Een apotheek overnemen? Hier moet je rekening mee houden

In België is het niet mogelijk om zomaar een nieuwe apotheek te openen. Dat in tegenstelling tot andere zaken, zoals bijvoorbeeld een kruidenierswinkel of een kapsalon. Zodra die aan bepaalde voorwaarden voldoen, mogen ze hun activiteit aanvatten. Voor een apotheek ligt dat anders. Voor apotheken is sinds 1974 een spreidingsreglementering van kracht die begin dit jaar is aangepast en geüpdatet in het KB van 16 januari 2022. Volgens het KB kan het openen van een nieuwe apotheek alleen op basis van demografische en geografische criteria. Het KB remde destijds de groei van het aantal apotheken af, maar kon toch niet verhinderen dat er een overaanbod ontstond. Daarom is in 1999 een moratorium op het aantal apotheken ingevoerd, wat leidde tot een daling van het aantal apotheken van 5.277 in 1999 naar 4.656 in 2022. "Het huidige moratorium is intussen verlengd tot 7 december 2024. Het is dus tot dan wettelijk niet toegestaan een nieuwe apotheek te openen", zegt APB-voorzitter Koen Straetmans. Een apotheek overnemen is daardoor de enige optie om vandaag een apotheek te kunnen openen. Hoe zo'n overname en de vergunning ervan moeten gebeuren, ligt vast in een koninklijk besluit: het KB van 13 april 1977 tot vaststelling van de regels die toelaten de waarde van de overdracht der apotheken vast te stellen en toezicht uit te oefenen op deze overdracht. Om een apotheek te mogen openen, moet je een vergunning hebben. Daarbij is het belangrijk wie de eigenaar is. Dat kan de apotheker zelf zijn, maar ook een vennootschap. Is de apotheek eigendom van een vennootschap, dan moet die een apotheker-titularis aanduiden. Zolang dat niet is gebeurd, is een apotheek uitbaten niet mogelijk. Maar hoe weet je dat een apotheker zijn zaak overlaat? Daarvoor kan je terecht op de website van de APB waar collega-apothekers een advertentie plaatsen voor over te laten apotheken. Ook op de websites van overnamekantoren en op online overnameplatformen vind je informatie over apotheken die over te nemen zijn. Die kantoren en platformen publiceren welke apotheken beschikbaar zijn. Ze begeleiden ook overlaters en overnemers. Het prijskaartje dat aan de verkoop van een apotheekpand en de begeleiding ervan hangt, varieert naargelang de apotheek en het dossier. Locatie, grootte en omzet zijn bepalende factoren. Overnamemarkt.be is het overnameplatform van Unizo waarop je over te nemen apotheken kan terugvinden. De tool richt zich zowel op kopers als verkopers. Ze vinden er algemene informatie, tips en advies over bedrijfsoverdrachten en getuigenissen van kopers en verkopers. Omdat apotheekpanden meestal een verwachte waarde van meer dan 500.000 euro hebben, stappen kopers en verkopers vaker naar gespecialiseerde overnamekantoren om de overdracht te begeleiden. Heb je een apotheekpand gevonden dat op jouw maat is gesneden, dan start je met een stappenplan. Eerst waardeert het overnamekantoor de zaak. Dat is noodzakelijk voor de prijszetting. Een volgende stap is de opmaak van een informatiememorandum. Wenst de koper die informatie te raadplegen, dan moet hij of zij eerst een geheimhoudingsverbintenis ondertekenen. Het memorandum bevat een gedetailleerde beschrijving van de apotheek. Zo komt de koper meer te weten over onder meer het pand en het onroerend goed, de eigenaar, de vergunninghouder en de omzet. Een apotheek verkoopt niet alleen medicijnen, je kan er ook terecht voor onder meer medische toestellen, verzorgings-, gezondheids- en afslankproducten. Ze biedt soms ook extra-murosactiviteiten. Wie een apotheek overneemt, heeft daar graag een zicht op, ook al omdat die activiteiten mee bepalend zijn voor de marges. Waar de apotheek zich bevindt, is belangrijk. Het overnamememorandum vermeldt dan ook het aantal bewoners in de onmiddellijke buurt van de apotheek en het mogelijke extra potentieel van de zaak. Voor een koper is dat essentiële informatie. Er zijn twee mogelijkheden om een apotheek over te nemen. Hoe de overname gebeurt, is bepalend voor de prijs. Bij overname van de aandelen van de apotheekvennootschap blijft de vennootschap bestaan en krijgt een overnemer de aandelen overgedragen op basis van een bepaalde prijs. Bij een overname van het handelsfonds van de apotheekvennootschap krijgt de nieuwe eigenaar het geheel van het fonds overgedragen in een nieuwe vennootschap. "Wanneer de werkelijke overdracht heeft plaatsgevonden, ben je verplicht die wijziging door te geven aan het FAGG", zegt Koen Straetmans. Zodra je de apotheek hebt overgenomen, mag je grotendeels eigen accenten leggen. Hoe je je zaak inricht, mag je zelf bepalen. Wat je verkoopt ook, zolang je de regels respecteert waaraan de verkoop van bepaalde producten is onderworpen. In samenspraak met de verkoper mag je ook de naam van de zaak veranderen. Al gebeurt dat niet vaak. De naam is immers vaak bekend bij de klanten. "Je bent wel verplicht telkens alle administratieve wijzigingen door te geven aan het FAGG", besluit Koen Straetmans.