dus, nu nog hopen dat dit blijft duren.
Sinds vandaag valt het op dat we plots meer vraag krijgen naar incontinentiemateriaal. Bepaalde thuiszorgmateriaalwinkels zijn blijkbaar gewoon gesloten, waardoor mensen in de kou blijven staan. Als apotheker kunnen we ze uiteraard verder helpen.
Waar de adrenaline de laatste weken zorgde dat ik als een duracellkonijn bleef verder werken, lijkt dat effect sinds vandaag wat te minderen. Ik voel mij moe en moet echt moeite doen vandaag. Verder doen op karakter, en met de hulp van mijn fijne collega's.
Ook de rug- en andere pijnen waar ik de laatste tijd regelmatig last van heb, lijkt weer vrij spel te hebben.
Over het algemeen zien wij, althans bij ons, dat iedereen zich goed aan de afspraken houdt. We zien eigenlijk geen zieken die zelf naar de apotheek komen. Uiteraard weten we het niet altijd en dat is natuurlijk het probleem. Hoe de situatie in andere apotheken is, weet ik niet. Ik hoor wel echo's dat dit lang niet overal het geval is, zeker niet tijdens de wachtdienst.
Maandag 30 maart
Mijn eerste 24 uur met wachtdienst in Corona-tijden. Ik hoor van collega's dat de drukte wel meevalt, maar dat er toch hier en daar zieke en hoestende patiënten opdagen. Ik hoop dat ik het niet meemaak.
In ieder geval zullen we ons vandaag weer net iets anders moeten organiseren. De middagronde om medicatie thuis te brengen valt net na de middag deze keer. Over de middag ben ik normaal alleen, dus tijdens de wachtdienst kan ik niet zomaar weg.
Deze avond zal ik een uurtje vroeger moeten vertrekken, voor sluiting dus.
Gedurende de ochtend is het aantal fysieke patiënten minder in aantal dan anders. Huisartsen hier in de buurt helpen ons echt door ook aan hun risicopatiënten duidelijk te maken dat ze beter niet zelf naar de apotheek gaan. Voorschriften sturen ze per mail door of via Siilo. Indien nodig brengen we de medicatie naar huis voor deze patiënten.
Mijn eigen functie-omschrijving is deze dagen gewijzigd naar secretaris/transporteur
Het lijkt soms alsof we een controlecentrum hebben in de apotheek. Tuut, een Siilo-bericht. Piep, een mail. Tring, de telefoon. De printer staat met momenten niet stil.
Mijn eigen functie-omschrijving is deze dagen gewijzigd naar secretaris/transporteur. Mijn collega's zetten zorgvuldig de nodige medicatie klaar. We zorgen voor de nodige farmaceutische zorg aan de telefoon, per mail én op de verpakking. Wanneer ik het pakje afgeef, bel ik aan en ga minstens 5 meter achteruit. Zo kan ik zien of het pakje effectief werd ontvangen. Het leid soms tot grappige scenario's waarbij je als apotheker nog wat instructies uit je autoraam moet roepen naar een hardhorige patiënt.
Ook mijn collega's brengen regelmatig medicatie aan huis, bijvoorbeeld op de terugweg naar hun thuis.
Zaterdag 28 maart
Onze beroepsverenigingen hebben een open brief opgesteld. Ik vind er mijn verzuchtingen en die van vele collega's in terug. We vragen geen geld, we vragen wel wat meer respect van onze overheid. Een simpele dankjewel. En als het even kan wat meer rekening houden met ons. Na een zware dag zegt de werkgever dankjewel aan zijn werknemers, het is een vorm van respect. Dat missen we tot nu toe vanwege de overheden. Ook duidelijke communicatie en specifieke richtlijnen voor apothekers zouden welkom zijn. Een punt om te onthouden voor de toekomst, want dit scenario zal zich in de toekomst nog wel eens durven afspelen.
Het aantal patiëntcontacten deze morgen is drastisch gezakt, quod erat expectandum. Maar net zoals 1 dag daling in COVID19-besmettingen niet genoeg is om van een trend te spreken, doen we dat hier ook niet. We doen verder, organiseren ons anders, en wachten het vervolg af.
Vrijdag 27 maart
De dagen beginnen op elkaar te lijken. Aandacht dreigt te verslappen, maar dat mag uiteraard niet. We registreren daarom nog steeds koortsachtig onze temperatuur en welke ontsmettings- en reinigingsacties we ondernemen. Het moet ons stimuleren.
Het aantal mensen dat we fysiek in de apotheek zien, blijft verminderen. Het aantal virtuele contacten groeit gestaag. Het lijkt er wel op dat mensen ook hun aankopen in de apotheek beperken tot het hoogstnoodzakelijke en liefst voor een langere periode. Het zogenaamde randassortiment, dat op dit moment nog absoluut nodig is om uit de kosten te kunnen komen, blijft staan. Aangezien zoveel mensen de financiële impact van deze crisis zeer hard voelen en nog een lange tijd zullen voelen, voorspel ik dat dat niet veel beter zal zijn na deze crisis. Ook apothekers zullen de impact financieel voelen, maar klagen doen we absoluut niet. We zijn al blij dat we kunnen blijven verder werken.
