...

Nieuwe diensten, steeds uitgebreidere openingsuren, het loon, de nasleep van de coronapandemie,... Het zijn mogelijke redenen die kunnen verklaren waarom steeds minder gediplomeerden de stap zetten naar de officina. Terwijl er geen gebrek is aan startende studenten, zo blijkt althans uit een rondvraag aan de Franstalige universiteiten. "Het tekort is opmerkelijk en wordt steeds opvallender. Het aantal inschrijvingen in het eerste jaar farmaceutische wetenschappen neemt gestaag toe, met een hoogtepunt de voorbije twee tot drie jaar: we hebben zo'n 350 studenten in de eerste bachelor, dat is enorm. In Frankrijk slaagt men er niet meer in om de quota in te vullen, maar bij ons merken we net het tegengestelde - sinds covid stijgt het aantal inschrijvingen. Logisch gezien zou dat moeten leiden tot een verzadiging van het beroep op een bepaald moment, maar dat is niet het geval", stelt professor Brigitte Evrard, hoofd van het departement farmacie aan de ULiège. Ze ziet enkele mogelijke verklaringen: "Meer studenten kiezen voor een andere carrière, buiten de officina. Tot vijf jaar geleden kwam 80% van onze studenten in een officina terecht. In het academiejaar 2021-2022 zijn er zo'n 80 afgestudeerden, van wie 10% de opleiding tot ziekenhuisapotheker aanvat, 7% naar de industrie stapt, 3% kiest voor de klinische biologie en 10% voor research (een doctoraat dus). Deze cijfers kunnen het tekort evenmin verklaren. Daarnaast gaan steeds minder jonge apothekers voor een voltijdse betrekking, vaak kiezen ze voor een 4/5de. En het beroep evolueert uiteraard snel momenteel en sommige apothekers gaan vroeger met pensioen, hebben geen zin meer om zich nog verder te engageren, of om te leren vaccineren,..." "Een andere analyse die ik maakte met Franse collega's, waar het probleem nog prangender is: de openingsuren van een officina worden steeds uitgebreider. In Frankrijk zijn apotheken vaak open van 8 u tot 20 of zelfs 21 u. Een apotheker die 40 uur per week in dienst is, volstaat niet om al die uren te overbruggen. Er zijn dus meerdere apothekers vereist", legt ze uit. "Als je vandaag aan een student vraagt wat hij volgend jaar gaat doen, ziet die zich vaak in een andere context dan de officina, terwijl in het verleden de meesten wel die richting uitgingen. Uiteraard zijn er nog steeds die de klassieke paden bewandelen (industrie, ziekenhuis of klinisch, biologie, doctoraat), maar steeds meer studenten vinden een baan in andere settings", zegt professor Emmanuel Hermans, decaan van de faculteit farmacie van de UCLouvain. "De officina-apotheker is niet langer aantrekkelijk; gaat het om een imagoprobleem? Om studenten aan te trekken, leggen we zelf de nadruk op de talrijke mogelijke opties die de opleiding biedt, het is dus niet verwonderlijk dat heel wat afgestudeerden uiteindelijk niet voor de officina kiezen. De inschrijvingen blijven nochtans niet achter: we zijn van 200 à 300 naar 400 gegaan vorig jaar, en zelfs 500 dit jaar. Dat is enorm, maar het ingangsexamen voor de geneeskundestudies heeft ervoor gezorgd dat er zo'n 100 studenten minder aan het eerste jaar geneeskunde beginnen. Die zitten nu dus bij ons." In 2022 zijn er aan de UCLouvain 117 apothekers afgestudeerd. "Wij vormen in de eerste plaats wetenschappers en daar zijn we trots op. Er zijn apothekers tekort in alle mogelijke domeinen op de arbeidsmarkt: de studie biedt dus zeker garanties qua werkzekerheid. Ik ken geen apothekers die werkloos zijn", stelt hij nog. Hetzelfde verhaal valt te horen aan de ULB, waar het aantal afgestudeerden de voorbije vijf jaar stabiel is gebleven. "We hebben 63 apothekers gediplomeerd in 2022 en we verwachten een toename over drie tot vier jaar gezien de forse stijging van het aantal studenten in BA1 de voorbije twee jaar. Dat is op vijf jaar tijd zo goed als verdrievoudigd, met ook heel wat Franse studenten - 30 à 40% de laatste twee jaar. We schatten in het verleden dat 80% van de studenten voor de officina zou kiezen, maar ik weet niet of dat percentage nog steeds correct is", analyseert professor Stéphanie Pochet, decaan van de faculteit farmacie aan de ULB. "Officina-apothekers zelf schrijven het tekort toe aan de minder aantrekkelijke werkomstandigheden, zoals het uurrooster en wachtdiensten. Ik denk ook dat de vraag toeneemt doordat er meer deeltijds wordt gewerkt, en eveneens door de talrijke nieuwe diensten in de apotheek. Ten slotte is het zo dat de apothekers de nasleep van de covidpandemie nog sterk aanvoelen en dat kan studenten die stage lopen in een officina misschien ontmoedigen. Maar ondanks het tekort, moet je wel het diploma nagaan als je een apotheker aanwerft. Dat is van het grootste belang om de kwaliteit te vrijwaren", benadrukt ze.