...

Op de vraag welke vitamines en mineralen nodig zijn voor een goede gezondheid, verwijst Jean Nève, emeritus hoogleraar aan de faculteit farmacie van de ULB en voorzitter van de Hoge Gezondheidsraad, systematisch naar de voedingsadviezen voor de Belgische bevolking die de raad in 2016 en 2019 heeft gepubliceerd (1). Hij heeft meegeschreven aan het advies dat de raad in februari heeft gepubliceerd. Dat advies waarschuwt voor een verkeerd gebruik van vitamines en mineralen en stelt dat die geen panacee zijn tegen covid-19. Dat advies (2) is er gekomen in reactie op de golf aan onvoorstelbaar gekke adviezen om "het immuunsysteem te versterken en weerstand te bieden tegen het SARS-CoV-2". De werkgroep heeft de literatuur over vitamine D en zink, de twee elementen die het vaakst worden aangehaald, tot en met 2020 doorgenomen. "In een crisis zoeken de mensen gemakkelijk hun heil in snelle en miraculeuze oplossingen, maar die zijn nagenoeg altijd te mooi om waar te zijn", concludeerde de werkgroep en ze drong er bij de gezondheidsautoriteiten, de artsen en het publiek op aan niet te zwichten voor de lokroep van die sirenes (de verkoop van die micronutriënten is werkelijk ontploft). De raad stelt dat gezondheidswerkers daar een cruciale rol bij kunnen spelen. In juni is een webinar 'Micronutriënten en immuniteit, de lessen van covid-19' gehouden in het kader van het Certificat d'université en nutrition humaine. In dat webinar is prof. Nève samen met Aude Dillis, diëtiste en leerkracht aan de hogeschool Lucia de Brouckère, teruggekomen op het overmatige en verkeerde gebruik van die voedingsstoffen. "Er worden veel nonsens verteld over vitamines en mineralen. We worden gepousseerd om grote hoeveelheden vitamine D in te nemen, maar er is geen enkel bewijs dat vitamine D van nut is bij covid-19. Anderzijds heeft 40% tot 100% van de bevolking te weinig vitamine D. Dus moeten we eraan denken voedingsmiddelen te eten die veel vitamine D bevatten (vette vis, eieren, kaas, vlees) of verrijkt zijn met vitamine D (melk, zuivelproducten, granen ....). De Hoge Gezondheidsraad is zeer duidelijk: je moet ook extra vitamine D innemen (10-20 microgram, hoogstens 30 microgram per dag), maar vooral geen megadoses", zegt Jean Nève. Aude Dillis heeft berekend dat de inname van vitamine D sterk kan verschillen van dag tot dag. Als je bijvoorbeeld één glas melk, één snede gouda en één zalmmoot consumeert, bedraagt je vitamine D-inname die dag 21,6 microgram. Als je één glas melk drinkt en één stuk brie en één portie kipfilet eet, is dat 2,6 microgram. "Vitamine D is werkelijk de enige voedingsstof, waarvan supplementen belangrijk zijn. Voor alle andere volstaat een evenwichtige voeding om aan de aanbevolen hoeveelheden te komen." Vitamine A, D, E en K zijn vetoplosbaar. "Veel mensen mijden zichtbare vetten (boter ...) in hun voeding, maar daardoor elimineren ze essentiële voedingsstoffen, in tegenstelling tot de verborgen vetstoffen, waar ze minder bang voor zijn ... Die essentiële vetten zijn nochtans belangrijk, even belangrijk als een evenwichtige en gediversifieerde voeding. De mensen hoeven daar dus niet bang voor te zijn", betoogt de diëtiste. Ook zink staat weer volop in de schijnwerpers. In België neemt ongeveer 10% van de bevolking te weinig zink in. Geen enkele studie heeft echter een verband aangetoond tussen een onvoldoende zinkinname en de ernst van een covid-19. Voedingsmiddelen die veel zink bevatten, zijn vlees, eieren, vis, granen, peulgewassen en zuivelproducten. Mannen zouden 11 mg zink per dag moeten innemen via de voeding en vrouwen 9 mg/d. Aude Dillis heeft berekend dat een alleseter die zes sneden volkorenbrood, één snede gouda en één steak eet en één glas melk drinkt, 11,4 mg zink binnenkrijgt. Een vegetarische voeding met bijv. zes sneden volkorenbrood, één glas melk, één stuk brie, een mengsel van rijst en linzen, één handvol noten (0,85 mg), 200 mg groenten levert 10,1 mg zink. "Een evenwichtige voeding en volkorenbrood (dat meer zink bevat) zijn zeer aanbevelenswaardig." "Het heeft geen zin hoge doses vitamine D en zink toe te dienen", betoogt prof. Nève. "Te veel vitamine D is absoluut te mijden. Een overdosering kan immers nadelige effecten hebben. Zink is voor zover bekend niet toxisch. Een teveel aan zink wordt via de urine uitgescheiden." Dat is ook zo voor vitamine C. Als je 1 g vitamine C inneemt, wordt 95% meteen uitgescheiden. Het is goed te denken aan vitamine D en te zorgen voor een voldoende inname van vitamine D, los van de coronacrisis, maar wat covid-19 betreft, heeft het geen zin extra vitamine D in te nemen.