De nieuwe versie van FarmaStatus, de online applicatie van het federale geneesmiddelenagentschap die de onbeschikbaarheden in ons land registreert, is sinds gisteren beschikbaar en biedt een aantal handige nieuwe tools voor apothekers.
...
De eerste release van FarmaStatus dateert van december 2019, licht Ann Van Den Broucke, apotheker bij het FAGG, toe. "Onze bedoeling was om correcte informatie te verschaffen over de onbeschikbaarheid van geneesmiddelen. De applicatie was opgebouwd uit twee onderdelen. Enerzijds voor het publiek, zodat iedereen zelf kon opzoeken welke geneesmiddelen onbeschikbaar zijn. In het tweede luik konden firma's zelf meldingen doorsturen omtrent start en stop van commercialisatie en onbeschikbaarheden, wat overigens een wettelijke verplichting is." In deze nieuwe versie verschuift de focus van onbeschikbaarheid naar beschikbaarheid van geneesmiddelen. "We beperken ons niet langer tot het publiceren van informatie over geneesmiddelentekorten, ook alle op de markt beschikbare geneesmiddelen zijn nu terug te vinden. We hebben die scope uitgebreid omdat we voordien wel eens de opmerking kregen van patiënten dat ze hun geneesmiddel niet konden terugvinden, en er dan van uitgingen dat er een probleem mee was, wat dus niet klopt." Daarnaast is er een nieuwe rubriek specifiek voor apothekers en groothandelaars-verdelers. "Zij kunnen inloggen en krijgen dezelfde informatie te zien omtrent beschikbaarheden. Aan de hand van algemene en specifieke zoekfuncties kunnen ze zich bovendien inschrijven voor updates over bepaalde producten. Dat kan onder meer op basis van de ATC-code. Denk maar aan de griepvaccins om een recent voorbeeld te noemen. Ze krijgen dan een mail zodra er een griepvaccin beschikbaar komt, wanneer er een probleem is met de beschikbaarheid of wanneer de commercialisatie stopt." Je kan als apotheker ook updates krijgen voor specifieke geneesmiddelen. "Dat is handig voor chronische patiënten die jaar in jaar uit hetzelfde middel komen afhalen." Deze functies zijn overigens eveneens beschikbaar voor de patiënt zelf. Verder kan de apotheker via een specifiek online formulier een melding sturen naar de firma of de parallelle distributeur, en dat in welbepaalde gevallen. Van Den Broucke: "De bedoeling is dat de firma, zoals wettelijk verplicht, correct melding maakt van onbeschikbaarheden. Stel dat een middel vermeld staat als onbeschikbaar, of stop/onderbreking van commercialisatie, dan heeft de firma het correct gemeld. Ook de reden wordt meegegeven, naast de impact en mogelijke alternatieven. Als de apo- theker een geneesmiddel dat als beschikbaar aangeduid staat, bestelt maar het toch niet geleverd krijgt, kan hij een melding sturen dat hij vermoedt dat het product toch niet beschikbaar is. De firma kan dan reageren naar de apotheker. Bedoeling is wel dat dit formulier enkel wordt gebruikt voor problemen met onbeschikbaarheden of rond de levering en niet voor algemene communicatie tussen apothekers en firma's. Ook als de vermoedelijke einddatum van de onbeschikbaarheid verstreken is, kan een apotheker dat aan de firma melden via deze weg." Momenteel zijn voornamelijk de immunoglobulines kritiek onbeschikbaar. "De laatste jaren is er al zeer hard gewerkt aan het probleem van onbeschikbaarheden", stelt apotheker Sophie Bruneel. "Er zijn ook al heel wat stappen ondernomen, onder meer de lancering van FarmaStatus. De werkgroep onbeschikbaarheden is daarbij het belangrijkste instrument, met vertegenwoordiging van alle betrokken stakeholders." De lijst met onbeschikbare geneesmiddelen is wel lang, maar niet alle vermelde producten vormen daadwerkelijk een probleem omdat er vaak een alternatief beschikbaar is (een ander geneesmiddel op basis van dezelfde actieve stof of een andere verpakkingsgrootte). Bruneel: "Wij communiceren per verpakkingsgrootte, dat wordt vaak vergeten en het vertekent het beeld enigszins. Het gaat ook niet altijd perse om een volledige stockbreuk. Firma's zijn namelijk wettelijk verplicht om het te melden zodra ze niet aan een volledige bestelling kunnen voldoen binnen de drie werkdagen. Stel dat wel de helft geleverd kan worden, dan komt die verpakking toch als onbeschikbaar in de lijst. In 2019 werd dat wettelijk vastgelegd, voorheen moesten firma's pas melden na zeven werkdagen en enkel wanneer de onbeschikbaarheid langer dan veertien dagen zou duren." Het is uiterst belangrijk dat de firma's correct melden, stipt Ann Van Den Broucke nog aan. "Het uiteindelijke doel is dat de voorschrijvende artsen op de hoogte zijn. Zij krijgen zicht op onze informatie via de SAM-databank, de nationale geneesmiddelendatabank die verplicht gebruikt wordt bij het elektronisch voorschrijven. Als de info op de juiste manier wordt doorgegeven en de dokter ziet dat er een onbeschikbaarheid is, kan hij een alternatief voorschrijven en komt de patiënt bij de apotheker die het juiste geneesmiddel kan afleveren. Zo voorkom je situaties waarbij pas bij de apotheker duidelijk wordt dat het geneesmiddel niet beschikbaar is, en de patiënt opnieuw de arts moet contacteren." In fine heeft de patiënt alle baat bij correcte informatie, en komt dat ook de therapietrouw ten goede.