Klusjes in huis, de kinderen helpen,... Het moet (gelukkig) ook allemaal gebeuren
Het leven gaat verder, dus vandaag maak ik nog even tijd voor een sollicitatiegesprek. Mijn collega gaat na 42 jaar toegewijde dienst met pensioen. Het is zoeken naar een geschikte opvolger. Ik spreek niet van vervanger, want dat past niet. Iemand met zo'n staat van dienst kan je niet gewoon vervangen. Je kan enkel zoeken naar iemand die geschikt zou zijn om, met eigen invulling, het werk in dezelfde geest verder te zetten. Ik heb er goede hoop op.
Vlak voor haar pensioen helpt mijn collega iedereen nog steeds met hetzelfde enthousiasme en toewijding als we van haar kennen, volle crisis of niet. Ik doe mijn hoedje af voor zo'n mensen en ben dankbaar.
Voor de rest van de dag zet ik het in de apotheek op een laag pitje, terwijl mijn collega's alles draaiende houden. We hebben elk onze vrije dag in de week en alhoewel het niet altijd even gemakkelijk is, toch probeer ik mij er dit keer zoveel mogelijk aan te houden. Klusjes in huis, de kinderen helpen,... Het moet (gelukkig) ook allemaal gebeuren. En zonder rustmoment houden we dit allemaal niet vol. Er zijn collega's die die luxe niet hebben, dat besef ik maar al te goed.
Donderdag 26 maart
Ik hoor al dagen thuisverpleegkundigen, kinesitherapeuten en tandartsen die nog steeds geen beschermingsmateriaal ontvangen hebben. Ook zij wachten blijkbaar nog steeds op een lading goede mondmaskers. De beroepsvereniging van de verpleegkundigen zou communiceren waar en wanneer er mondmaskers voor hun leden verdeeld zouden worden. Er is al enkele dagen een nieuwe lading van miljoenen mondmaskers geland in België, gereserveerd voor deze groep, maar die komen blijkbaar niet op de juiste plaats terecht. Dit is niet te begrijpen.
Het wordt een dag van alles koortsachtig proberen bij te houden. We hebben er eigenlijk virtuele patiënten bij gekregen. Terwijl mensen wachten in de apotheek, komen ook bestellingen en vragen binnen langs de telefoon, via mail, via apps,... Ook vragen van dokters en verpleegkundigen moeten ondertussen nog beantwoord worden. Het is een hele opdracht om alles in goede banen te leiden.
Gisteren werd een ministerieel besluit gepubliceerd om de verdeling van beschermingsmiddelen en de juiste handontsmetting enkel door apotheken te laten gebeuren. Dat is een correcte beslissing. Het is ongelofelijk welke brol er buiten de apotheek aangeboden wordt. Supermarkten en internet, het wemelt van 'ontsmettende' handgel die niet de correcte werkzame samenstelling hebben. Puur misdadig en meestal aan woekerprijzen. Collega's krijgen zelfs aanbiedingen van firma's waar je nog nooit van gehoord hebt om hele loten aan te kopen.
Het is ongelofelijk welke brol er buiten de apotheek aangeboden wordt. Supermarkten en internet, het wemelt van 'ontsmettende' handgel die niet de correcte werkzame samenstelling hebben
Hier komt de expertise van een apotheker van pas om het kaf van het koren te scheiden, want nog erger dan geen bescherming is de verkeerde bescherming gebruiken en denken dat je veilig bent. Jammer genoeg merken we dat er geen of toch te weinig controle is op dit moment op verkoop buiten de apotheek, dus we dweilen met de kraan open.
Sommige eerstelijnszones zetten initiatieven op om beschermingsmateriaal en handalcohol in te zamelen en ter beschikking te stellen van hulpverleners die het nodig hebben, ook mijn eigen ELZ. Hoe mooi en nobel deze initiatieven ook zijn, onder het huidige ministerieel gebruik is dit echter niet wettelijk. Er is een reden dat dit besluit er kwam. Stel je voor dat een firma 'ontsmettende handgel' schenkt, wie controleert dan de kwaliteit? Wie controleert of de handgel effectief tussen 70 en 85% ethanol bevat? Er zijn bepaalde regels die moeten gevolgd worden, ook in crisistijd. Crisis is geen excuus om kwaliteit te laten schieten. Ik voel mij teleurgesteld omdat ik als apotheker beschikbaar was, maar niet werd geconsulteerd. Ik begrijp uiteraard dat iedereen onder grote druk staat.
