...

D rumming van Steve Reich geldt op zich al als een van de meest iconische werken uit het Amerikaanse minimalisme. In die stijl vertrekt men van ritmisch-melodische patronen die herhaald worden en waar nieuwe elementen aan toegevoegd worden, of van verschillende patronen die voortdurend ten opzichte van elkaar verschuiven. Reichs pionierswerk op dit vlak vormde een belangrijke inspiratiebron voor componisten als Philip Glass, Michael Nyman of Wim Mertens. Ook Arvo Pärt gaf ooit toe door Steve Reich beïnvloed te zijn.In Drumming vertrekt Steve Reich vanuit een ritmisch patroon dat hij geleidelijk opbouwt en dat zich tot een obsederend ritmisch motief ontplooit, dat zich vermenigvuldigt in een rijke variëteit aan akoestische texturen. Het werk ontstond in de vroege jaren 1970 kort na een etno-musicologisch studieverblijf in Ghana. Het werd geschreven voor een ensemble van negen percussionisten, aangevuld met enkele zangers.Anne Teresa De Keersmaeker gebruikte in 1982 al muziek van de bekende New Yorkse minimalist voor haar choreografie Fase. In 1998 greep ze dan naar Drumming. In die periode had ik een gesprek met Steve Reich, onder meer over de invloed van de Afrikaanse muziek op zijn repetitieve muziek. "Toen ik mij daar in de jaren 1970 in verdiepte, waren componisten als Stockhausen en Cage vooral geïnteresseerd in elektronische muziek", vertelde Steve Reich toen. "Ik zocht mijn heil eerder in traditionele instrumenten, in het bijzonder die van de Afrikaanse muziek. Zo ontdekte ik die repetitieve muziek met haar structuren die rond deze herhalingspatronen ontstonden. In mijn composities heb ik echter nooit Afrikaanse instrumenten gebruikt, noch Afrikaanse muziek proberen na te bootsen. Dat zou erg goedkoop en vervelend geweest zijn. Pas als je iets leert over de organisatie van Afrikaanse muziek en je verwerkt dat met je eigen instrumenten, je eigen toonsystemen en je eigen fantasie, wordt het echt interessant. Vergelijk het met een canon. Je vindt canons terug in de renaissance bij Josquin Desprez, maar ook in de barok bij Bach en in de 20ste eeuw bij Webern of Bartók. Elke uitwerking van dezelfde techniek klinkt echter totaal verschillend. Zo gaat het ook met die Afrikaanse ritmes die ik vanuit mijn muzikale wereld geïnterpreteerd heb." In haar choreografie respecteert Anne Teresa De Keersmaeker de geest van de partituur en verrijkt haar tegelijkertijd: de hele choreografie van Drumming ontstaat uit één enkele bewegingszin die voortdurend herhaald, getransformeerd, omgekeerd, versneld of veranderd wordt. Zo ontstaat een complexe ononderbroken beweging, een overweldigende ode aan de spiraal. Samen met de kostuums van Dries Van Noten en decor en licht van Jan Versweyveld blijft deze Rosas-productie nog steeds een fascinerende voorstelling die ook een streling voor het oog is. Door de coronamaatregelen is de herneming van Drumming in de Rosas Performance Space er een zonder livemuziek. Er bestaat gelukkig een uitstekende opname van het werk door het Ictus Ensemble dat de live-uitvoeringen van Drumming bij Rosas doorgaans voor zijn rekening neemt. Op 10 en 11 november zijn er bij Bozar wel twee voorstellingen gepland waar Ictus de live-muziek zal verzorgen. Iets om zeker naar uit te kijken!