"In principe stel je altijd de WHOAM-vragen", zegt apr. Dirk Broeckx (Apotheek Broeckx, Antwerpen - stichter/trainer van 'Prepare for the future'). "Wie heeft het probleem? Hoelang duurt de klacht al? Wat kan de oorzaak zijn? Heb je al andere remedies gebruikt? Gebruik je medicatie voor andere aandoeningen (die interactie zouden kunnen geven)?

Persoonlijk begin ik altijd gewoon met 'Vertel eens...', want als de patiënt zelf het verhaal kan doen over zijn klacht, krijg je veel meer informatie en vooral meer context.

Naast leeftijd, locatie (gewricht of spier) en eventuele voorkeur qua galenische vorm, vind ik het belangrijk te weten wat de patiënt al gedaan heeft om het probleemop te lossen. Daardoor kan je niet alleen het onderscheid maken tussen een acuut en een chronisch probleem, je kan ook beter mogelijke alternatieven positioneren.

Ten slotte is het belangrijk te kijken wat er kan gebeuren op het vlak van preventie, want veel spier- en gewrichtspijn is het gevolg van overbelasting. Rust kan helpen, maar tegelijk moet de patiënt regelmatig en soepel blijven bewegen."

Welke middelen bestaan er voor indicaties zoals verlichting van symptomatische pijn als gevolg van spier- en ligamentletsels, pijn als gevolg van artrose (osteoartritis) of acute rugpijn?

In onze apotheek stellen wij producten voor op touchscreens. Op het scherm 'Spier- en Gewrichtspijnen' bestaat ons standaardaanbod uit:

  • Topische NSAID's in crème, gel en pleisters.
  • Verwarmende crèmes en gels.
  • Gels en crèmes op basis van planten.
  • Crèmes of orale formuleringen met homeopathie.
  • Orale kurkuma-, chondroïtine- en D-glucosaminepreparaten, magnesium en calcium.
  • Hulpmiddelen (kersenpitkussentjes, warmwaterzakken, etc.).

We geven de patiënt een zeer brede keuze, maar wijzen tegelijk op de specifieke eigenschappen van bepaalde opties, zodat de keuze voor hem niet te ingewikkeld wordt (1).

We starten met topische producten. Naast de gekende merken wijzen we graag op een crème met smeerwortel. Mensen zijn dan soms verwonderd als we bevestigen dat die - wetenschappelijk bewezen - snel en effectief werkt. Bij ernstige pijn combineren we een topisch preparaat met orale analgetica of ontstekingsremmers. Denk ook aan hulpmiddelen, zoals ijsapplicatie bij acute pijn of warmte bij chronische pijn.

Wat is de houding van apothekers ten opzichte van analgetische en anti-inflammatoire crèmes op basis van planten, zoals crème met vloeibaar extract van smeerwortel, versus 'chemische' ingrediënten?

Eerlijk, mijn visie is in de loop van het afgelopen decennium veranderd. De jongste jaren zie ik steeds meer degelijke studies en monografieën over geneesmiddelen gebaseerd op planten, waarin steeds meer bewijzen worden aangehaald. Een crème met vloeibaar extract van smeerwortel, bijvoorbeeld, heeft een aangetoonde werkzaamheid bij pijn bij een enkelverstuiking (2,3), bij artrose van de knie (4) en bij acute rugpijn (werkzaamheid na 1u) (5). Het extract bevat allantoïne, dat regeneratief werkt, naast het anti-inflammatoire rozemarijnzuur. Ik wil er nog even op wijzen dat de crème met extract van smeerwortel die in de apotheek beschikbaar is, een geregistreerd geneesmiddel is, net omdat het in klinische studies zijn doeltreffendheid bewezen heeft.

De jongste jaren zie ik steeds meer degelijke studies en monografieën over geneesmiddelen gebaseerd op planten, waarin steeds meer bewijzen worden aangehaald

Hoe ziet u de positionering van een geneesmiddel op basis van smeerwortelcrème?

"Een crème met vloeibaar extract van smeerwortel kunnen we (vanaf 12 jaar) aanraden bij de symptomatische behandeling van lokale pijnklachten door spier- en ligamentletsels en bij volwassenen voor sommige gewrichtsgerelateerde pijn in de knie of rugpijn.

Concreet wil dit zeggen: sportblessures waarbij een spier of ligament betrokken is, pijnverlichting bij episodes van milde acute hoge of lage rugpijn en pijnverlichting van milde tot matige pijn ten gevolge van knieartrose. Adviseer de patiënt het product (twee- tot driemaal per dag) steeds drie tot vijf minuten in te masseren. Dat verhoogt de resorptie via een betere doorbloeding en ontspant de spieren. Het stukje verantwoordelijkheid dat de patiënt zodoende krijgt, verhoogt de betrokkenheid bij de behandeling, en daardoor de therapietrouw.