Woensdag 25 maart
De dag begint zeer kalm. Het moment om de reeds betaalde facturen na te kijken van patiënten die een thuislevering gekregen hebben. Zelfs bij de mededeling staan mooie en bemoedigende dankwoordjes.
Wie dacht dat apothekers aan heel deze crisis een flinke cent zullen verdienen, mag nu al zijn mening herzien. Uiteraard waren onze inkomsten vooral de laatste week hoger dan normaal, maar we hebben dan ook onze benen van onder ons lijf gelopen. We kregen (en krijgen) er ook honderden telefoons, mails en bezorgde mensen bovenop, die echt niet altijd een aankoop (moesten) doen. Bovendien hebben we ook wel (kleine en grotere) investeringen moeten doen om de veiligheid van ons personeel en dat van de patiënt te kunnen garanderen. Zoals na elke periode van bv griep, komt er nadien altijd een extra kalme periode. Op het einde van het jaar zal het effect al lang weg zijn.
Wie dacht dat apothekers aan heel deze crisis een flinke cent zullen verdienen, mag nu al zijn mening herzien
Uiteraard hebben wij ten opzichte van andere handelaars het 'voordeel' dat we wel verder een inkomen hebben. Ik voorspel echter dat ons inkomen zeker niet zal gestegen zijn, maar wel de werklast en vooral het risico dat we lopen.
Niet dat ik dat erg vind, ik ben al blij als we niet in de financiële problemen komen. Wij kunnen ook ziek worden, bijkomend personeel moeten aannemen of in het slechtste geval moeten sluiten (laat ons hopen van niet!).
Normaal mocht ik vanavond als apotheker op een symposium van het VFSO de huidige farmaciestudenten ervan gaan overtuigen dat officina-apotheker een mooi beroep is. Uiteraard werd dit uitgesteld.
Ik besef dat ik geluk heb, want lang niet alle apotheken hebben deze luxe
Wat we nu meemaken, sterkt mij enkel nog in mijn overtuiging. Uiteraard is er enorm veel aan het veranderen en zijn er besparingen, bedreigingen,... maar desondanks hebben wij een prachtig beroep. Onze maatschappelijke bijdrage is groot. De return van onze patiënten en de andere zorgverleners ook. Dat zien we nu des te meer in de huidige crisis.
Voor het eerst kunnen we even echt pauze nemen en genieten van een tas koffie in de lentezon, op afstand van elkaar en gescheiden van de wereld door een muur. Ik kan zelfs de fiets nemen en de thuisleveringen op het gemak verder afwerken, terwijl de collega's in de apotheek bestellingen wegzetten en de apotheek weer een beetje op orde zetten. Ik besef dat ik geluk heb, want lang niet alle apotheken hebben deze luxe.
Dinsdag 24 maart
Vandaag merken we weer hoe belangrijk een juiste communicatie vanuit 1 kanaal wel is in deze tijden. Plots lezen we op sociale media een wettekst zonder duiding. Enkel apotheken zouden mogen beschermingsmiddelen en ontsmettende gels verkopen of verdelen. En dan nog dat ene zinnetje 'voor zover deze zijn voorgeschreven door een gezondheidszorgbeoefenaar'. Lap, weeral twijfel in het kamp. Mogen we nu afleveren aan alle zorgverleners met een RIZIV-nummer (zoals voordien) én moeten we nu particulieren naar hun arts voor een voorschrift sturen? Dat kunnen we enerzijds die artsen toch niet aandoen en anderzijds heeft een apotheker toch genoeg expertise om zélf te bepalen of het inderdaad nuttig zou zijn om tussendoor handgel te gebruiken, wanneer men geen mogelijkheid heeft om de handen te wassen? Ik denk maar aan een chemo-patiënt of zijn mantelzorger. De apothekers hebben in deze al bewezen dat ze dat kunnen.
Er wordt niet altijd rekening gehouden met de expertise en de knowhow van apothekers
Ik vind persoonlijk dat APB, VAN en de lokale beroepsverenigingen echt wel hun best doen om alle info te kanaliseren, maar ook voor hen komt alle info zeer snel en van alle kanten. Er komt kritiek alsof ze alles zelf zouden beslissen. Volgens mij doen ze wat ze kunnen, maar wordt er niet altijd rekening gehouden met de expertise en de know how van apothekers. Ze moeten de info in sneltempo communiceren aan hun leden. Een eenduidige duidelijke communicatie door een 'commissaris' had meer duidelijkheid kunnen geven.
