...

Het onderzoek ging van start op grond van twee trends die zich al enige tijd aftekenen in Groot-Brittannië. Enerzijds, de afname van antibioticagebruik over de hele breedte van het zorgsysteem - dit heeft te maken met een reeks kwaliteitsbevorderende initiatieven vanuit de overheid. Maar anderzijds ziet men ook het aantal gevallen van gramnegatieve sepsis toenemen. Urineweginfectie is de frequentste infectie bij ouderen. Ze is vaak ernstiger in de mannelijke populatie, die op oudere leeftijd een groter aandeel van het aantal infecties opeist.De onderzoekers keken in een geanonimiseerde gegevensbank naar de elektronische dossiers van huisartsen, die waren gekoppeld aan patiëntdossiers in het ziekenhuis. Ongeveer 313.000 episoden bij 65-plussers lagen voor. In 7,2% van de gevallen werd geen spoor van een voorschrift voor antibiotica gevonden. In 6,2% van de gevallen kreeg de patiënt een voorschrift binnen 7 dagen na aanmelding, maar niet bij aanmelding - dit bestempelden de onderzoekers als uitgesteld voorschrijven.In vergelijking met de groep die onmiddellijk antibiotica kreeg, hadden patiënten zonder antibiotica achtmaal vaker sepsis binnen de 60 dagen. Bij patiënten met een uitgesteld voorschrift vond men een factor zeven. Zonder antibiotica bestond er bovendien een tweemaal hoger risico op overlijden dan met het onmiddellijk inzetten van antibiotica. Met uitgesteld voorschrijven was het stervenrisico 1,16 maal hoger. Het risico was sterker uitgesproken bij mannen, patiënten ouder dan 85 jaar, en patiënten afkomstig uit sociaal kwetsbare middens.De meest voorgeschreven middelen waren trimethoprim (55%), nitrofurantoïne (19%), cefalosporines (12%) en amoxicilline/clavulaanzuur (9%). In de groep van de patiënten die onmiddellijk antibiotica kregen, bestond er na 60 dagen een klein, maar significant overlevingsvoordeel gerelateerd aan de behandeling met nitrofurantoïne versus trimethoprim. Volgens de auteurs kunnen daaraan twee mogelijke verklaringen worden gekoppeld. Ofwel bestaat er meer resistentie tegen trimethoprim. Ofwel wordt nitrofurantoïne gegeven in een gezondere populatie. Dit middel is immers gecontra-indiceerd bij ernstige nierinsufficiëntie.Bij het interpreteren van de gegevens over sepsis en mortaliteit moet men voor ogen houden dat het hier gaat om een cohortestudie. Voor het samenstellen van de groep die onmiddellijk antibiotica kreeg is men bijvoorbeeld afgegaan op het feit dat de arts bij aanmelding een voorschrift uitreikte. Hierbij kan men niet uitsluiten dat de arts aanbeval het antibioticum alleen te nemen als de symptomen niet weken of verergerden, wat dus neerkomt op een uitgesteld voorschrift. Bij een dergelijke classificatiefout overschat men de impact van een onmiddellijk inzetten van antibiotica.Toch bevelen de auteurs aan het vroegtijdig voorschrijven van antibiotica te overwegen bij oudere patiënten met een urineweginfectie. Mannen en personen uit kwetsbare middens vormen een bijzonder aandachtspunt.