...

De FreeStyle Libre (FSL) is een nieuw medisch hulpmiddel, dat sinds juli 2016 is opgenomen in de diabetesconventie. "We hadden de indruk dat dat een meerwaarde zou zijn voor patiënten. Met zo'n systeem kan de glykemie immers gemakkelijker thuis worden gevolgd. We hebben het effect ervan op de glykemiecontrole en de levenskwaliteit van de patiënten in de reële klinische praktijk onderzocht", aldus dr. Vanessa Preumont (endocrinologie en voeding, Cliniques universitaires Saint-Luc, Brussel).Die prospectieve studie werd uitgevoerd in het kader van de thesis van dr. Stéphanie Rouhard. Tussen november 2016 en augustus 2017 werden 248 type 1-diabetespatiënten (98% van de totale patiëntenpopulatie) in de studie opgenomen en gedurende zes maanden gevolgd. De patiënten waren gemiddeld 45 jaar oud en hadden diabetes sinds gemiddeld 20 jaar.Resultaten? Twee tot vier maanden na het opstarten van het systeem werd een lichte, maar statistisch significante daling van het HbA1c-gehalte gemeten. "Interessant is dat die verbetering gehandhaafd bleef tijdens de 6 maanden durende follow-up: het HbA1c-gehalte daalde van 8,1% naar 7,8%. Meer patiënten bereikten dus het streef-HbA1c-gehalte. Het HbA1c-gehalte daalde meer naarmate het aantal metingen steeg. Voor inclusie in de studie werd de glykemie gemiddeld drie keer per dag gemeten op vingerprikbloed. Tijdens de studie steeg het aantal metingen met de FSL tot zeven à acht per dag. Bij de patiënten die voor inclusie in de studie al goed onder controle waren, verbeterde die niet veel met het nieuwe systeem. De sterkste verbetering na zes maanden werd waargenomen bij de patiënten met de slechtste glykemiecontrole."Zoals meerdere studies met de oude systemen al hebben aangetoond, verbetert de glykemiecontrole meer naarmate de patiënten vaker de glykemie controleren. Dat is ook zo met het nieuwe medische hulpmiddel. "Dat is veel eenvoudiger. Je hoeft geen lavabo te zoeken, je handen te wassen, een vingerprik uit te voeren om een druppel bloed te verkrijgen. Je hoeft alleen maar de sensor te scannen. De patiënten kunnen dat doen bij elke insuline-injectie, tussen de injecties, bij het slapengaan, als ze met de auto gaan rijden..."De twee onderzoeksters zijn wel verrast door het hogere aantal episoden van hypoglykemie sinds het opstarten van het systeem. "In het begin was dat vrij logisch. De FSL heeft een geheugen. Telkens als de patiënt scant, ziet hij dus de glucoseconcentratie in het interstitiële vocht op dat ogenblik en kan hij ook de waarden van de laatste acht uur opvragen. Voordien konden we niet over die informatie beschikken. Met de FSL kan je dus episoden van hypoglykemie achterhalen die anders zouden zijn gemist. Verrassender is echter dat de episoden van hypoglykemie na zes maanden aanhielden, alsof de patiënt zijn insulinedoses niet aanpaste.""Een van de minpunten van die glucometers", aldus de endocrinologe, "is dat ze gemakkelijk lagere waarden aangeven bij een lage glykemie. Bij een hypoglykemie zal de sensor waarschijnlijk een waarde aangeven die wat lager is dan de echte. Daarom geloven sommige patiënten niet alle episoden van hypoglykemie. In geval van twijfel is het dan toch belangrijk om de glykemie te controleren op vingerprikbloed."Tegen die achtergrond is educatie van de patiënt zeer belangrijk. De patiënt moet begrijpen dat de waarde die de FSL aangeeft, niet gelijk is aan de glykemie op vingerprikbloed. "De FSL meet de glucosespiegel in het interstitiële vocht. Er is een vertraging van ongeveer 10, 15 minuten ten opzichte van capillaire glykemie die op datzelfde moment wordt gemeten. Bij de interpretatie van de resultaten moet je dus altijd rekening houden met die parameter. Een pijltje geeft weer of de glykemie aan het stijgen of aan het dalen is."De patiënten hebben ook een vragenlijst ingevuld. Daaruit blijkt dat ze al met al zeer tevreden zijn, vooral als hun HbA1c-gehalte verbetert.Passen ze hun gedrag aan om hypoglykemie te voorkomen? "Met dat systeem doen ze dat minder", stelt ze vast. "Doordat ze de glykemie veel vaker kunnen meten, durven ze meer aan. Maar de score die de angst voor hypoglykemie weergeeft, verandert niet. Daar zijn waarschijnlijk twee verklaringen voor: zes maanden is te kort om een al lang ingeburgerd gedrag te wijzigen en het systeem beschikt niet over een alarmsysteem dat de patiënt verwittigt als hij in hypoglykemie gaat."Een nieuwe versie van de FreeStyle Libre zou daar wel over moeten beschikken. Andere systemen, die in dezelfde terugbetalingscategorie vallen, zoals de Guardian Connect en de Dexcom G5 Mobile hebben wel een alarm, dat verwittigt in geval van hypo- of hyperglykemie, maar die moeten twee keer per dag worden geijkt door bepaling van de capillaire glykemie.De onderzoeksgroep analyseert nu de glykemiecontrole op langere termijn (anderhalf tot twee jaar) in die groep om na te gaan of de gunstige effecten die we op korte en middellange termijn hebben gezien, gehandhaafd blijven, of de patiënten het systeem na verloop van tijd niet meer gebruiken (8/248 na zes maanden, sporters bij wie het systeem loskomt door het zweet, mensen die allergisch zijn, weinig vertrouwen...), of het aantal scans mettertijd daalt,...Welke invloed heeft die studie gehad op de dagelijkse praktijk? "Aan alle patiënten die in aanmerking komen voor terugbetaling, stellen we de FSL voor en we dringen vooral aan bij patiënten met een slechte glykemiecontrole, omdat die er het meeste baat bij zullen vinden", concludeert dr. Preumont.