...

Jaarlijks worden meer dan 20.000 landgenoten getroffen door een beroerte. Internationale studies tonen aan dat de grote meerderheid vijf jaar na de beroerte overleden of geïnstitutionaliseerd zijn. Beroerte is daarmee, na ischemisch hartlijden, wereldwijd de tweede belangrijkste doodsoorzaak en de derde belangrijkste oorzaak van invaliditeit.(1, 2) Naast het economische verlies kost het opvangen, behandelen en revalideren van beroertepatiënten en de langdurige verzorging ons land jaarlijks 1,5 miljard euro. De behandelingsmogelijkheden voor acuut herseninfarct, verantwoordelijk voor 80% van alle beroertes, zijn de laatste 20 jaar sterk uitgebreid met klonteroplossende medicatie en mechanische verwijdering van bloedklonters. Beide behandelingen vergroten de kans op een goed herstel maar zijn sterk tijdsafhankelijk, waarbij het effect meerdere uren na het symptoombegin verwaarloosbaar klein wordt voor een groot deel van de patiënten. Gezien elke minuut telt, zijn apothekers, samen met huisartsen en andere eerstelijnszorgkundigen, een belangrijke schakel in de educatie van patiënten m.b.t. herkenning van beroertesymptomen. Een op de zes patiënten met een herseninfarct zal binnen de eerste vijf jaar hervallen. Secundaire preventiemaatregelen hebben het doel aanwezige cardiovasculaire risicofactoren te reduceren, het gebruik van antitrombotica en statinetherapie i.g.v. herseninfarct te stimuleren, en de patiënt aan te zetten tot een gezonde(re) levensstijl. Hoewel deze maatregelen het hervalrisico met 80% verminderen in belangrijke klinische studies, leiden ze vooralsnog niet tot een indrukwekkende reductie in de klinische praktijk, vermoedelijk door een te voorzichtige implementatie van deze maatregelen door artsen en door gebrekkige therapietrouw. Apothekers spelen een cruciale rol in het motiveren van beroertepatiënten en verschaffen informatie omtrent medicatiegebruik. Maatregelen die het therapieschema vereenvoudigen, bijvoorbeeld door gebruik van een polypil, zijn een effectieve manier om de therapietrouw te verhogen. Daarnaast kunnen systemen die de transmurale communicatie tussen apothekers, huisartsen en specialisten verbeteren, helpen om een langdurige adequate controle van de cardiovasculaire risicofactoren te waarborgen. Ondanks de verbeterde behandeling en evolutie op vlak van secundaire preventie, is het absolute aantal beroertes per jaar wereldwijd over de laatste 30 jaar met 70% toegenomen ten gevolge van vergrijzing en een toename van beroerte in ontwikkelingslanden. Verwacht wordt dat de incidentie en bijhorende invaliditeit de komende jaren verder zal oplopen. Duurzame vermindering van de invaliditeit en kostprijs geassocieerd met beroerte kan enkel gebeuren door maximaal in te zetten op primaire preventie. Internationale voorbeelden tonen aan dat apothekers een actieve rol kunnen spelen in de preventie van beroerte: in het VK bijvoorbeeld leidde systematische screening van patiënten met voorkamerfibrillatie op de aanwezigheid van risicofactoren voor beroerte tot een adequater starten van anticoagulatie en 10% reductie van het aantal herseninfarcten. Soortgelijke initiatieven die gebruik maken van de kennis en kwaliteiten van apothekers kunnen ook bij ons helpen om de beroertelast te verminderen. Gezien 90% van alle beroertes te wijten zijn aan beïnvloedbare risicofactoren, is het informeren van onze brede patiëntenpopulatie omtrent het belang van rookstop, beweging, gezonde voeding, bloeddruk- en cholesterolverlaging en controle van bloedsuiker, een gedeelde verantwoordelijkheid. De aanwezigheid van educatief materiaal, het promoten van bv. thuisbloeddrukmeting en toetsen van de volledigheid van het medicatieschema zijn slechts enkele manieren om de dialoog met de patiënt te openen en haar/hem hopelijk van een beroerde toekomst te vrijwaren.