Maandag 23 maart
Ik hoor van iemand de opmerking dat wij als apotheker voor veel mensen nog een van de weinige aanspreekpunten zijn voor hun bezorgdheden waar ze zonder drempel nog terecht kunnen. Bij de huisarts kunnen ze zeker ook terecht, maar die willen ze niet altijd storen in deze drukke tijden. Er zijn uiteraard ook nog andere initiatieven, bereikbaar via telefoon of online, maar in deze tijden is nog maar eens duidelijk dat apothekers echt een lage drempel hebben. En dat is maar goed ook. Mensen schatten ons oordeel en advies naar waarde. In deze tijden bieden we toch enige wetenschappelijke houvast. Het is ongelofelijk hoeveel geruchten en pertinente onwaarheden we de laatste weken hebben moeten de kop indrukken. Hoeveel duiding bij overheidsbeslissingen we hebben moeten geven. We doen het graag en het is onze maatschappelijke en deontologische plicht, maar daar mag echt wel meer op ingezet worden in latere beleidsbeslissingen.
In deze tijden is nog maar eens duidelijk dat apothekers echt een lage drempel hebben
De dag vordert, de mensen komen soms en bellen veel. Alle vragen worden beantwoord, alle medicijnen geraken terecht bij wie ze nodig hebben.
Ik zie altijd maar meer mensen rondlopen met mondmaskers en handschoenen aan. Hun handschoenen zijn dikwijls al vergeeld en ze raken zonder het te beseffen hun gezicht aan. Ze dragen maskers die niet beschermen en meestal nog verkeerd. Ik maak mij zorgen over het vals gevoel van veiligheid dat ze hierdoor krijgen. De nonchalance loert om de hoek. Ik beslis om mijn bezorgdheden over handschoenen en maskers te delen op Facebook. Ook online hetzelfde advies geven als in de apotheek, dat is belangrijk. Voordeel is dat ik het hier maar 1 keer moet zeggen en de rest gaat vanzelf. In de apotheek is dat honderd keer opnieuw.
Zaterdag 21 maart
De lente begint en verwent ons met een mooi zonnetje. Niet dat we er iets van merken, want zoals gewoonlijk zijn we binnen aan het werk. Ik begin al uit te kijken naar mijn ronde, ook al moet ik de auto gebruiken door de grote afstanden.
Voor de eerste keer hebben we toch het gevoel dat we alles weer onder controle hebben. We kunnen min of meer op tijd sluiten vandaag. Thuisleveren en papierwerk kan in de namiddag gebeuren. De nodige boodschappen voor de komende week worden in 1 keer gedaan. De rekken ogen leeg, dus wordt het improviseren.
Terwijl ik dit aan het schrijven ben, voel ik mijn oogleden al dichtvallen. Het is 18u00.
Morgen rustdag, het zal nodig zijn.
Vrijdag 20 maart
Ik neem een dagje 'vrij', althans dat wil zeggen dat ik wat minder in de apotheek probeer te doen. 's Morgens de nodige boodschappen doen, kindjes wat helpen met schooltaken, de dagelijkse taken die ook verder lopen.
Na het eten kan ik aan de middagrond beginnen om thuis te leveren. Mensen beginnen het te kennen. Ze moeten er wel nog aan wennen dat ik niet aan de deur sta, maar op veilige afstand in mijn auto. De meesten zwaaien en steken een duim omhoog. Ze zijn dankbaar dat we dit voor hen doen. Af en toe zit er zelfs een briefje bij de voorschriften met een mooi woordje op.
Sommigen hebben toch nog vragen en kijken raar op als ik niet inga op hun uitnodiging om even binnen te komen. Ik leg het nogmaals uit en dan begrijpen ze het wel. Het is voor mij ook wennen. Ik ben gewoon om bij de minste vraag in gang te schieten en nu moet ik mijn noodrem opzetten. Ik zal blij zijn als ik ze weer in de apotheek kan ontmoeten, kan helpen, een luisterend oor zijn en af en toe hun hand vastpakken om ze te troosten. Dat mag nu niet en dat is hard, ook voor een apotheker.
Af en toe zit er een briefje bij de voorschriften met een mooi woordje op.
Terwijl ik zelf op een uurtje tijd snel mijn zomerbanden op de wagen leg, zijn de collega's druk in de weer om de nodige handalcoholgel te maken voor de zorgverleners uit onze buurt.
Op het eind van de namiddag is de eerste ontsmettende handgel klaar, dus bel ik nog rond naar huisartsen en thuisverpleging om te zien wie er nog nodig heeft. In een mum van tijd is de eerste voorraad op. Ze zijn blij dat we ook aan hen denken. Ik vind het evident dat we aan hen denken. Het zou niet nodig mogen zijn dat de Orde der Apothekers en het FAGG verplichten om enkel zorgverleners uit de nood te helpen, zoals een gewaardeerde collega opmerkt.
