'Niet de eerste en wellicht niet de laatste keer'

'Heldhaftige apotheker verjaagt overvaller'. 'Overvaller van apotheek geklist na achtervolging door apotheker zelf'. In juni jl. was Jan De Merlier eventjes regionaal nieuws: een 19-jarige overvaller stapte zijn apotheek binnen met een zelfgemaakt mes. Hij eiste geld. Daarop haalde de apotheker zelf een mes boven dat hij onder zijn toonbank bewaarde. De overvaller schrok en koos het hazenpad. Maar Jan De Merlier liet het daar niet bij: hij ging zelf achter de overvaller aan. Uiteindelijk kon de politie de jongeman overmeesteren.Ondertussen is de apotheker wat kunnen bekomen. Want het was een beladen week geweest. Enkele dagen eerder trok een schizofrene klant na een woordenwisseling over een eerdere aankoop, plots een mes. Hij haalde ook enkele keren uit naar Jan De Merlier. "Dat vond ik veel angstaanjagender", vertelt de apotheker, nog hoorbaar onder in de indruk. "Bij een overval zou je ervan uit kunnen gaan dat het gevaar in principe geweken is als je het geld overhandigt. Maar in dergelijke gevallen is het veel moeilijker te voorspellen hoe het zal aflopen - wat wil die persoon precies? En waar is hij allemaal toe in staat?"Een ernstig geval van verbale en fysieke agressie én een overval, en dat allemaal op één week tijd. Of de apotheker het aantal aanvallen op apotheken ziet toenemen in zijn omgeving? Neen, de samenloop van omstandigheden acht Jan De Merlier eerder toeval. Hij wijst erop dat de laatste keer dat hij een overvaller over de vloer kreeg, van acht jaar geleden dateert. Ook toen heeft de apotheker de overvaller in bedwang gehouden tot de politie arriveerde. "Je reageert intuïtief", zegt hij daarover, "als men plots met een pistool voor je neus staat, is dat natuurlijk een andere zaak."Wel heeft de apotheker het aantal gevallen van verbale agressie bij klanten in de loop van zijn carrière sterk zien toenemen. Mensen zijn mondiger geworden, zo verklaart hij zelf, en vinden snel de weg naar dr. Google. Ook de vervrouwelijking van het beroep speelt mogelijk een rol, denkt Jan De Merlier. Zo herinnert hij zich een vrouwelijke collega die een aantal jaar geleden op enkele weken tijd meerdere keren overvallen is geweest, telkens door dezelfde daders.Door dergelijke voorvallen en door wat hij zelf heeft meegemaakt, is Jan De Merlier zich meer bewust van de risico's van het beroep. Hij heeft enkele veiligheidsmaatregelen getroffen en het onderwerp ook bespreekbaar gemaakt met zijn team. In de buurt ziet hij dat collega's hetzelfde doen. "Bij criminelen leeft blijkbaar de idee dat in apotheken veel geld te rapen valt. De beste voorzorgsmaatregel is natuurlijk om regelmatig je kassa te legen. Sommige apotheken bieden alleen nog de mogelijkheid aan om met bancontact te betalen, maar ik kan erin komen dat een deel van je cliënteel daarmee niet opgezet is.""Andere apotheken, bijvoorbeeld in de Seefhoek, gooien het over een andere boeg en laten klanten - overdag - eerst aanbellen vooraleer ze hen bedienen, dat laatste al dan niet aan de deur", vertelt de Antwerpse apotheker. Jan De Merlier herinnert zich ook een apotheek tijdens zijn verblijf in Sevilla enkele jaren geleden waar de apotheker in kwestie zijn klanten aan de toonbank bediende door... tralies. Stuk voor stuk omstandigheden waarin Jan De Merlier zichzelf niet ziet werken. "Als het ooit zover zou moeten komen, dan zie ik me eerder stoppen met het beroep." Want apotheker zijn, heeft voor hem een belangrijk sociaal aspect, benadrukt hij. Direct contact met je klanten en aan klantenbinding doen, horen daarbij. Jan De Merlier: "Maar ik snap zeer goed dat er collega's zijn die het, door eerdere negatieve ervaringen, voortaan anders aanpakken."Een goede oplossing om het veiligheidsgevoel onder apothekers te verhogen, zou zijn om bij (drukbezochte) apotheken bewakingscamera's te installeren, vindt Jan De Merlier. Ook zou er een betere uitwisseling moeten komen tussen zorgverlener/slachtoffer en parket over de beslissingen van deze laatste. "Enkele dagen na het voorval met het mes zag ik de schizofrene klant op een terrasje zitten recht tegenover mijn apotheek. (geïrriteerd) Dat hij na zijn arrestatie was vrijgelaten, had ik toch graag vernomen." En wat met opleidingen zelfverdediging, of hoe omgaan met agressie,...? "Die hebben zeker hun nut, maar langs de andere kant: elke situatie, elke overval of elk geval van agressie is zo anders.""Ik voel me niet onveilig of op mijn ongemak in mijn apotheek", kijkt Jan De Merlier naar de toekomst. "Tegelijkertijd ben ik realistisch, ik moet zeker nog 15 jaar werken. De kans dat ik in die periode iets soortgelijks meemaak, is niet onbestaande."