Tekorten mobiliseren apothekers bijna zeven uur per week

Volgens het onderzoek van de PGEU in 29 landen besteedt elke apotheek in Europa gemiddeld bijna zeven uur per week aan het beheren van tekorten en het vinden van alternatieve oplossingen voor patiënten. Deze extra werklast heeft een piek bereikt in vergelijking met de drie voorgaande jaren.Welke oplossingen worden toegepast? Generieke geneesmiddelen gebruiken (in 27 landen), alternatieve leveringsbronnen zoeken of bereidingen maken (18 landen) en de dosering aanpassen (16 landen). Het beheer van tekorten leidt ook tot vermoeidheid en demotivatie van apotheekteams en een verminderd vertrouwen van de patiënten.Eerste sterfgevallenOnder de opmerkingen van de deelnemers aan deze enquête vermeldt België dat het aantal niet-beschikbare geneesmiddelen stabiel is, maar dat er meer tekorten zijn aan zeer vaak gebruikte geneesmiddelen. Dat laatste geeft, vooral bij de patiënt, het gevoel dat het probleem met de dag erger wordt."Officina-apothekers doen extra inspanningen om de continuïteit van de zorg te garanderen en de negatieve impact van de tekorten op de gezondheid van de patiënten te minimaliseren, maar de situatie wordt steeds ingewikkelder", zegt PGEU-voorzitter Koen Straetmans.Uit de resultaten blijkt dat de situatie aanzienlijk is verslechterd in vergelijking met het voorgaande jaar, waarin de tekorten al aanzienlijk waren, met een tijdsinvestering voor de apotheken van 6,68u/week tegenover 5,3u in 2021.Tekorten treffen nu een groot aantal geneesmiddelen en alle categorieën medische hulpmiddelen. Het aantal verstoringen van de voorziening is in drie kwart van de deelnemende landen toegenomen en in geen enkel land is er een verbetering merkbaar. In een op de vier landen waren op het moment van de studie meer dan 600 geneesmiddelen niet beschikbaar, een duidelijke verslechtering ten opzichte van 2021, in dezelfde periode. Alle therapeutische klassen worden getroffen, te beginnen met cardiovasculaire geneesmiddelen, medicatie voor de behandeling van aandoeningen van het centrale zenuwstelsel, en anti-infectiva (inclusief antibiotica).In bijna alle landen (27/29) heeft deze verslechtering geleid tot nog meer leed en ongemak voor de patiënten, maar ook tot onderbrekingen van de behandeling, extra kosten, verlies van therapeutische doeltreffendheid, medicatiefouten en bijwerkingen. Voor het eerst meldden vier landen zelfs sterfgevallen.Twee op de drie landen kregen ook te maken met tekorten aan voorraden medical devices en IV diagnostica. Hoewel de systemen om tekorten aan medische hulpmiddelen op te sporen minder doeltreffend zijn dan voor geneesmiddelen, werden deze tekorten vastgesteld voor alle categorieën medische hulpmiddelen die in apotheken worden verstrekt: klasse I (verbanden, thermometers, operatiemaskers, enz.), IIa (naalden, contactlenzen, enz.) en IIb (zuurstofconcentratoren).Doortastende maatregelenVoor de PGEU zijn de oorzaken van het probleem divers en complex: de mondialisering van de farmaceutische productie, prijsstrategieën en andere marktdynamieken, en de huidige crisis in grondstoffen (verpakkingsmateriaal zoals aluminium voor blisters of karton)."Bovendien heeft de opleving van infecties van de luchtwegen in de afgelopen weken geleid tot een stijging van de vraag naar antibiotica zoals amoxicilline, vooral voor pediatrisch gebruik, en de huidige tekorten in het aanbod die in sommige landen worden gemeld, vereisen onmiddellijke en concrete maatregelen", luidt het."We roepen Europese en nationale beleidsmakers op om doortastende en ambitieuze maatregelen te nemen om het probleem effectief aan te pakken. Apothekers moeten meer flexibiliteit krijgen om alternatieve oplossingen te vinden wanneer een geneesmiddel schaars is, zodat ze de patiëntenzorg beter kunnen beheren en hun vaardigheden, kennis en ervaring ten volle kunnen benutten," benadrukt Koen Straetmans."Het is ook essentieel om de rapportage, monitoring en communicatie over geneesmiddelentekorten te verbeteren. Het is van cruciaal belang dat het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) meer middelen krijgt om in coördinatie met de lidstaten activiteiten op het gebied van preventie en beheer van tekorten te ontwikkelen. De PGEU dringt aan op de ontwikkeling van eerlijke mechanismen voor de herverdeling van op de Europese markt beschikbare geneesmiddelen aan patiënten die deze het meest nodig hebben, ongeacht het EU-land waar zij wonen, met name in tijden van gezondheidscrisis. Ten slotte moet ervoor worden gezorgd dat de Europese en nationale wetgeving inzake openbare dienstverlening van actoren in de toeleveringsketen daadwerkelijk wordt nageleefd."