Een preparaat op basis van natuurlijke substanties dat zijn werkzaamheid bewezen heeft voor lokale pijnverlichting, is uiteraard een interessante optie voor alle patiënten die nevenwerkingen van NSAID's willen vermijden. Een in vitro studie heeft aangetoond dat smeerwortelextract een remmend effect heeft op COX-2, niet op COX-1, die de synthese van prostaglandinen bevordert en zodoende het maagslijmvlies beschermt (6).

Wij raden een crème met extract van smeerwortel zeker aan wanneer iemand al een tijd klassieke NSAID's heeft gebruikt en een alternatief wil. Een andere doelgroep zijn patiënten die maagbeschermers nemen of maaglast of reflux hebben, naast oudere patiënten (zeker 75+), bij wie de risico's verbonden aan het gebruik van NSAID's hoger liggen. Ten slotte zijn er patiënten die sowieso kiezen voor een natuurlijke aanpak."

Artrose van de knie is meestal pijn die aanhoudt. Hoe zou u zich voor deze patiënten een langdurige behandeling met extract van smeerwortel voorstellen?

"In de meeste gevallen mikken we op een relatief korte behandeling, maximum enkele weken. Maar ontstoken pezen veroorzaken soms maandenlang pijn. Dan moet je denken aan een totaalaanpak en meer uitgebreide adviezen. Soms beginnen we met de pijn te leren 'scoren' bv. op een schaal van 1 tot 10. Al naargelang de intensiteit kan je dan een bepaald medicatieschema voorstellen, met een afwisseling van een (aangepaste) dosis van orale pijn- en/of ontstekingsremmers, gecombineerd met een keuze van gels of crèmes.

Daarbij raden we aan om een topisch geneesmiddel op plantaardige basis - zoals een crème met extract van smeerwortel - af te wisselen met topische NSAID's, bijvoorbeeld week-om-week. Dat verkleint de kans op nevenwerkingen, die in het algemeen voor de crème met smeerwortelextract gelukkig zeldzaam zijn. Persisteert het probleem, dan moeten we doorverwijzen naar de huisarts of specialist. "

Referenties:

  1. Book: The Paradox of Choice (Why more is less), Barry Schwartz - Blog Dirk Broeckx 2011
  2. Koll R et al. Efficacy and tolerance of a comfrey root extract (Extr. Rad. Symphyti) in the treatment of ankle distorsions: results of a multicenter, randomized, placebo-controlled, double-blind study. Phytomedicine. 2004 Sep;11(6):470-7.
  3. Predel HG et al. Efficacy of a Comfrey root extract ointment in comparison to a Diclofenac gel in the treatment of ankle distortions: Results of an observer-blind, randomized, multicenter study. Phytomedicine. 2005 Nov;12(10):707-14.
  4. Grube B et al. Efficacy of a comfrey root (Symphyti offic. radix) extract ointment in the treatment of patients with painful osteoarthritis of the knee: Results of a double-blind, randomised, bicenter, placebo-controlled trial. Phytomedicine. 2007 Jan;14(1):2-10.
  5. Gianneti BM et al. Efficacy and safety of comfrey root extract ointment in the treatment of acute upper or lower back pain: results of a double-blind, randomised, placebo controlled, multicentre trial. Br J Sports Med. 2010 Jul;44(9):637-41.
  6. Simon LS. Role and regulation of cyclooxygenase-2 during inflammation. Am J Med. 1999 May 31;106(5B):37S-42S

MAT-BE-UNBRANDED-24-000102 - 10/2024
P&G Health Belgium BV/SRL, Temselaan 100, 1853 Strombeek-Bever

Klik hier voor de volledige wetenschappelijke bijsluiter en prijzen van Flexagile crème. Geneesmiddel niet op medisch voorschrift

