...

Dat is de slotboodschap van het lezenswaardige boek 'Vaccineren. Doen of laten?' van Marleen Finoulst en Wietse Wiels. Het verscheen in de reeks 'De Skeptische Kijk' in nauwe samenwerking met SKEPP. De auteurs staan stil bij de realisaties. Met name is de sterk gestegen levensverwachting van de laatste anderhalve eeuw deels te danken aan het medische doorbreken van basisvaccins. Het meest succesvol is het vaccinatieprogramma tegen pokken - de enige infectieziekte die ooit door vaccinatie werd uitgeroeid- en het (nu wettelijk verplichte) vaccin tegen polio. De auteurs focussen op de goede resultaten van een aantal vaccins: naast pokken en polio ook mazelen, tetanus, difterie... Ze merken wel op dat het laaghangend fruit geplukt is. "Daardoor spitsten steeds minder farmaceutische bedrijven zich toe op de ontwikkeling van nieuwe vaccins." Tegelijk blijft dat natuurlijk wel noodzakelijk. Herinnerd wordt aan de jaren 1980 en de toen nieuwe infectieziekte aids veroorzaakt door hiv - waartegen trouwens nog steeds geen vaccin bestaat. En anno 2021 kan men natuurlijk niet naast Sars-CoV-2 kijken. Het principe is eenvoudig: men identificeert, isoleert en inactiveert ziekteverwekkers om ze vervolgens toe te dienen aan gezonde personen. Op basis van dit principe kwamen eind 19de eeuw al vaccins tegen tyfus, cholera en de pest op de markt. De volgende decennia volgden uiteraard verfijningen. Beide auteurs doen uit de doeken hoe een vaccin werkt, leggen onder meer uit waarom er doorgaans twee injecties nodig zijn en wat groepsimmuniteit is. Extra aandacht gaat naar de snelle ontwikkeling van het vaccin tegen covid-19. Een samenspel van elementen verklaart die snelheid: heel veel geld, weggewerkte administratieve hindernissen, een vlottere methodiek... Een aanzienlijk aantal pagina's gaat over de intrigerende vraag waarom mensen twijfelen aan vaccins. De geboekte resultaten zijn nochtans fraai. "Het pokkenvirus doodde op een eeuw tijd een half miljard mensen. Het middels vaccinatie uitroeien van deze verschrikkelijke plaag is een goede kandidaat voor de grootste menselijke verwezenlijking aller tijden", zo luidt het. Toch twijfelen mensen uit religieuze, politieke, ideologische,... overwegingen. Beide artsen staan tot slot stil bij de impact van de antivax-beweging, doorprikken mythes en belichten een aantal strategieën om ongein succesvol te counteren.