...

Een apotheek zonder afval, is dat mogelijk? In Henegouwen denkt de Uphoc (Union pharmaceutique du Hainaut occidental et central) daar volop over na. Het nieuwe jaar kleurt wat groener, nu de groep beslist heeft duurzaamheid te promoten en een werkgroep op te richten die over vier onderwerpen zal nadenken: energie en gebouw, aankoop en afval, transport en levering en tot slot personeel en cliënteel (welzijn). "Een apotheker van het directiecomité van Uphoc had weet van een Canadees project met als titel 'Groene schakel', dat de bedrijven praktijken voor duurzame ontwikkeling aanprijst. Hij betreurde dat de APB in haar visie 2025 van de apotheker geen rekening houdt met het ecologische aspect. Wij vonden dat er iets in de plaats moest komen en we hebben een werkgroep opgericht om samen met enkele apothekers na te denken over een ecologischer beleid in de officina-apotheek. Er is veel te doen over wat je thuis kan doen, maar misschien kunnen we ook adviezen geven in de apotheek. Hoe dieper je spit, des meer dingen vind je die kunnen worden gedaan, sporen die kunnen worden gevolgd", legt Jean-Pol Cirriez, hoofd van het verkennende project van de Uphoc, uit samen met Isabelle Defrance (apothekeres en coach). Bij een peiling heeft een 30-tal apothekers interesse betoond voor het project van een meer ecoverantwoordelijke apotheek. Negen apothekers hebben aan de eerste vergaderingen deelgenomen. Tussen oktober 2022 en juni 2023 zijn zes bijeenkomsten gepland: de eerste en de laatste met fysieke aanwezigheid en vier onlinewebinars over de vier geselecteerde onderwerpen (november, januari, maart en mei). "Vanaf oktober komen we samen met de negen apothekers om ze het doel van het project en de al beschikbare tools uit te leggen. Drie van die apotheken stellen bijvoorbeeld al een koolstofdiagnose zoals voorgesteld door Sowalfin. We wachten op de eerste resultaten en zullen die tool dan uitbreiden naar de andere apotheken. We raden onze apothekers ook de Franse website nosgestesclimat aan, waar ze hun koolstofafdruk kunnen berekenen. In Frankrijk verkopen sommige apotheken bijvoorbeeld bulkproducten voor de parafarmacie." De koolstofdiagnose is een eerste stap naar ecotransitie. "Het is de bedoeling sporen te lanceren en de apothekers ertoe aan te zetten veranderingen in hun apotheek aan te brengen en te kijken wat dat geeft. Op grond van de conclusies van de eerste twee vergaderingen hopen we (waarschijnlijk in 2023) een hulpdienst op te richten voor een ecologische kijk op de apotheek", aldus Jean-Pol Cirriez. Ook de ziekenhuisapotheken worden groener. De overgang naar een meer duurzame ontwikkeling maakt dan deel uit van een totaalbeleid. In Brussel coördineert HCWH Europe een nieuw project, 'Greening the Brussels Healthcare Sector', dat tot doel heeft de kennis en de capaciteiten van het gezondheidspersoneel inzake onderwerpen zoals klimaatverandering, circulaire economie en duurzame voeding, te verhogen. Het werkt daarvoor samen met zes ziekenhuizen (Chirec, UMC Sint-Pieter, UVC Brugmann, Europa Ziekenhuizen, St-Luc, Universitair Ziekenhuis Centrum Brussel) om ze te helpen plannen voor duurzame acties op te stellen. In de Europa Ziekenhuizen komt de werkgroep 'Green Europe' maandelijks samen om ecologische kwesties te bespreken en de apotheek maakt daar uiteraard deel van uit. Eerste strijdpunt: plastic. "In de apotheken wordt veel plastic gebruikt. We gaan de geneesmiddelen voor de patiënten niet meer in plastic zakjes doen, maar in papieren zakjes. Dat heeft wel enkele nadelen (papier is niet doorschijnend, kan scheuren,...), maar we vinden dat de voordelen voor het milieu daar ruim tegenop wegen. Wereldwijd wordt maar 10% van de hoeveelheid plastic gerecycleerd", onderstreept apothekeres Éline Coene. "In 2023 gaan de Europa Ziekenhuizen een nieuwe apotheek bouwen. We gaan dan proberen ecologische maatregelen te nemen: de afvalstroom faciliteren, het afval beter sorteren, duurzamere toestellen kiezen,... Meer ecologische alternatieven gebruiken, bijvoorbeeld voor wegwerpmateriaal, vraagt tijd: je moet het eerst vinden en daarna testen en goedkeuren." De apotheek en de kraamkliniek hebben een 'babyset" gekozen die bestaat uit gecertificeerde bioproducten, zonder parfum en vegan. Ook recupereren en recycleren ze de anesthesiegassen met koolstof- en kokosnootcartridges. "De firma Baxter heeft een cartridge, die wordt aangesloten op de buis van het beademingstoestel om de uitgeademde lucht van de patiënt te recupereren. Die lucht komt dan niet meer in de kamer. Wij zullen het eerste ziekenhuis in België zijn dat die techniek gebruikt, een techniek die oorspronkelijk is ontwikkeld voor dierenartsen die biggetjes castreren. We moeten de studies nog doornemen. We moeten ons immers hoeden voor 'greenwashing' en nagaan of de totale cyclus van die zogeheten 'ecologischere' producten echt nuttig is", waarschuwt hij. De apotheek van de Europa Ziekenhuizen zou gevaarlijk ziekenhuisafval (B2) (scherpe voorwerpen, voorwerpen gecontamineerd met virussen of bacteriën, cytostatica,...) willen beperken "omdat ze worden verbrand, en dat is duur. Dat is een uitdaging voor alle ziekenhuizen", erkent Éline Coene.