...

Als een apotheker een handgeschreven voorschrift van een homeopathische arts krijgt, is de twijfel soms niet ver weg. Het voorschrift voor een bepaald aantal eenheden, verdunningen en magistralen is niet altijd eenvoudig te ontcijferen of de apotheker heeft de materie zelf niet echt goed onder de knie. Bij de minste twijfel kan hij altijd via een groen nummer naar een callcenter bellen en zich laten bijstaan door in homeopathie gespecialiseerde collega-apothekers. Hoe de dagelijkse realiteit er voor die apotheker aan de andere kant van de lijn uitziet, bekijken we met apothekeres Christine Cels. Zij is al meer dan 20 jaar gespecialiseerd in homeopathie en is verantwoordelijk voor de hele distributielijn van het homeopathische laboratorium Boiron. Hoe vertaalt het werk van een homeopathische apotheker zich op het terrein? Onze ploeg is over drie eenheden verdeeld. We hebben het onderdeel 'callcenter' dat zich bezighoudt met de encodering van de telefonische bestellingen van de apothekers en de groothandelaars-verdelers. Wij antwoorden op de vragen van de apothekers en geven alle noodzakelijke informatie over de keuze van middel en de verdunning. Homeopathie is een vrij complexe materie. Ondanks 20 jaar ervaring consulteer ik bij de minste twijfel nog altijd een hele reeks publicaties(1). Zoals de naam al laat vermoeden, houdt de afdeling 'bereidingen' zich bezig met de bereiding van de magistralen en de homeopathische voorschriften. Vertrekkende van een volledige dilutheek, kan ook dagelijks een bereiding op maat van de officina worden gemaakt. En uiteindelijk is er ook de distributie-afdeling die de producten naar de groothandelaars-verdelers distribueert. Is de manier waarop homeopathische preparaties worden gemaakt in die 20 jaar veranderd? De afgelopen 20 jaar is de reglementering steeds strikter geworden en de homeopathische laboratoria zijn aan dezelfde GMP-regels onderworpen als de fabrikanten van allopathische geneesmiddelen. Als verantwoordelijke apothekeres sta ik ook in voor regelmatige controle van de farmaceutische inspectie die moet toekijken op de opvolging van alle eisen die worden gesteld. En die zijn, zeker voor de afdeling 'bereidingen', bijzonder hoog. Ik ga na of de reglementen over de precieze manier van fabricage worden nageleefd, maar ik controleer ook of alles wat door de Europese Farmacopee wordt voorgeschreven, wordt gerespecteerd. De traceerbaarheid en de validatie van de procedures moeten vanaf het basismateriaal tot de afwerking van de magistrale bereiding voortdurend verzekerd zijn en gecontroleerd worden. Alles wordt dan ook in het werk gesteld om er zeker van te zijn dat een geneesmiddel kan gereproduceerd worden en dat het van hoge kwaliteit is. Als iemand de bereidingseenheid vervoegt, dan moet ik er zeker van zijn dat die persoon een heel duidelijk omschreven opleiding heeft gevolgd volgens een vastgelegd protocol en dat hij helemaal vertrouwd is met de bereidingsprocedures. Ik word ook door een andere apothekeres bijgestaan die toeziet op de naleving van de correcte regels voor fabricatie en die permanente kwaliteitscontroles uitvoert. Het is een werk van lange adem waarbij alleen het doorgedreven werk van een heel team de kwaliteit van een product kan garanderen. Als ze homeopathische producten bestellen, moeten de apothekers tegenwoordig behoorlijk lang wachten. We hebben inderdaad het systeem van levering bij de groothandelaars-verdelers moeten herzien. Om aan alle eisen van de reglementering van de fabricage te kunnen voldoen, werd het moeilijk om tegemoet te komen aan de vraag naar meerdere leveringen per dag. In vijf minuutjes aan een bestelling voldoen, is onmogelijk. We zien wel dat de grossisten vandaag de dag een breder gamma eenheden ter beschikking houden om te kunnen voldoen aan dringende bestellingen. Als u een heel precies voorschrift voor een aantal verdunningen krijgt, hoe organiseert u zich dan om deze individuele bereiding klaar te maken? Het gaat bij ons inderdaad niet om industriële bereidingen, maar om de fabricage van bereidingen per eenheid. Wij moeten een bereiding maken die de individuele apotheker in zijn officina niet kan maken omdat ze heel precieze homeopathische verdunningen eist en de fabricatie moet gebeuren volgens de wetmatigheden van de GMP. Het gebeurt niet zelden dat wij voor bepaalde vormen niet minder dan 45 minuten nodig hebben om één magistrale bereiding te maken voor een bepaalde patiënt, volgens alle regels van de kunst. Het beheer van de dilutheek vraagt een permanente en dagelijkse opvolging, niet alleen in functie van de vraag van de geneesheer-voorschrijver en de apothekers, maar ook in functie van de houdbaarheid van de producten. Ons systeem van geïnformatiseerde validering laat ons toe om onmiddellijk aan een apotheker te zeggen of een bepaalde verdunning realiseerbaar is of niet. Wij pretenderen niet dat we alle verdunningen hebben, en dat heeft verschillende redenen. Het kan zijn dat we de oertinctuur niet hebben gekocht omdat die niet aan onze kwaliteitseisen voldeed, of omdat de oogst op zich niet mogelijk was. Een zelden voorgeschreven stam blijft wel ter beschikking in onze dilutheek, maar is daarom niet systematisch beschikbaar in al onze oplossingen. Net daarom zijn al onze stammen consulteerbaar op onze internetsite van de nomenclatuur(2). Geneesheren-voorschrijvers kunnen die te allen tijde raadplegen. Algemeen gezien houden wij alleen de centesimale verdunningen volgens Hahnemann ter beschikking.