Donderdag 19 maart
Deze morgen starten we voor het eerst met twee apothekers, wat normaal voldoende is om deftig werk te leveren op een donderdag. Nu openen we met een bang hartje de deur, maar het blijkt mee te vallen. Het is net haalbaar. We moeten wel continu doorwerken, want ook onze routine is volledig doorbroken. De bestellingen naar onze groothandels moeten op andere tijdstippen doorgestuurd worden. Normaal gaat dit automatisch, maar nu moeten we het tijdelijk manueel en veel vroeger dan gewoonlijk doorsturen. Het is een gevolg van de veiligheidsmaatregelen bij onze groothandel. Minder mensen op 1 plaats én meer bestellingen, dus duurt het ook langer. Dat is aanvaardbaar. We kunnen echter nog steeds niet rekenen op tijdige leveringen. Bij elke bestelling zijn er wel bakken die niet meer in de camionette konden. De chauffeurs excuseren zich, ten onrechte vind ik. Ze moeten zich er ook door spartelen.
Uiteraard vergeten we niet tussendoor te reinigen en te ontsmetten, dus pauzes nemen zal voor een andere keer zijn.
Ik ga langs bij stokerij Filliers in de buurt. Zij hebben de toestemming gekregen om zuivere ethanol uitzonderlijk aan apothekers te verkopen voor de bereiding van ontsmettende handgel.
Op de middag mag ik weer op ronde om de broodnodige geneesmiddelen thuis af te zetten. Dit keer mag ik stoppen bij stokerij Filliers in de buurt. Van Douane en Accijnzen hebben stokerijen de toestemming gekregen om zuivere ethanol uitzonderlijk aan apothekers te verkopen voor de bereiding van ontsmettende handgel. Ook die mensen dragen hun steentje bij aan de crisis, met het weinige personeel dat er nog aan het werk is.
In de namiddag krijgen we de melding dat de gemaakte ontsmettende handgels enkel mogen verkocht worden aan zorgverleners. Ik begrijp dit volkomen. Het is wel moeilijk uit te leggen aan particulieren die er om komen vragen, maar als we nog eens uitleggen dat de zorgverleners niet ziek mogen worden om henzelf nog te kunnen verzorgen, begrijpen ze het wel. Handen wassen met water en zeep dus, ook voor zorgverleners nog altijd het beste advies.
De drukte blijft wat, maar we kunnen het meester. Papperassen zullen wel weer voor vanavond zijn. En bestellingen, en kuisen en ontsmetten.
Woensdag 18 maart
De dag start met een eerste patiënt die om paracetamol komt vragen. Normaal heb ik zeer veel geduld, maar ik maak me kwaad. Ik schrik van mezelf. Dit ben ik niet. Is het vermoeidheid? Frustratie? Geen idee. Ik excuseer me en later op de dag praten we het uit. Ook voor de patiënten, die bepaalde medicatie echt nodig hebben, zijn het onzekere tijden. Je kan het ze niet altijd kwalijk nemen.
De rest van de voormiddag is een herhaling van gisteren. Af en toe kunnen we wel wat adem happen. Als we op de middag medicatie aan huis leveren krijgen we van de meeste mensen een welgemeende dankjewel, zij het van ver.
Na de middag valt het stil. Dat is zowat overal het geval lees ik op sociale media. Een gevolg wellicht van de oproep om vanaf 12u00 niet-essentiële verplaatsingen te vermijden en van het verbod op samenscholingen.
Ik moet toegeven dat ik wel trots ben op wat wij als apothekers in deze tijden realiseren. Laat ons eerlijk zijn: de overheid heeft ons netjes meegedeeld via de pers dat apotheken moesten open blijven. Tegelijk kregen we geen beschermingsmaatregelen, geen richtlijnen, geen protocollen, niets.
Kwade reacties, negatieve recensies op sociale media. We namen het erbij. We kunnen niet anders.
Apothekers hebben zelf het heft in handen genomen en zijn ongelofelijk creatief geweest, ondersteund in hun creativiteit door beroepsverenigingen en zelfs burgers. Zij hebben wel hun burgerplicht gedaan en met man en macht het hamsteren proberen af te remmen. Helemaal stoppen was onmogelijk.
Kwade reacties, negatieve recensies op sociale media. We namen het erbij. We kunnen niet anders.
Uiteraard kan je apothekers niet vergelijken met de helden die bijvoorbeeld in het ziekenhuis de Corona-patiënten moeten verzorgen. Die verdienen al ons respect. Maar apothekers worden naar mijn gevoel te vaak vergeten in het hele verhaal door de overheid. We trekken ons op aan de vele goede reacties die we allemaal krijgen van de volledige eerste lijn en hopen dat er in de toekomst meer rekening zal gehouden worden met ons. Maar dat zijn zorgen voor later. Eerst allen samen tegen COVID19!
Dinsdag 17 maart
Op een doordeweekse dag zou ik blij en trots zijn dat ik veel patiënten kon helpen, maar vandaag ben ik kwaad. Echt kwaad.
Een hele dag hebben we niets anders dan vraag naar paracetamol gekregen.
Dubbel zoveel klanten vandaag en allemaal met 1 vraag: heb je nog paracetamol?
Ik zou liegen, er waren er nog enkele die vroegen naar mondmaskers en naar ontsmettende handgel.
