...

" Een Waalse en een Vlaming", lacht Olivia Dalleur, klinisch apotheker in het universitair ziekenhuis Saint-Luc (Brussel) en professor aan de UCLouvain. "Het lentesymposium, dat zich zowel tot officina- als tot ziekenhuisapothekers richt, wordt opnieuw in België georganiseerd. Samen met mijn collega Siska Desplenter (UPC KU Leuven) sta ik aan het hoofd van het organiserend en wetenschappelijk comité. Het is een internationaal congres, maar door omstandigheden wordt het dit jaar een echt Belgische aangelegenheid." De ESCP organiseert jaarlijks twee evenementen: een groot congres in het najaar en een symposium in de lente. Siska Desplenter: "Het is de vierde keer dat we een lenteworkshop van de ESCP in België organiseren. In 2008 (thema oncologie) en 2012 (thema infecties) ontvingen we een internationaal publiek in Leuven, waar ik tevens mee verantwoordelijk was voor de organisatie. In 2019 was de ESCP een eerste keer in Antwerpen te gast, waar de anticoagulantia een centrale plaats kregen." "Bedoeling van het symposium is om een onderwerp uit te diepen aan de hand van oefeningen en praktische sessies", gaat Olivia Dalleur verder. "Dit jaar is het thema klinische farmacie, met name voor patiënten met diabetes en cardiovasculaire aandoeningen. Er zijn veel nieuwe geneesmiddelen in die domeinen, het is dus tijd om de apothekers er kennis te laten mee maken. We hebben het programma zo samengesteld dat zowel ziekenhuisapothekers als de collega's in de officina's er hun gading in vinden." Het programma omvat twee plenaire conferenties en vier workshops van telkens vier uur. De eerste conferentie, op donderdag 20 april, heeft als titel 'New evidence and emerging data in diabetes therapy: from research innovation to latest guidelines' en wordt gegeven door Philip Newland-Jones (University Hospital Southampton, VK). "Om de thematiek zo breed mogelijk te behandelen, komen zowel apothekers als artsen aan het woord. De eerste spreker, Philip Newland-Jones, is een gespecialiseerd apotheker. Hij brengt een stand van zaken over de behandeling van diabetes en de nieuwste aanbevelingen terzake. Het is de eerste keer dat we de openingsconferentie aan een apotheker toevertrouwen. Meestal neemt een arts die honneurs waar." "De tweede conferentie komt opnieuw van een apotheker: de Britse Alia Gilani, eveneens een expert op het vlak van diabetes. Zij bespreekt de technieken van klinische farmaceutische zorg bij diabetes ('Advanced pharmaceutical care in diabetes') vanuit een theoretisch oogpunt. De twee sprekers van deze eerste dag animeren later ook workshops waarin de praktische aspecten uit de doeken worden gedaan." Op dag 2, vrijdag 21 april, brengt prof. Frederik Verbrugge, cardioloog-intensivist en kliniekhoofd in het UZ Brussel, een uiteenzetting over 'Updates in cardiovascular co-morbidities prevention'. Vervolgens is het de beurt aan Goos Laverman, professor interne geneeskunde aan de universiteit van Twente, met zijn bijdrage 'Integrated approach to reach the treatment targets in persons with type 2 diabetes'. "Prof. Verbrugge zal het hebben over cardiovasculaire aandoeningen, wetende dat sommige nieuwe geneesmiddelen tegen diabetes nu ook indicaties hebben bij hart- en vaatziekten, zoals hartinsufficiëntie. Prof. Laverman legt de behandeldoelwitten bij diabetes type 2 uit." De deelnemers krijgen de keuze tussen vier workshops, waarvan ze er twee kunnen volgen tijdens het symposium, eentje op donderdag en de andere op vrijdag. Een eerste workshop gaat over het gebruik van injecteerbare geneesmiddelen in de behandeling van diabetes en de nieuwe technologieën inzake monitoring van diabetes. Een tweede heeft aandacht voor de aanpak van diabetes in de eerste lijn, de primaire en ambulante zorg (officina-apotheken en huisartsen), met zowel aspecten aangaande de behandeling als leefstijl en niet-farmacologische oplossingen. De derde workshop gaat in op ongelijkheid ('Tackling inequalities'): hoe kan een apotheker de behandeling van diabetes en cardiovasculaire aandoeningen personaliseren, rekening houdend met sociale factoren in de