...

" Op het einde van de winter heeft de bevolking te weinig vitamine D. Voeg daar nog de isolatiemaatregelen bij, en je krijgt een groot probleem", aldus Etienne Cavalier, hoogleraar klinische scheikunde aan de ULiège en het CHULiège. We spreken van vitamine D-tekort als de plasmaconcentratie van 25-OH-vit D lager is dan 20 ng/ml. Bij een concentratie < 10 ng/ml treden klinische afwijkingen op zoals rachitis. We weten al lang dat vitamine D belangrijk is voor de gezondheid van het bot. Daarom raadt de Belgian Bone Club patiënten met osteoporose aan om met name tijdens thuisquarantaine vooral niet te vallen en verder lichaamsbeweging te nemen: tuinieren, de trap opgaan, in de tuin wandelen of thuis minstens 5.000 stappen per dag te zetten. "Bovendien kan de thuisquarantaine tot gevolg hebben dat de mensen nog minder in de zon komen zodat de huid nog minder vitamine D zal vormen. Daarom is het erg belangrijk vitamine D en calcium in te nemen in de dosering die door de arts werd voorgeschreven. Dat is echt belangrijk", benadrukt prof. Cavalier. Vitamine D heeft ook invloed op het immuunsysteem. Volgens een meta-analyse van 25 gerandomiseerde studies bij meer dan 11.000 patiënten, die in 2017 in de British Medical Journal werd gepubliceerd, kunnen vitamine D-supplementen beschermen tegen acute luchtweginfecties. "Volgens die meta-analyse werken dagelijkse of wekelijkse vitamine D-supplementen beter dan hogere doses (bijvoorbeeld om de maand) en is het effect groter bij patiënten met een ernstig vitamine D-tekort (wat vaak het geval is op het einde van de winter bij mensen die geen vitamine D-supplementen innemen)", zeggen prof. Cavalier en prof. Michel Moutschen in een communiqué van het CHU de Liège. "Het is voorts bekend dat kinderen met rachitis als gevolg van een ernstig vitamine D-tekort niet alleen botafwijkingen vertonen, maar ook ernstige luchtweginfecties oplopen. De mechanismen die ten grondslag liggen aan het verband tussen infectie en vitamine D, zijn bekend: stimulering van het aangeboren immuunsysteem en invloed op de verworven immuniteit. Er zijn evenwel geen aanwijzingen dat vitamine D de incidentie of de ernst van Covid-19 zou kunnen verlagen", voegen ze eraan toe. Hoe kan je de vitamine D-spiegel > 20 ng/ml houden? Je kan dat niet bewerkstelligen via de voeding of door blootstelling aan de zon, commentarieert Etienne Cavalier. "Toediening via de voeding werkt niet. Zelfs in landen die voedingsmiddelen stelselmatig verrijken met vitamine D, is de vitamine D-spiegel bij de bevolking niet > 20 ng/ml. Je kan een beetje in de zon komen (10 minuten per dag, met maatregelen om melanoom te voorkomen). Dat kan een effect hebben, maar zal zeker niet voldoende zijn. Oudere mensen en mensen met een donkere huid synthetiseren minder vitamine D. Mensen met een gastric bypass moeten vitamine D-supplementen innemen. Je moet ook al een significant huidoppervlak blootstellen aan de zon om vitamine D te synthetiseren (de handrug volstaat niet)." Vooral tijdens een periode van thuisquarantaine is het dus wenselijk vitamine D-supplementen in te nemen. Bij patiënten met een primaire hyperparathyreoïdie, nierinsufficiëntie, osteoporose, diabetes, hypertensie, patiënten die chemotherapie krijgen, "moeten we de vitamine D-spiegel verhogen tot > 20 ng/ml en misschien zelfs > 30 ng/ml. Daar kan je over discussiëren. Enkel bij die patiënten moet je de plasmaconcentratie volgen en de dosering van vitamine D dienovereenkomstig aanpassen. In de algemene bevolking heeft het echter geen zin de vitamine D-spiegel te meten. Vitamine D is immers niet erg toxisch en als je niet in de zon komt, als je in thuisquarantaine bent, als je geen Eskimovoeding eet (elke dag zalm of zeehond), zal je op het einde van de winter sowieso een vitamine D-spiegel < 20 ng/ml hebben", zegt prof. Cavalier. In de algemene bevolking kan je vitamine D-supplementen (800 IE/d) overwegen van september tot april. "Tijdens de winter heeft dat heilzame effecten. Actieve mensen die in de zon komen, zullen tijdens de lente en vooral de zomer een spiegel > 20 ng/ml hebben. Tijdens perioden met veel zon zijn vitamine D-supplementen dus minder noodzakelijk." Etienne Cavalier waarschuwt vooral voor inname van hoge doses vitamine D om de drie maanden. "Het is beter vitamine D- supplementen dagelijks, om de twee weken of maandelijks in te nemen. Sommige patiënten bestellen vitamine D3 BON, een injecteerbare ampul met 200.000 IE, die in Frankrijk wordt verkocht. Die galenische vorm is veeleer bestemd voor patiënten met malabsorptie. Maar niet iedereen houdt zich daaraan en er zijn artsen die het voorschrijven. Dat is dus echter te mijden. Ook een dosering van 3.000 IE/d kan problemen geven. Een dosering van 800 IE/d respecteert het fysiologische ritme." Je moet ook opletten met multivitaminepreparaten. "Die bevatten immers niet genoeg vitamine D (hoogstens 200-400 IE). Je moet onderscheid maken tussen vitamine D- supplementen en supplementen van andere vitamines om andere redenen. Dat zijn twee totaal verschillende dingen", concludeert prof. Cavalier.