...

Dat antwoordde de Belgische Mededingingsautoriteit recent op een klacht die apotheker Liesbeth Meulders van apotheek Actipharma in Wilrijk indiende. De voorgeschiedenis van de klacht gaat terug tot 2019. Eind vorig jaar stuurde de CM een brief naar zijn leden. Daarin kondigde het ziekenfonds aan dat leden niet langer recht hadden op 25% korting bij aankoop van incontinentiemateriaal in een apotheek. Sinds 1 januari 2020 gelden nieuwe regels. Met name kunnen mensen enkel nog rekenen op een reductie van 30% als ze incontinentiemateriaal aankopen in een Goed Thuiszorgwinkel of in de webshop van de CM. Om verschillende redenen vond Liesbeth Meulders die manier van werken niet kunnen (zie 'de Apotheker' 272). Ze noemde "de handelswijze nadelig voor mezelf als apotheker en voor mijn minder mobiele vaste klanten. Het netwerk van apotheken is immers veel dichter dan het netwerk van thuiszorgwinkels." Het gaat bovendien over mensen die doorgaans geen gebruik maken van een webshop. Verder vindt de Antwerpse apotheker ook dat de CM zich met de nieuwe regeling profileert als een commerciële onderneming. "Ze is dus onderworpen aan het mededingingsrecht", zo luidt het. En haar handelwijze druist in tegen het principe van de vrije keuze van zorgverstrekker. Tot slot argumenteerde Liesbeth Meulders dat de CM misbruik maakt van haar machtspositie door apotheken te discrimineren. "Afspraken en alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen zijn immers verboden." Om al die redenen diende Meulders klacht in bij drie instanties. Het antwoord van de Belgische Mededingingsautoriteit volgde snel. De klacht werd doorgestuurd naar auditeur generaal Véronique Thirion en in het kader van een vooronderzoek werd meer informatie aan de CM gevraagd. En toen... volgde een lange stilte. Pas na recent aandringen van apotheker Meulders kreeg ze de uitspraak van de BMA onder ogen. Deels wordt de CM teruggefloten. Met name stelt de Mededingingsautoriteit dat "apotheken of andere afleveraars van incontinentiemateriaal die akkoord gaan met de contractuele voorwaarden en aan de objectieve kwaliteitscriteria van de CM voldoen ook kunnen instappen in het systeem van terugbetaling voor incontinentiemateriaal." En dus, zo voegt het Auditoriaat eraan toe, is de overeenkomst tussen de CM en de Vlaamse Goed Thuiszorgwinkel (nu Goed) 'op het eerste gezicht' niet concurrentiebeperkend." Daarom opende men geen formeel onderzoek. Apotheker Liesbeth Meulders is een kuitenbijter. Ze nam geen genoegen met dit antwoord maar legde het zelf ook voor aan de CM. In lijn met het BMA-antwoord wees het ziekenfonds op de voorwaarden waaraan winkels - 'partners'- moeten voldoen om incontinentiemateriaal met 30% korting aan CM-leden te mogen verkopen. Die samenwerkingsovereenkomst is duidelijk op maat van de Thuiszorgwinkels geschreven. Maar de deur staat wel op een kier.... Eerste voorwaarde is dat CM-partners de 30% reductie in de aanvullende ziekteverzekering rechtstreeks moeten afrekenen. De terugbetaling gebeurt dus meteen bij de online aankoop of wordt in de winkel toegekend. Een aanvraagprocedure hoeft dus niet meer. Daarnaast moet de klant de mogelijkheid hebben om "individueel, afgeschermd en discreet contact op te nemen met de winkelmedewerkers". Deze medewerkers hebben een opleiding gehad in de problematiek rond incontinentiemateriaal. En CM-partners dienen ook te beschikken over 'incontinentiespecialisten'. Zij ondersteunen medewerkers in hun adviesfunctie en informeren hen over nieuwigheden en evoluties. Deze specialisten scholen zich regelmatig bij en volgen opleidingen over incontinentiegerelateerde onderwerpen. Voorts moet het aanbod incontinentieproducten opgevolgd en geëvalueerd worden. En advies alleen volstaat niet. De klant krijgt ook gratis stalen mee zodat hij het meest geschikte product kan kiezen. Wie dat wenst, kan daarvoor een beroep doen op de website. Stalen moeten daags nadien gratis aan huis geleverd worden. Tot slot, en om het thema uit de taboesfeer te halen, dienen CM-partners 'te werken' met publicaties rond incontinentie. Een samenwerkings- en een verwerkingsovereenkomst tussen de CM en de partnerwinkel wordt opgesteld. Dat laatste contract gaat GDPR-gewijs over gegevensuitwisseling en controles. De kassasystemen dienen daarop voorzien te worden. Onverdeeld gelukkig is apotheker Meulders niet met het CM-antwoord. Wel leidt ze eruit af dat het ziekenfonds is afgestapt van haar exclusieve samenwerking met de Thuiszorgwinkels. Tegelijk stelt ze vast dat de kwaliteitsvoorwaarden om als CM-partner erkend te worden niet van de poes zijn. Meulders: "Die voorwaarden vormen voor kleine apotheken zoals de onze een te hoge toegangsdrempel. Voor grotere apotheken of ketens zijn ze misschien wel nog haalbaar." Overigens diende Liesbeth Meulders eertijds ook klacht in bij de Controledienst voor de ziekenfondsen. De dienst reageerde vrij snel. Ze ziet in de handelswijze van de CM in verband met de kortingen op incontinentiemateriaal "geen inbreuken op de wettelijke en reglementaire bepalingen waarop de Controledienst toezicht uitoefent". Om die uitspraak te staven verwijst de dienst naar de wet van 6 augustus 1990 op de ziekenfondsen. De landsbonden streven de bevordering van het fysieke, psychische en sociale welzijn van hun leden na. Dat doen ze "in een geest van voorzorg, onderlinge hulp en solidariteit". En voor de Controledienst kaderen kortingen in Goed Thuiszorgwinkels hierin. Temeer daar ziekenfondsen volgens dezelfde wet in het kader van de aanvullende verzekering mogen samenwerken met de entiteiten die zij daartoe het meest geschikt achten. Tot slot klopte de Antwerpse apotheker ook aan bij het Directoraat-generaal Concurrentie van de Europese Commissie. Deze instantie liet snel weten dat ze de klacht ontvangen had. Zoveel maanden later valt er van de Europese Commissie echter geen nieuws meer te melden.