...

Net zoals tot nog toe het geval was, staan de apothekers tijdens de afbouw van de lockdown en ook daarna paraat met advies over de evolutie van de pandemie. Ze zien voor zichzelf - en bij uitbreiding voor de hele eerste lijn - een rol weggelegd bij de contact tracing. "Om die te doen slagen, is het belangrijk dat burgers goed geïnformeerd worden. De lokale apotheker en andere zorgverleners uit de eerste lijn zijn daarvoor goed geplaatst", aldus algemeen directeur Hilde Deneyer. Als zelftests een rol gaan spelen in de exitstrategie, dienen de apothekers exclusief ingezet te worden om kwaliteit en wetenschappelijk onderbouwde begeleiding te garanderen. "Onder meer begeleiding bij de interpretatie van het resultaat is een belangrijke taak van de apotheker, die kan doorverwijzen wanneer nodig", stelt voorzitter Dirk Vos. En aangezien apothekers in nauw contact staan met patiënten, behoren zij tot de gezondheidswerkers die prioritair getest moeten worden. Verder blijven apothekers het ideale afleverkanaal van kwalitatieve mondmaskers, met het nodige advies, vooral gezien mondmaskers mogelijk een prominentere plaats krijgen naarmate de maatregelen worden versoepeld. Apothekers kunnen een rol spelen bij de opbouw van een strategische stock, eventueel op sectorniveau. In de verdeling van beschermingsmateriaal voor andere zorgverstrekkers in de eerste lijn kan de apotheker coördinerend optreden. Eens een vaccin tegen Covid-19 beschikbaar is, komt het erop aan zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk te vaccineren, met prioriteit voor de risicogroepen. "Het verdient aanbeveling dan alle beschikbare vaccinatoren in te zetten. Gezien het fijnmazige netwerk van de apothekers maakt deze beroepsgroep best deel uit van de groep vaccinatoren. Kan de vaccinatie tegen Covid-19 samen met de vaccinatie tegen influenza, dan verdient dit de voorkeur."In afwachting van een vaccin tegen Covid-19 kan de apotheker al worden ingezet bij de griepvaccinatie, om ook daar een hogere vaccinatiegraad te bereiken. Randvoorwaarde bij de apotheker als vaccinator is het opzetten van een centraal registratiesysteem, gekoppeld aan eHealth, en een correcte vergoeding, wordt benadrukt. Apothekers dienen, als essentiële zorgverleners, prioritair gevaccineerd worden, om op die manier de continuïteit van de zorg te garanderen bij een eventuele tweede coronagolf. Tijdens de coronacrisis is de onderlinge samenwerking binnen de eerste lijn versterkt, stelt VAN vast. "Er is een verdere ondersteuning nodig van de interdisciplinaire samenwerking in de eerstelijnsgezondheidszorg, voortbouwend op lopende initiatieven en netwerken met behoud van de toegekende middelen en aandacht voor de rol van de apotheker (organisatie van de eerstelijnszones, proefprojecten geïntegreerde zorg, populatiemanagement en proactieve acties naar kwetsbare doelgroepen,...)." De huidige situatie geeft de kans om werk te maken van eigentijdse mogelijkheden voor het overleg tussen zorgverleners, zoals voorzien in het Vlaamse regeerakkoord, zegt Hilde Deneyer. Daarnaast moet er werk worden gemaakt van het verlengen van chronische behandelingen en het geprotocolleerd afleveren door de apotheker. Een efficiënte medicatieoverdracht bij opname en ontslag uit het ziekenhuis is meer dan ooit cruciaal. "De huisapotheker is goed geplaatst om als coördinator van het medicatiebeleid te fungeren. Er is nood aan een verdere implementatie van de digitale kluizen voor gegevensdeling in de eerstelijnsgezondheidszorg (Vitalink), de functionaliteit van het multidisciplinair gedeeld medicatieschema en de bevordering van transmurale gegevensdeling tussen huisapothekers, woonzorgcentra en ziekenhuizen." VAN pleit voor het opstarten van een dialoog met de ziekenhuisnetwerken en de ziekenhuisapothekers inzake een duurzaam medicatiebeleid van specialistische geneesmiddelen voor hospitaalgebruik. "De continuïteit van de chronische zorg primeert. De huisapotheker is zeer laagdrempelig bereikbaar en beschikbaar en kan alle afgeleverde medicatie toevoegen aan het GFD. De huisapotheker is als vertrouwenspersoon van de patiënt goed geplaatst om indien nodig contact op te nemen met het ziekenhuis." Thuislevering kende tijdens de lockdown een boom. "Dat zal in de exitfase - en ook daarna - een belangrijk afleverkanaal blijven van geneesmiddelen en andere gezondheidsproducten. Apotheken hebben hiervoor de mogelijkheden, met oog voor kwaliteit en de nodige farmaceutische zorg." Hierbij moeten wel de nodige randvoorwaarden worden gesteld met betrekking tot de relatie tussen patiënt en (huis)apotheker. Verder is er nood aan een digitale strategie om zorg vanop afstand mogelijk te maken. "Denk hierbij aan online reservaties, telefonische of digitale farmaceutische zorg,... Het wordt belangrijk de apothekers hierin te ondersteunen, ideeën uit te wisselen en initiatieven bekend te maken. Pharmacy OnLine zal hier een belangrijke rol in spelen." VAN legt ook nog de nadruk op de rol van de apotheker bij de monitoring van tekorten aan geneesmiddelen en gezondheidsproducten om op die manier andere zorgverleners en beleidsmakers tijdig te informeren, zeker als het gaat om producten die belang hebben voor de preventie en behandeling van Covid-19-besmetting (bv. handontsmetting, mondmaskers,...). "Ook voor de vaccins (Covid-19, influenza) zijn apothekers goed geplaatst om de beschikbaarheid op de markt op te volgen en bij tekorten prioritair vaccins voor te behouden voor doelgroepen." Last but not least kunnen de lokale apotheken ook in de toekomst worden ingezet als laagdrempelig aanspreekpunt voor geweld en een rol spelen in de oriëntatie en sensibilisatie, in navolging van het project 'masker 19'. De apotheker inkantelen in het verhaal van geïntegreerd breed onthaal van de Vlaamse overheid is een boodschap die ook al aan minister Beke werd overgemaakt, zegt Hilde Deneyer. "Op langere termijn moet de samenwerking tussen verschillende eerstelijnsdiensten verstevigd en uitgebreid worden, ook voor andere problematieken en thema's rond psychosociaal welzijn."