...

Deze ziekte van de beenderen wordt gekenmerkt door een afbraak van de beendermassa en een poreus worden van de beenderen. Hoewel er vaak geen pijn bij te pas komt, is er wel een bijzonder groot risico op breuken. Gezien de gevolgen van een heupbreuk bij ouderen (verlies van autonomie, verhoging van de mortaliteit) is preventie meer dan noodzakelijk. Het mechanisme dat verantwoordelijk is voor deze ziekte is gelinkt aan de vermindering van botaanmaak, gelinkt aan een grotere afbraak van het botweefsel met, als consequentie, een verdunning van de trabekels. Het verminderen en het stopzetten van de oestrogeenproductie tijdens de menopauze (of na een hysterectomie) is een van de belangrijkste oorzakelijke factoren. De achteruitgang van de ovariële functie induceert de ontwikkeling van een chronische ontsteking en een oxiderende stress die verantwoordelijk zijn voor de afbraak van weefselmassa. De ontsteking brengt de productie van vrije radicalen teweeg die toxisch zijn voor de osteoblasten (beendervorming) en die de activiteit van de osteoclasten (beenderafbraak) stimuleren. Voeding Fruit en groenten zullen, door hun aanvoer van potassium, de productie van bicarbonaat verstevigen. Dat neutraliseert onder meer de overmaat aan zuur. Volgens een studie die in maart door de VUB werd uitgevoerd, is een voeding die eerder vegetarisch is dan op vlees gebaseerd beschermend tegen osteoporose. Onevenwichtige voeding bepaalt niet alleen de evolutie van het degeneratieve proces, maar ook de aanmaak van beendermassa. Een correcte aanpak via de voeding is dus van bij de aanvang erg belangrijk aangezien de aanmaak van de beendermassa gebeurt vooraleer een mens 30 jaar is. Daardoor is op dat moment ook de verdere evolutie van het skelet gedurende ons hele leven eigenlijk gehypothekeerd. Calcium en vitamine D De rol van calcium en van vitamine D bij de vorming en het behoud van de beenderen is genoegzaam gekend. Calcium bepaalt de rigiditeit van het skelet. De aanvoer van calcium moet voldoende zijn en biobeschikbaar. Een onevenwichtige voeding kan het verlies van calcium in de hand werken. De belangrijkste bron van calcium vinden we in melkproducten die bovendien als referentie kunnen dienen op het niveau van biologische beschikbaarheid. Twee tot drie porties per dag zijn voldoende om de behoefte te dekken. Er zijn bovendien ook andere manieren om calcium binnen te krijgen. Denken we maar aan bepaalde waters, bepaalde groente (zoals broccoli, boerenkool...) of fruit (zoals sinaasappelen), noten, amandelen, bepaalde visconserven waarbij we ook de visgraten opeten (sardines, pilchards,...), volkorengranen... Zonder vitamine D wordt het calcium echter niet tot zijn bestemming gebracht en door het organisme dus niet opgenomen. Deze vitamine wordt vooral via de huid opgeslagen onder de invloed van zonlicht. Maar we vinden vitamine D ook terug in bepaalde voedingsmiddelen zoals vette vis en visolie. Ideaal zou de opname van calcium moeten gepaard gaan met die van vitamine D. Rol van de proteïnen Ook proteïnen zijn fundamenteel voor het botweefsel aangezien ze noodzakelijk zijn bij de aanmaak van de collageenmatrix. Ze komen ook tussen bij sommige processen van groei en vasthechting van mineralen. De optimale dosis is moeilijk vast te leggen, maar we weten wel dat een tekort aan proteïnen gepaard gaat met een gebrek aan activiteit van de osteoblasten. Zo zien we dat problemen van ondervoeding in de kinder- en jeugdjaren zich manifesteren in een lagere botmassa als volwassene en dat een onvoldoende opname van proteïnen bij ouderen zwakke botten tot gevolg heeft. Maar opgelet met een overdaad aan proteïnen dat dan weer een onevenwicht in calcium tot gevolg kan hebben. Andere bescherming Er wordt vaak gesproken over de beschermende werking van fyto-oestrogenen (plantaardige componenten die we in soja terugvinden). Zij zouden de beenderen van vrouwen in de menopauze beschermen. De reden om deze stelling aan te houden is het feit dat Aziatische vrouwen zelden door osteoporose worden getroffen en zij grote verbruikers van soja zijn.