De weinige mensen die vandaag kwamen voor echte farmaceutische zorg werden daardoor eigenlijk figuurlijk in een hoekje gedrumd.
Zij met chronische pijn, met kankerpijn, met arthrose,... zagen hun pijn even snel toenemen als mijn voorraad paracetamol aan het zakken was.
In de namiddag moeten we uiteindelijk het ondenkbare doen. Onze voorraad paracetamol voor een maand is op een halve dag zo geslonken dat we moeten besluiten de rest te rantsoeneren.
Het is zeer moeilijk en ondankbaar om te moeten beslissen wie er nog mag krijgen. Je wil uiteraard niemand zonder zetten, maar mensen zijn zeer inventief in deze tijden.
We proberen op alle mogelijke manieren na te gaan of ze die paracetamol echt wel nodig hebben. Als we gewoon vragen of ze nog iets in huis hebben, dan krijg je bijna altijd een neen als antwoord. Begrijpelijk, maar zeer moeilijk voor ons.
We moeten uiteindelijk besluiten om enkel nog paracetamol op voorschrift af te leveren voor chronische patiënten of mensen die op dit moment koorts hebben. Die hebben meestal toch een voorschrift.
We proberen de huisartsen te verwittigen om spaarzaam te zijn en dezelfde boodschap te verspreiden.
Ik krijg het echt moeilijk om niet uit mijn sloffen te schieten als er dan toch mensen zijn die ons schuldig doen voelen omdat ze binnenkort misschien wel eens pijn of koorts zouden kunnen krijgen.
We trekken ons nog maar eens op aan het begrip van het overgrote deel. We zien die mensen graag. We begrijpen de anderen.
Het is zeer moeilijk en ondankbaar om te moeten beslissen wie er nog paracetamol mag krijgen.
De populaire media hebben hier volgens mij een zeker aandeel in. Ik bedoel dit zeker niet beschuldigend, maar wil er wel op wijzen dat nuancering toch vaak zeer precair en moeilijk is. Als er bijvoorbeeld in nieuwsberichten op TV plots gezegd wordt dat het gebruik van ibuprofen mogelijks niet aan te raden is in verband met het Corona-virus, en dat paracetamol de eerste keuze is bij het behandelen van koorts en pijn, dan hoort de panikerende Belg enkel dat hij geen ibuprofen mag gebruiken en dat je paracetamol moet gebruiken. Er was duidelijk niet genoeg duiding en nuance in de boodschap, met een ongekende aanval op de paracetamolvoorraden tot gevolg. Gelukkig zijn apothekers wel zo verstandig om aan de noodrem te trekken en uit eigen initiatief te beginnen rantsoeneren. De latere richtlijnen van de overheid hierover zullen ons later gelijk geven.
Om kwetsbare mensen zoveel mogelijk te helpen en niemand zonder hun chronische medicatie te zetten, bieden we in onze apotheek thuisleveringen aan. Terwijl we met twee apothekers de patiënten in de apotheek zo goed mogelijk bedienen, is er 1 collega de hele tijd bezig achter de schermen. De telefoon rinkelt keer op keer. Tussendoor worden ook nog magistrale bereidingen gemaakt, want dat is nog zoiets dat niet verdwenen is zoals men soms beweert. Alles wordt netjes klaargezet voor een middagronde én een avondronde.
We wonen op het platteland, dus de auto moet buiten gehaald worden. De afstanden zijn te groot en de tijd te kort. Er is al zo weinig tijd om te eten.
Na de avondronde start de opkuis. Letterlijk, weer alles ontsmetten in de apotheek, vloeren reinigen, verluchten... Maar ook alle papierwerk dat bleef liggen, de vele mails, leveringen voor morgen,... Om kwart na tien 's avonds is mijn pijp uit.
Maandag 16 maart
Deze morgen sta ik op het normale uur op, want de kindjes worden opgevangen op school. Ik ben er toch dankbaar voor en hoop dat de school niet zal moeten sluiten.
Voor openingstijd staan de eerste mensen reeds voor de deur. Geen gehaast gelukkig, gewoon vroege vogels.
Voor het eerst moeten we iemand buiten bedienen. Het voelt toch raar aan. Deze namiddag staan de eerste huisleveringen gepland.
Tussendoor loop ik snel even naar de naburige school, waar onze kinderen momenteel opgevangen worden. Ik geef er mijn laatste demo-model voorhoofdthermometer af.
Terwijl de kinderen op de speelplaats spelen, zijn de leerkrachten buiten aan het verzamelen met anderhalve meter afstand. Prima. Ze nemen het serieus!
Het valt op dat er toch nog ouderen zijn die de maatregelen nog altijd niet echt serieus nemen. Ze schrikken wat als we ze vragen om de komende weken niet te komen, maar ons op te bellen voor thuislevering.
