Gezondheidszorg in 2020...

Bij de uitreiking van de Prijs van 'de Apotheker' had PwC al een tipje van de sluier opgelicht. Maar pas nu zijn alle conclusies gebundeld en dat alleen al zorgt voor een 56 pagina dik document. PwC deed meer dan 200 diepte-interviews in meer dan 25 landen. Het HRI volgde 3.500 consumenten in zeven landen (VK, Duitsland, Nederland, Noorwegen, VS, Canada en Australië) en bekeek het gezondheidsplan van 590 beleidsmakers in 20 landen. We lichten er vooral het eerste deel uit, de zes vectoren die een gepersonaliseerde diagnose, zorg en behandeling vormen. Chronische aandoeningen Gezondheidszorg zal in de toekomst veranderen, en snel. Een samenloop van economische, sociale en demografische factoren bepalen mee hoe de gezondheidszorg er in de volgende tien jaar zal uitzien. Chronische aandoeningen, niet alleen bij ouderen maar ook bij jongeren, zorgen voor een massaconsumptie van het medische aanbod. Belangrijk daarbij is dat we het idee van de veroudering als belangrijkste oorzaak van de stijgende kosten in de gezondheidszorg niet als absoluut mogen beschouwen. Onderzoek wijst immers uit dat ongeneeslijke ziekten door de medische evolutie nu evolueren naar chronische aandoeningen en dat hele generaties kinderen levenslang voor die chronische aandoeningen behandeld moeten worden. Een voorbeeld is Australië waar aandoeningen van het ademhalingsstelsel nu al verantwoordelijk zijn voor de tweede hoogste gezondheidsuitgaven, na neurologische (ouderdoms)aandoeningen. Meer dan 20 procent van de Australische kinderen wordt behandeld voor astma. Technologie zal een onmisbare plaats innemen en de visie op gezondheid wordt nog breder opengetrokken omdat men er zich steeds meer van bewust is dat socio-economische, genetische en gedragsfactoren zeer determinerend zijn. Individu centraal Wat die gedragsfactoren betreft, vinden zowat alle ondervraagde beleidsmakers dat het individu een grotere rol moet spelen in het bewaken van zijn eigen gezondheid. Als het om preventie gaat, draagt hij de grootste verantwoordelijkheid, maar hij moet vanuit de overheid maximaal worden gesteund en begeleid. Zes vectoren PwC ziet zes vectoren die de volgende tien jaar de gezondheidszorg mee zullen bepalen. Verrassend daarbij is de voorspelling dat steeds meer vergoed (verzekerd) zal worden in functie van de patient-outcome. Niet alleen komen er incentives voor artsen die de best practice guidelines nauwgezet volgen, maar ook voor patiënten die therapietrouw zijn. Incentives vormen dan ook een belangrijk onderdeel van het rapport. Het systeem zoals dat nu bestaat, doet te weinig aan monitoring. Daardoor kunnen sommige artsen over- of onderbehandelen en worden patiënten te lang of niet lang genoeg in het ziekenhuis gehouden. Deze vier mogelijkheden zorgen echter voor een overbelasting van het gezondheidssysteem. Het systeem pleit dan ook voor DBC-modellen - Diagnosis/Treatment Combinations (DBC) - voor vaak voorkomende pathologieën. De financiering gebeurt voor de hele keten maar door dit systeem worden complicaties vermeden en expertise gebundeld, wat kostenreducerend is. Zo heeft Nederland dit systeem al voor bijvoorbeeld COPD, diabetes, cardiovasculaire aandoeningen en hartaandoeningen. Patiënt verantwoordelijk De patiënt wordt veel meer betrokken bij en verantwoordelijk gesteld voor zijn eigen gezondheid. Communicatie en voorlichting staan daarbij centraal. Ook de patiënt moet beloond worden als hij zijn behandeling nauwgezet volgt. Ook hier wordt het Nederlandse systeem met het personal health budget als voorbeeld gesteld. De verzekeraar bepaalt wat een ziekte 'kost' en 75 procent van dat bedrag wordt ter beschikking van de patiënt gesteld. Hij kan dat naar wens besteden. België was niet in de studie opgenomen, maar een gelijkaardig idee ligt aan de basis van het Persoonlijk Assitentiebudget waarmee gehandicapten hun eigen zorg kunnen regelen. Volgens PwC werkt dit concept gezondheidsbevorderend omdat de patiënt met meer verantwoordelijkheid met zijn geld omspringt. Een betrokkenheid van de patiënt is echter alleen maar mogelijk als de patiënt goed geïnformeerd wordt. Alle middelen zijn daarvoor goed en niet in het minst de nieuwste technologische middelen. Zo haalt de studie videospelletjes voor jongeren en zelfs Twitter aan. Maar daarmee zijn we ook bij een heikel punt beland. Het elektronische patiëntendossier wordt gemeengoed, maar de bewaking van de privacy is een grote bezorgdheid. Artsentekort Maar de gezondheidszorg staat en valt vooral bij de zesde vector: meer dan 70 procent van de ondervraagde instanties maakt zich zorgen over het gebrek aan eerstelijnsartsen en bijna 80 procent ziet een tekort aan verpleegkundigen.