...

Een arts of een apotheker die de deur van het reddende kastje opendoet, is niet altijd even gelukkig met het resultaat. Vaak is het een onbeschrijfelijk samenraapsel van beduimelde of plakkerige doosjes. De eerste stap is het verwijderen van vervallen geneesmiddelen en allerlei vloeistoffen of zalfjes die na het openen onbruikbaar worden. Maar mogelijk kan men daarna ook nog wat advies geven. Evenveel opinies als artsen Veel richtlijnen bestaan er niet. Nochtans zal menig ziek wordend mens eerst naar een oplossing speuren in het medicijnkastje, en dan pas de dokter raadplegen. Een oppervlakkige peiling onder huisartsen en apothekers uit verschillende regio's van het land toont dat er, vooral bij de artsen, sterk uiteenlopende visies bestaan. Men zou er bijvoorbeeld kunnen van uitgaan dat alle huisartsen als één man aangebroken verpakkingen van antibiotica naar de vuilnisbak verwijzen. Maar sommige dokters menen dat een snelle behandeling, nog voor de arts eraan te pas komt, nuttig kan blijken bijvoorbeeld bij COPD-patiënten. De apotheker is duidelijker: geen antibiotica tenzij die kadert in een bestaande, door een arts voorgeschreven, behandeling. Paracetamol boven Pijn is de meest voorkomende klacht bij zieke mensen. Paracetamol is ongeveer het enige middel waarvan bijna alle huisartsen en apothekers vinden dat het een plaats heeft in de huisapotheek. Morfinederivaten worden niet geschikt bevonden voor automedicatie of als eerste toevlucht. Onder het hoofdstuk van de gastro-intestinale ongemakken kunnen artsen zich wel vinden voor een plaatsje voor anti-emetica in het medicijnkastje. Dat geldt ook voor de antispasmodische middelen, terwijl middelen tegen diarree meer verdeeldheid zaaien: sommigen begrijpen niet dat dergelijke producten vrij verkrijgbaar zijn, anderen hebben daar geen problemen mee. De meeste collega's weren laxeermiddelen zonder pardon uit het kastje, terwijl hier en daar iemand (gelaten?) één of ander agressief preparaat tolereert, voor de behandeling van acute constipatie. Tegen 'verkoudheid' Ook over de behandeling van respiratoire klachten zijn de meningen vrij sterk verdeeld, zelfs in verband met een klassiek hoestmiddel zoals dextrometorfan: het kan voor de ene, maar absoluut niet voor de andere, omdat hoest altijd onderzocht moet worden. De apotheker is daar duidelijker over: hoestwerende middelen ja, maar aangepast aan het soort hoest en de leeftijd van de patiënt. Bereidingen voor de neus zijn minder controversieel, zolang hun verpakking voor besmetting vrijwaart - liever de spray dan de druppeltjes. Verschillende artsen zijn beducht voor allergie tegen de lidocaïne die aanwezig is in preparaten voor buccofaryngeale aandoeningen. Oogdruppels halen de kiesdrempel niet, net zoals oordruppels, hoewel sommige daarvan gewoon bedoeld zijn om cerumenproppen op te lossen, iets waar de apotheker minder problemen mee heeft. Slaaptabletten en lokale middelen Misschien denkt u dat er over slaaptabletten niet eens hoeft gepraat te worden. De apotheker heeft het er ook niet over. Maar andermaal is het advies en de mate van toegeeflijkheid bij de huisarts hier erg variabel: de antwoorden gaan van een radicale 'neen' tot het toelaten van langwerkende benzodiazepines, met tussen beide in het gebruik van plantenextracten, zoals valeriaan. Middelen voor lokaal gebruik worden meestal aanvaard zolang het gaat om NSAID's voor de aanpak van kleine kwaaltjes, maar tegen lokale antiseptica en antibiotica bestaat er meer weerstand, hoewel sommige artsen vinden dat miconazol voor de behandeling van vaginale schimmelinfecties wel kan. Op één lijn of erg vrij? Uit al deze reacties blijkt duidelijk dat er vooral bij de huisartsen nog hard gewerkt zal moeten worden om alle artsen voor het beheer van de huisapotheek op één lijn te krijgen. Tenzij uniformeren niet echt onontbeerlijk is.