We blijven er vooral kalm onder en proberen zeker geen paniek te zaaien. Toch is het nodig om kordaat te zijn, zodat de boodschap binnen sijpelt.
In de namiddag lijkt het even wat kalmer te worden. Alhoewel. Schijn kan bedriegen. Nu de beschermmaatregelen in voege zijn, komt de routine wat meer terug.
Voor het eerst moeten we iemand buiten bedienen. Het voelt toch raar aan.
Bij onze groothandelaars zijn het blijkbaar ook drukke tijden. Niet alle bakken geraken mee met het transport en worden pas later geleverd. Het maakt het er uiteraard niet gemakkelijker op.
Er wordt gevraagd om de bestellingen vroeger door te sturen en de lege bakken moeten vooraan in de apotheek klaarstaan want de chauffeur mag niet binnen komen in de apotheek. Allemaal extra taken.
Een alarm in de computer kan ons er al helpen aan denken om de bestelling door te sturen.
Een patiënt belt. Hij heeft nog enkele mondmaskers liggen van zijn overleden echtgenote. Of we ze kunnen gebruiken? Op dit moment niet volgens de richtlijnen, de huidige maatregelen zijn voldoende. Een paar in reserve mochten de maatregelen verstrengen en met de rest kunnen we thuisverpleging helpen die zonder maskers zit. Ongelofelijk dat zij vergeten worden door onze overheid.
De avond valt maar er ligt toch nog wat werk te wachten. Eerst nog een webinar volgen over onze vriend COVID-19. Professor Van Damme geeft duidelijke uitleg en zorgt voor bevestiging en de nodige zekerheid waar we binnen ons apothekerskorps naar snakten.
Collega Zwaenepoel legt nog eens de te nemen maatregelen uit en ik haal er toch nog altijd een paar tips uit. Ik zal mijn gsm wat minder gebruiken om te twitteren en wat meer ontsmetten...
Het is 21u00 en ik kan aan mijn bestellingen beginnen. Ik laat er toch voor morgenochtend en besluit te luisteren naar de wijze raad van professor Van Damme. Denk ook aan jezelf, aan gezonde voeding, beweging en op tijd en stond rust.
Zondag 15 maart
Het moest een rustige zondag worden, maar dat viel toch even tegen. Voor één keer strompel ik vastberaden later dan mijn kinderen naar beneden. Terwijl ik koffie zet, zie ik in mijn ooghoek mijn telefoon telkens opnieuw oplichten.
Nog nooit zo'n grote cijfertjes gezien bij mijn berichten en sociale media. Het behandelen van die berichten neemt de rest van de voormiddag in beslag.
Boodschappen duren ook net iets langer dan gewoonlijk. Omdat de kinderen op school geen warm eten zullen krijgen, moeten we de rest van de week ook nog eens meer eten maken en zorgen voor picknick. Maar ik ben al blij dat ze opgevangen kunnen worden.
Ik word her en der dan ook aangesproken over het virus, maar dat vind ik niet erg. Nooit eigenlijk. Ook op zondag heb ik als apotheker een maatschappelijke functie te vervullen.
Zelfstandigen eten later, zegt men, dus vandaag eten we om 14u00. Na het eten maak ik samen met de kinderen de trampoline in de tuin spring klaar.
Ze zullen de komende weken hun energie ergens moeten kwijt kunnen. De surreële lentezon doet deugd.
Zaterdag 14 maart
Gisterenavond ben ik na een slopende dag als een blok in slaap gevallen. Moe, maar voldaan. We stonden er voor onze patiënten.
Om 6u00 word ik vanzelf wakker met het idee "wat doe ik als er een duidelijk zieke, hoestende patiënt binnenkomt in mijn apotheek"...
De gebeurtenissen van de voorbije dagen eisen reeds hun tol in het onderbewustzijn.
Opstaan dus. Nieuws checken, sociale media uiteraard ook. We moeten op de hoogte blijven. Communicatie komt van alle kanten.
Het is niet gemakkelijk om een apotheek te runnen waar het plots dubbel zo druk is, vragen moeten beantwoord worden, mensen gerustgesteld, misverstanden uit de wereld geholpen,... én ondertussen nog te zorgen voor de nodige veiligheidsmaatregelen om jezelf en je personeel te beschermen. Mijn team gaat er gelukkig rustig en verstandig mee om. Geen paniek. Topteam! Ze lijken onvermoeibaar.
Vlak voor opening nog even het team briefen. Samen nog snel snel kijken wat we moeten doen als er effectief een duidelijk zieke patiënt binnenkomt.
Als de deuren open gaan, begint de stroom onmiddellijk. We vliegen erin!
Op dit moment hebben we bakken van de groothandel omgekeerd voor de toonbank gezet om meer afstand te creëren. Mensen worden op afstand gehouden. Aan de deur hangen affiches dat men niet binnen mag als men ziek is. Ik communiceer de maatregelen langs alle kanten.
