...

Een beetje geschiedenis... In het verleden was de apotheker een wat verheven figuur achter een glazen wand: een respectabele medicijnbereider, maar op afstand van zijn patiënten. De opkomst van de farmaceutische industrie en de wetenschappelijke vooruitgang leidde ertoe dat de apotheker zich steeds meer als specialist in de verstrekking van medicijnen ging profileren, met ook meer oog voor het ondernemingsaspect (voorraadbeheer, personeelsmanagement, financiële investeringen, rendabiliteit, enz...). Vandaag wordt van de apotheker een eerstelijnshulp verwacht als gezondheidsprofessional, deel van een multidisciplinair team dat rondom de patiënt is georganiseerd, of het nu om ambulante dan wel ziekenhuiszorg gaat. Zijn rol bestaat steeds meer uit het beantwoorden van problemen en vragen van de patiënt, in samenwerking met de huisarts, in een relatie van competentie en vertrouwen. Hij profileert zich meer en meer als eerstelijnsadviseur, een gezondheidscoach, zowel voor preventie als voor begeleiding van de behandelingen van de patiënt. De hoge toonbanken hebben plaatsgemaakt voor open gesprekstafels met schermen om de uitwisseling en informatieverstrekking aan patiënten te vergemakkelijken. Digitalisering maakt het ook mogelijk om het contact met de patiënt thuis voort te zetten, iets wat tien jaar geleden nog ondenkbaar was. Tenslotte is de rol van de apotheker sinds de covidpandemie geëvolueerd naar één van zorg- en dienstverlener (vaccinatie in de apotheek, afbouw van benzodiazepines, GGG COPD en astma, enz...). Dit verandert het beroep ingrijpend en vereist de nodige aanpassingen, zoals op het gebied van het vergoedingssysteem in de officina. De toekomst ligt in samenwerking Tot voor kort leek men het vergeten, maar het kan niet genoeg benadrukt worden: de apotheker is een wetenschapper en universitair! Gezien die opleiding is het duidelijk dat hij een bredere transmurale rol kan spelen, bijvoorbeeld bij het ontslag van patiënten uit het ziekenhuis, in het overbrengen van informatie en de begeleiding van de behandeling, in samenwerking met de voorschrijvende arts. Een nauwere samenwerking met ziekenhuisapothekers kan helpen om de informatie te beveiligen en problemen te voorkomen voor de patiënt (dubbele voorschriften, medicijninteracties,...). Maar er is ook actie nodig wat betreft de interoperabiliteit van software, om de overdracht van informatie en het delen van gegevens te optimaliseren. Hoe jongeren aantrekken? Het is door te wijzen op de universitaire studies en de wetenschappelijke vaardigheden die men mettertijd verwerft dat we kunnen hopen om het beroep aantrekkelijker te maken voor jongeren. Neem nu magistrale bereidingen: men benadrukt nog niet genoeg hoe belangrijk deze nog steeds zijn om aan gepersonaliseerde behoeften te voldoen (weesziekten, enz). En ook het beeld van de apotheker als handelaar, met een winkel net als de andere winkels in de straat, moet bijgesteld worden. We moeten accentueren hoe essentieel nabijheid wel is, zodat de apotheek toegankelijk en beschikbaar is voor iedereen. Want de apotheker is de enige zorgverlener in de buurt, die u kunt spreken zonder een afspraak te maken; hij is een zorgverlener in dienst van de bevolking. Dit aspect komt zeker tegemoet aan de behoefte aan betrokkenheid en zingeving waar jongeren vaak naar op zoek zijn. Ze beseffen waarschijnlijk niet hoe het in een apotheek elke dag anders is en hoe je door elke ervaring wat bijleert over het vak. Dat is de reden waarom stageperiodes cruciaal zijn voor jongeren. Stagebegeleiders spelen dan ook een sleutelrol op dit vlak, want zij kunnen de vele facetten van het beroep in de verf zetten: wetenschappelijke, praktische, menselijke, sociale, digitale, technologische, ondernemende, ... Een beeld om te veranderen Een arts bekijken we niet alleen als een specialist van ziektes, maar als een specialist van de mens, omdat we verwachten dat hij helpt als we ons slecht voelen, of het nu om een tijdelijk of chronisch probleem gaat. Zo wordt het ook tijd dat we de apotheker gaan zien als een mens in dienst van anderen. Door zijn vaardigheden en kennis probeert hij ons te begeleiden en te ondersteunen bij het vinden van een bevredigende oplossing. Toch is de apotheker vaak een publiek figuur die wat op de achtergrond blijft, die zelden over zichzelf of zijn beroep praat en weinig aanwezig is in de media. Het is dus niet verwonderlijk dat mensen dit beroep niet echt kennen. Jammer is ook dat apothekers nog steeds weinig zichtbaar zijn op sociale media. Het beeld van de officina-apotheker strookt niet met zijn echte rol. Tijd dus om dit te veranderen, als we jongeren naar het beroep willen lokken, door te benadrukken wat de meeste apothekers gemeen hebben, het verlangen om: - Dicht bij de mensen te staan; - Nuttig te zijn voor de samenleving; - Samen te werken met andere gezondheidsprofessionals; - Deel te nemen aan de gezondheidszorg; - De samenleving vooruit te helpen. Een beroep met toekomst... of niet? Zeker weten! Elke dag stappen 500.000 mensen in België een apotheek binnen. Dat is enorm. Ze komen voor een antwoord op hun vragen, voor oplossingen, hulp, een luisterend oor... en 80% van de mensen zijn trouw aan hun apotheek. In de toekomst gaan we ongetwijfeld naar een grotere personalisatie van elke apotheek. Dit kunnen we alleen maar aanmoedigen, om apothekers in staat te stellen hun buurtgericht bedrijfsproject te laten floreren, een eigen identiteit uit te bouwen en tegemoet te komen aan de patiënten die hun vertrouwen in hen stellen. Kunstmatige intelligentie zal ook snel een rol spelen in deze evolutie, erg interessant voor een beroep met toekomst. En ik blijf ervan overtuigd dat er ruimte is voor het verbeteren van de voorlichting naar de bevolking, de sensibilisering rond preventie (zowel primair als secundair), het vroegtijdig opsporen van gezondheidsproblemen, de levenskwaliteit, enz. En wie is er beter geschikt dan een nabije zorgverlener, zoals de apotheker, om deze rol te vervullen?