Griepvaccin niet vergeten in context van Covid-19

Elk jaar werkt de Hoge Gezondheidsraad haar richtlijnen voor vaccinatie tegen seizoensgriep bij. De raad benadrukt het belang van vaccinatie, niet alleen om zichzelf te beschermen, maar ook om de ziekenhuizen en de eerste lijn de volgende winter te ontlasten, mocht de seizoensgriep samenvallen met een piek van Covid-19. De prioriteiten blijven dezelfde. De drie doelgroepen voor het griepvaccin zijn: mensen die een hoog risico op complicaties lopen (zwangere vrouwen, patiënten met een chronische ziekte, 65-plussers, mensen die in een woon-zorgcentrum verblijven, kinderen ouder dan zes maanden die gedurende lange tijd met aspirine worden behandeld); het personeel van de gezondheidssector, en mensen die onder hetzelfde dak leven als mensen die risico lopen, of kinderen jonger dan zes maanden. "Vaccinatie tegen griep blijft belangrijk, los van Covid-19. Elk jaar sterven in België 700 tot 1.000 mensen aan griep (en zelfs tot 2.000 à 3.000 als het vaccin niet goed overeenstemt met de circulerende stammen). Dit jaar werd het griepseizoen in een aantal landen onderbroken dankzij de lockdown. In België hebben we een normaal griepseizoen gekend", zegt dr. Yves Van Laethem, expert bij de Hoge Gezondheidsraad en specialist infectieziekten aan het UMC Sint-Pieter (Brussel). Een tweede reden is het eventuele seizoensgebonden karakter van het SARS-CoV-2. "Zoals andere respiratoire virussen, zou het best kunnen dat het virus weer de kop opsteekt in het winterseizoen. Zal dat in oktober-november-december zijn, vóór de griep, of in december-januari-februari, tegelijk met de griep? Dat kunnen we niet voorspellen." "Als Hoge Gezondheidsraad is het onze taak te laten weten dat er indirecte, altruïstische gezondheidsredenen zijn om het systeem te kunnen ondersteunen mochten de twee epidemieën per ongeluk tegelijk woeden. Het advies van de Hoge Gezondheidsraad dit jaar gaat in die zin", zegt hij nog. De Hoge Gezondheidsraad herinnert aan het belang van vaccinatie van het verzorgingspersoneel. Zo beschermen ze indirect de patiënten en beschermen ze zichzelf zodat ze beschikbaar zijn in geval van een nieuwe golf van Covid-19. "In België bedraagt de vaccinatiegraad gemiddeld met moeite 30% (15-20% tot 60-70% naargelang het woonzorgcentrum). We kunnen niet genoeg herhalen dat 65-plussers en mensen met een onderliggende ziekte zich moeten laten vaccineren, want als zij griep krijgen, moeten ze misschien in het ziekenhuis worden opgenomen en zullen ze dus bedden bezetten. De vaccinatiegraad bij chronische patiënten is evenmin goed (30-40%)", aldus nog dr. Van Laethem. Om diezelfde redenen zegt de Hoge Gezondheidsraad dat het wenselijk is mensen van 50-65 jaar te overtuigen om zich te laten inenten tegen seizoensgriep. "Vroeger werd dat nauwelijks benadrukt in die leeftijdscategorie. Mensen van 50-65 jaar die griep krijgen, moeten soms in het ziekenhuis en zelden op de bewakingseenheid worden opgenomen, maar dreigen meer bacteriële superinfecties op te lopen, waardoor de eerstelijnszorg meer wordt belast." "We zouden die boodschap goed willen verspreiden, want de vaccinatiegraad bij mensen van 50-65 jaar bedraagt maar 20-25%. Je moet dan natuurlijk wel over een voldoende hoeveelheid vaccins beschikken. De minister is op de hoogte. Ik hoop dat de minister geprobeerd heeft een voldoende voorraad aan te leggen voor België. Sommige landen in Europa hebben meer doses gevraagd. Er zal dus misschien discussie zijn over de distributie van vaccins tussen de Europese landen", vreest hij. In Frankrijk heeft de Académie nationale de médecine het advies gegeven 65-plussers te vaccineren tegen het griepvirus én tegen pneumokokken, griepvaccinatie verplicht te maken voor alle zorgverstrekkers en sociaal personeel dat in contact komt met vatbare mensen, en de artsen te verplichten het vaccin voor te stellen aan alle mensen die op spreekuur komen. In België zal de Hoge Gezondheidsraad in juni een advies formuleren over het pneumokokkenvaccin bij volwassenen. "Pneumokokken spelen geen duidelijke rol met betrekking tot Covid-19", vindt Yves Van Laethem. "Er is niet veel gepubliceerd over bacteriële superinfectie bij Covid-19. Op zichzelf is Covid-19 dus geen reden om te vaccineren tegen pneumokokken, maar die vaccinatie is sowieso wenselijk. Bij ons is het pneumokokkenvaccin vrij duur. Maar opnieuw, als je een pneumokokkeninfectie oploopt en in het ziekenhuis moet worden opgenomen, ga je een bed innemen." De expert van de Hoge Gezondheidsraad pleit er niet voor om het verzorgingspersoneel te verplichten zich te laten inenten. "We hebben altijd beslist, tenzij er een goede reden voor was, om het vaccin niet te verplichten." Moet je artsen verplichten om het griepvaccin voor te stellen aan iedereen die op spreekuur komt? "Ik zie daar eigenlijk het nut niet van in. Als je miljoenen doses van het vaccin hebt, kan je doen wat je wil. Maar ik denk dat de vraag sowieso al zal stijgen. Als we het vaccin ook gaan voorstellen aan jonge mensen, weet ik niet of onze voorraad zal volstaan. Het is een vrome wens, een beetje op zijn Amerikaans. In de USA wordt aangeraden iedereen ouder dan zes maanden in te enten. Ik heb niets tegen het principe van algemene vaccinatie. Dat is een eenvoudige methode, die echter momenteel de facto niet haalbaar is." De Hoge Gezondheidsraad vindt voorts dat het niet aan haar toekomt om te zeggen welke groepen prioriteit zouden moeten krijgen bij griepvaccinatie.