Veel mensen deden in het begin wat lacherig over het hele gebeuren. Het is een manier om er mee om te gaan. Stilaan groeit het besef en het begrip echter dat deze maatregelen echt wel nodig zijn. Mensen zijn tevreden dat we maatregelen nemen. Ergens weten ze wel dat artsen en apothekers een houvast bieden op dit moment. Het lachen maakt stilletjes plaats voor complimenten.
Mensen zijn tevreden dat we maatregelen nemen. Ergens weten ze wel dat artsen en apothekers een houvast bieden op dit moment.
De eerste mensen bellen uit quarantaine. Ze kunnen een vrijwilliger sturen. Wellicht zal dit enkel toenemen en zullen we ook meer dan anders aan huis moeten leveren. Ook hier moeten we duidelijke afspraken maken, maar dat moet allemaal tussendoor gebeuren.
De COVID-19 werkgroep van APB heeft een mooi document doorgestuurd met tips, aanbevelingen en richtlijnen. Ik merk dat ik eigenlijk alleen maar tijd heb om het diagonaal te lezen en er de belangrijkste punten uit te halen voor onze apotheek.
Ondertussen al enkele malen de vraag naar ontsmettende gels en mondmaskers gekregen, ook al hangt er een affiche uit die vermeldt dat we er geen meer hebben. Nog maar eens de richtlijnen uitleggen. We doen het graag, maar het is niet evident.
Terwijl mijn collega's de mensen in de apotheek vol enthousiasme bedienen, antwoord ik op telefoons, mails, berichten,... Vragen van patiënten maar ook van rusthuizen, scholen, verenigingen, bedrijven, en zo verder. Soms banaal, meestal terecht. Er heerst toch nog onduidelijkheid in de communicatie.
Hoe meten we best de temperatuur bij onze medewerkers? Waarmee reinig of ontsmet ik best oppervlakten? Het zijn maar een paar van de terechte vragen waarvoor ze bij hun apotheker terecht kunnen.
Ik krijg ook spontane aanbiedingen om te helpen. Plexi ophalen in de winkel? Voorschriften van ouderen ophalen en brengen? Even slikken. Zo zie je welke band je als apotheker met je patiënten opbouwt. Prachtig.
Ik krijg spontane aanbiedingen om te helpen. Zo zie je welke band je als apotheker met je patiënten opbouwt.
Voorraden aanvullen en bestellingen plaatsen zullen na sluitingstijd moeten gebeuren, maar het is nodig. Een goed stockbeheer is nu uiterst belangrijk. Van mijn collega's krijg ik de signalen door van geneesmiddelen die een hoger verbruik kennen.
10u00, het valt even wat stil. Adem halen. En opnieuw bancontacttoestellen en dergelijke ontsmetten. Het valt op dat minder mensen cash betalen (we hebben het ook zo gevraagd), maar contactloos is blijkbaar nog een stapje te ver. We moeten het positief zien. Ook in het kader van onze veiligheid is dit een extra boost om elektronisch betalen te promoten.
Vanmorgen heb ik ook een oproep gedaan op sociale media om schermen te vinden in plexiglas. Na 5 minuten al telefoons en berichten van mensen die tips gaven, willen helpen maken of maandag naar de winkel gaan. De kracht van sociale media! Maandag zullen ze er staan. Nu even weer concentreren op de apotheek.
Er zijn ook nog de dagelijkse zekerheden in de apotheek. Iemand vraagt om 'veel' neussprays. Geneesmiddelen zijn niet beschikbaar en we moeten een oplossing zoeken. Het lijkt alsof het er even bij komt, maar het is tegenwoordig onze dagelijkse job.
Tussen alle patiënten door vragen we toch aan een 96-jarige man om de komende weken niet langs te komen en gewoon te bellen. We zien hem graag 100 of ouder worden. Kans klein op besmetting of niet, op die leeftijd moet je de risico's niet opzoeken. Het zou maar sneu zijn.
12u00. Ik ben één van de 'gelukkigen' die de apotheek kan sluiten op zaterdagnamiddag. Het komt niets te vroeg. We zijn dan ook al heel de week elke dag open geweest.
Vrouw en kinderen zijn al druk in de weer geweest met voorbereiden van het middageten. Nog even helpen en we kunnen eten.
Na het eten voel ik het opkomen. De spreekwoordelijke klop van de hamer. Ik besluit 'even' mijn ogen te sluiten en word weer wakker om 15u45.
De apotheek moet nog een laatste keer gereinigd en ontsmet worden waar nodig, dus we beginnen er weer aan.
De mailbox, die sinds vanmorgen weer opgelopen is tot 179 mails, laat ik voor wat het is. Morgen zien we wel verder. Zal mijn vrije zondag moeten gebruiken om in te halen.
En dan nog proberen wat tijd te maken voor mijn gezin. Ze hebben mij te veel moeten missen de voorbije dagen.