...

Een langdurige hyperglykemie ligt, na gemiddeld 20 jaar diabeteslijden, aan de basis van de vijf factoren die aanleiding geven tot een diabetische voet. 1. Diabetische polyneuropathie Deze aandoening van het zenuwstelsel is velerlei: 2. Microangiopathie Door de combinatie van verdikking van de basale membranen van de capillaire vaten en van een vermeerdering van het bloeddebiet in de huid, krijgen we een hypoxie in de weefsels met een vertraagde littekenvorming tot gevolg. Het is ook deze microangiopathie die aan de basis ligt van het probleem van glomerulopathie (nierlijden) en retinopathie (oogaandoeningen). 3. Diabetische macroangiopathie Atherosclerose (aderverkalking) tast vooral de arteriën van de benen aan maar niet deze van de voet. 15 tot 20 procent van de zweren op de benen vinden hun oorsprong in de diabetes. De arteriële druk verhoogt bij het rechtstaan en daardoor stijgt het risico op ischemie (onvoldoende doorbloeding), zeker bij diabetespatiënten type 2. De reductie van zuurstof naar de getroffen zone staat wondheling in de weg. Zo kan een zweer een open wonde blijven en verhoogt het risico op amputatie. 4. Infecties De microtrauma's, de kloven en zweren zijn een open deur voor allerlei infecties die moeilijk opgemerkt worden door een patiënt met een slechte pijnbeleving. Ze kunnen evolueren naar een vorm van cellulitis, waarbij de onderhuidse weefsels ontstoken geraken, en ettervorming die erg diep gaat. Een diabeticus heeft weinig verdediging tegen deze infecties, niet alleen door het slecht functioneren van de microcirculatie maar ook door een minder goede werking van de leukocyten die hun immunitaire rol en hun verdedigingsrol tegen infecties moeilijk kunnen vervullen. We zien dan ook zelden koorts en slechts af en toe ontstekingen. 5. Verandering in het bindweefsel De huid wordt minder soepel, is minder elastisch door de niet-enzymatische glycosylering van het collageen. Dit heeft ook gevolgen voor de gewrichtscapsules, met een verminderde mobiliteit en een gebrekkige schokdemping ter hoogte van de voet tot gevolg. Dat heeft dan weer tot gevolg dat de patiënt een slechte voetstand krijgt: klauwtenen, holle voet, inzakking van de voetboog. We zien dan ook dat eksterogen en hyperkeratose verschijnen op vrij ongewone plaatsen op de voet. Zweren en hun complicaties Als een diabetesvoet zweren gaat vertonen, dan zien we die meestal op de voetzool of op de zijkant van de voet waar de vervormde voet vaak fricties ondervindt. Hij wordt omgeven door verharde huid. De voet voelt warm aan en we zien de venen liggen. Als er sprake is van ischemie, dan kan de necrotische huid gemakkelijk infecteren en dat kan aanleiding geven tot gangreen. Risicovoet Wat preventie betreft staat de controle van de hyperglykemie natuurlijk op de eerste plaats. Zo kunnen we verhinderen dat de gevolgen van hyperglykemie zich op lange termijn (10 tot 20 jaar) laten voelen. Het is belangrijk de patiënt te leren wat hij elke dag, heel nauwgezet, moet doen, of hij nu thuis is of elders: Behandeling Vanaf het moment dat er sprake is van ernstige zweren of necrose is een ziekenhuisopname onvermijdelijk. De specialist zal een of meerdere behandelingen voorschrijven, naargelang de aard van de aandoening. Levenskwaliteit Bijna alle preventiemaatregelen (zoals orthopedische zolen) en de consultaties in de diabeteskliniek worden voor een groot deel door de ziekteverzekering vergoed. Het is een reden te meer om de diabetische patiënt vrij snel door te verwijzen. Laat ons vooral niet vergeten dat de kans op herval bij een diabetische voet 10 tot 20 procent per jaar is. De maatregelen die kunnen getroffen worden zijn dus essentieel om de levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren en de complicaties die zouden kunnen optreden een stapje voor te zijn. Vergeet de patiënt ook niet op de hoogte te brengen van de zorgtrajecten diabetes!