therapeutische voorlichting? De vierde workshop ten slotte, zoomt in op de medicatiereview. "Dit zal de Belgische apothekers zeker interesseren, gezien het nieuwe project dat in de lente van start gaat. Hier draait de medicatiereview rond diabetes bij een patiënt met multicomorbiditeit. Met concrete gevallen van patiënten die naar het ziekenhuis of de apotheek komen met vaak een combinatie van cardiovasculaire of andere (bv. respiratoire) aandoeningen. De focus ligt op de globale aanpak van deze patiënten met complexe diabetes." Twee van deze workshops worden zoals gezegd geleid door de sprekers van de plenaire sessies: Philip Newland-Jones over de diabetespatiënten met comorbiditeit en Alia Gilani over ongelijkheid. De workshop over de gepersonaliseerde aanpak van diabetes in de eerste lijn wordt geanimeerd door de Nederlandse apotheker Anne-Margreet Krijger en haar Belgische collega Charlotte Verrue (Ophaco). Annemie Somers (ziekenhuisapotheker in het UZ Gent) leidt de eerste workshop, over injecteerbare geneesmiddelen en monitoring, in goede banen. Het recente gebruik van antidiabetica om gewicht te verliezen, een fenomeen dat vooral via de sociale netwerken bekend is geraakt, wordt ook besproken tijdens het congres. "Dat is een van de redenen waarom we de twee thema's (diabetes en hart- en vaataandoeningen) wilden groeperen; we wilden het ook kunnen hebben over de nieuwe toepassingen van deze geneesmiddelen voor diabetes. Dat is een complex probleem en we moeten ons voorbereiden op deze toepassingen en op de manier hoe we als apothekers, zowel in het ziekenhuis als in de officina, kunnen inspelen op de behoeften van de patiënten. Als je de wetenschappelijke literatuur leest, lijken deze geneesmiddelen veelbelovende resultaten te hebben bij de behandeling van obesitas enz. maar tegelijkertijd is er momenteel een groot probleem van beschikbaarheid." Meer in het algemeen speelt dit type congres ook in op de groeiende ontwikkeling van de klinische farmacie, ook in de officina: "Daarom benadruk ik dat, ook al heet het congres 'klinische farmacie' en zijn we in België geneigd deze term te associëren met de ziekenhuispraktijk, het congres (zoals blijkt uit de thema's en workshops) eveneens gericht is op officina-apothekers. We hebben echt veel aan hen gedacht toen we het programma ontwikkelden. Ik denk dat dit soort workshops voor hen echt nuttig is." Een ander argument dat apothekers over de streep kan trekken, is dat ze voor één keer een internationaal congres dicht bij huis kunnen bijwonen. "Bovendien is de sfeer heel gemoedelijk omdat het geen groot congres is, het is nog steeds op mensenmaat - met ongeveer 150 deelnemers." Last but not least zijn de gekozen onderwerpen gerelateerd aan patiënten die apothekers dagelijks zien. "En dit congres is echt praktijkgericht, met sessies in kleine groepen. Ik denk dat aan de vooravond van de lancering van de medicatiereview in België, dit soort symposium een uitgelezen kans is. In ons land zijn er veel initiatieven om apothekers op te leiden in medicatiereview, farmaceutische zorg, ... in universiteiten en beroepsverenigingen. Deze workshop is een bijkomende, internationale gelegenheid om andere apothekers te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Er zijn ook mondelinge communicatiesessies (6) en posterpresentaties (45), onderzoekers zullen aanwezig zijn. Vorig jaar hebben we met mijn studenten een onderzoek gedaan naar farmaceutische validatie in ziekenhuizen, waarvan het abstract zojuist is geselecteerd voor een mondelinge presentatie op dit congres. Op de ESCP is het onderzoek vaak zeer praktisch en klinisch van aard, dus het is altijd interessant om te komen en je te laten inspireren door wat apothekers in de buurlanden doen", besluit Olivia Dalleur. Siska Desplenter vult aan: "Het is een ideale gelegenheid om te netwerken met collega's uit binnen- en buitenland, zowel tijdens het wetenschappelijke programma, de pauzes als de receptie in het stadhuis van Antwerpen. Met veel plezier ontvangen we de ESCP in België en ik hoop heel wat vrienden en collega's terug te zien."