"In principe stel je altijd de WHOAM-vragen", zegt apr. Dirk Broeckx (Apotheek Broeckx, Antwerpen - stichter/trainer van 'Prepare for the future'). "Wie heeft het probleem? Hoelang duurt de klacht al? Wat kan de oorzaak zijn? Heb je al andere remedies gebruikt? Gebruik je medicatie voor andere aandoeningen (die interactie zouden kunnen geven)? Persoonlijk begin ik altijd gewoon met 'Vertel eens...', want als de patiënt zelf het verhaal kan doen over zijn klacht, krijg je veel meer informatie en vooral meer context. Naast leeftijd, locatie (gewricht of spier) en eventuele voorkeur qua galenische vorm, vind ik het belangrijk te weten wat de patiënt al gedaan heeft om het probleemop te lossen. Daardoor kan je niet alleen het onderscheid maken tussen een acuut en een chronisch probleem, je kan ook beter mogelijke alternatieven positioneren.Ten slotte is het belangrijk te kijken wat er kan gebeuren op het vlak van preventie, want veel spier- en gewrichtspijn is het gevolg van overbelasting. Rust kan helpen, maar tegelijk moet de patiënt regelmatig en soepel blijven bewegen." In onze apotheek stellen wij producten voor op touchscreens. Op het scherm 'Spier- en Gewrichtspijnen' bestaat ons standaardaanbod uit:We geven de patiënt een zeer brede keuze, maar wijzen tegelijk op de specifieke eigenschappen van bepaalde opties, zodat de keuze voor hem niet te ingewikkeld wordt (1).We starten met topische producten. Naast de gekende merken wijzen we graag op een crème met smeerwortel. Mensen zijn dan soms verwonderd als we bevestigen dat die - wetenschappelijk bewezen - snel en effectief werkt. Bij ernstige pijn combineren we een topisch preparaat met orale analgetica of ontstekingsremmers. Denk ook aan hulpmiddelen, zoals ijsapplicatie bij acute pijn of warmte bij chronische pijn.Eerlijk, mijn visie is in de loop van het afgelopen decennium veranderd. De jongste jaren zie ik steeds meer degelijke studies en monografieën over geneesmiddelen gebaseerd op planten, waarin steeds meer bewijzen worden aangehaald. Een crème met vloeibaar extract van smeerwortel, bijvoorbeeld, heeft een aangetoonde werkzaamheid bij pijn bij een enkelverstuiking (2,3), bij artrose van de knie (4) en bij acute rugpijn (werkzaamheid na 1u) (5). Het extract bevat allantoïne, dat regeneratief werkt, naast het anti-inflammatoire rozemarijnzuur. Ik wil er nog even op wijzen dat de crème met extract van smeerwortel die in de apotheek beschikbaar is, een geregistreerd geneesmiddel is, net omdat het in klinische studies zijn doeltreffendheid bewezen heeft."Een crème met vloeibaar extract van smeerwortel kunnen we (vanaf 12 jaar) aanraden bij de symptomatische behandeling van lokale pijnklachten door spier- en ligamentletsels en bij volwassenen voor sommige gewrichtsgerelateerde pijn in de knie of rugpijn. Concreet wil dit zeggen: sportblessures waarbij een spier of ligament betrokken is, pijnverlichting bij episodes van milde acute hoge of lage rugpijn en pijnverlichting van milde tot matige pijn ten gevolge van knieartrose. Adviseer de patiënt het product (twee- tot driemaal per dag) steeds drie tot vijf minuten in te masseren. Dat verhoogt de resorptie via een betere doorbloeding en ontspant de spieren. Het stukje verantwoordelijkheid dat de patiënt zodoende krijgt, verhoogt de betrokkenheid bij de behandeling, en daardoor de therapietrouw.Een preparaat op basis van natuurlijke substanties dat zijn werkzaamheid bewezen heeft voor lokale pijnverlichting, is uiteraard een interessante optie voor alle patiënten die nevenwerkingen van NSAID's willen vermijden. Een in vitro studie heeft aangetoond dat smeerwortelextract een remmend effect heeft op COX-2, niet op COX-1, die de synthese van prostaglandinen bevordert en zodoende het maagslijmvlies beschermt (6).Wij raden een crème met extract van smeerwortel zeker aan wanneer iemand al een tijd klassieke NSAID's heeft gebruikt en een alternatief wil. Een andere doelgroep zijn patiënten die maagbeschermers nemen of maaglast of reflux hebben, naast oudere patiënten (zeker 75+), bij wie de risico's verbonden aan het gebruik van NSAID's hoger liggen. Ten slotte zijn er patiënten die sowieso kiezen voor een natuurlijke aanpak.""In de meeste gevallen mikken we op een relatief korte behandeling, maximum enkele weken. Maar ontstoken pezen veroorzaken soms maandenlang pijn. Dan moet je denken aan een totaalaanpak en meer uitgebreide adviezen. Soms beginnen we met de pijn te leren 'scoren' bv. op een schaal van 1 tot 10. Al naargelang de intensiteit kan je dan een bepaald medicatieschema voorstellen, met een afwisseling van een (aangepaste) dosis van orale pijn- en/of ontstekingsremmers, gecombineerd met een keuze van gels of crèmes. Daarbij raden we aan om een topisch geneesmiddel op plantaardige basis - zoals een crème met extract van smeerwortel - af te wisselen met topische NSAID's, bijvoorbeeld week-om-week. Dat verkleint de kans op nevenwerkingen, die in het algemeen voor de crème met smeerwortelextract gelukkig zeldzaam zijn. Persisteert het probleem, dan moeten we doorverwijzen naar de huisarts of specialist. "MAT-BE-UNBRANDED-24-000102 - 10/2024P&G Health Belgium BV/SRL, Temselaan 100, 1853 Strombeek-BeverKlik hier voor de volledige wetenschappelijke bijsluiter en prijzen van Flexagile crème. Geneesmiddel niet op medisch voorschrift