...

Minder goed zicht, rode ogen, prikkende ogen, lopende ogen, flitsen in de ogen... De klachten waarbij onze ogen betrokken zijn, zijn eindeloos. Ogen zijn zo kostbaar dat het altijd nodig is om door te vragen. Want wat bedoelt een patiënt die erover klaagt dat hij minder ziet? Ziet hij rechte lijnen krom? Ziet hij spikkeltjes in zijn beeld of zwevende 'stofjes'? Ziet hij minder scherp? Zo ja, wordt dat mee bepaald waarnaar hij ziet?Wie minder goed ziet, krijgt al snel de boodschap dat hij nu eenmaal ouder wordt. Het oog is inderdaad het orgaan dat het snelst veroudert. Minder goed kunnen lezen, is daar vaak het eerste signaal van. Een verouderd netvlies geeft visusklachten: het centrale gezichtsveld gaat achteruit, soms worden strepen als golvende lijnen gezien. Een tweede aandoening die samenhangt met het verouderingsproces (al zijn er uitzonderingen), is cataract. Cataract - of staar - is een vertroebeling van de ooglens. de patiënt ziet dubbel of wazig. Sommige patiënten klagen erover dat ze bepaalde kleuren moeilijk of niet meer kunnen zien. De behandeling heeft de laatste jaren een grote evolutie doorgemaakt. De troebele lens wordt door een kunstlens vervangen. Daar waar de patiënt vroeger bijna altijd gedoemd was om nadien een bril te dragen, is het nu al mogelijk om aan de kunstlens correcties aan te brengen. De operatie kan in daghospitalisatie en ook op hoge leeftijd wordt deze ingreep goed verdragen.Ook glaucoom hangt vaak samen met de leeftijd. Bij glaucoom is de oogboldruk te hoog waardoor er druk komt op de zenuwvezels in het netvlies. Die vezels sterven langzaam af en de patiënt ziet vlekken in zijn gezichtsveld of ziet zijn gezichtsveld verminderen. Bij elke consultatie bij een oogarts zal deze daarom de oogdruk meten. In eerste instantie kunnen oogdrukverlagende druppels soelaas brengen. Later kan een laserbehandeling of een glaucoomoperatie overwogen worden.Ogen prikken, voelen vermoeid aan of jeuken. De klachten worden vaak tegen het einde van de dag erger. Droge ogen kunnen te maken hebben met het werken met een computer (zie kader). Het dragen van contactlenzen, bepaalde geneesmiddelen, air conditionering, vervuilde lucht of zelfs hormonale schommelingen (zwangerschap of menopauze) kunnen droge ogen in de hand werken.Bijzondere aandacht moeten we even hebben voor de contactlenzen. Zelden krijgen patiënten die voor het eerst voor contact-lenzen kiezen een degelijke uitleg. Klachten zoals irritatie, het gevoel dat er een korreltje achter de lens zit, roodheid, jeuk, wazig zien... Het zijn klachten die goed moeten worden opgevolgd. Als de patiënt de lenzen uitdoet en zijn klachten verdwijnen niet binnen de 12 uur, dan kan hij best contact opnemen met zijn lenzenspecialist, de huisarts of een oogarts. Zit er een stofje achter de lens en verdwijnt het niet door te knipperen dan is er maar één advies: lens uithalen en spoelen met contactlensvloeistof. In geen geval de lens spoelen met kraantjeswater aangezien die voor ernstige besmetting kan zorgen. Bij geïrriteerde ogen is het best om de lens even weg te laten en een bril te gebruiken.Een kat die krabt, een tak die in het oog zwiept, een metaalsplinter die tijdens het klussen in het oog springt... Als een letsel aan het oog niet tijdig wordt behandeld, riskeer je blindheid. Het oog is kwetsbaar, maar het kan wel wat aan. Zo zien we dat een kras op het hoornvlies vrijwel altijd spontaan geneest.Wordt het oog echter doorboord - bijvoorbeeld door een wegspringend metaaldeeltje - dan kan dat tot blijvende blindheid leiden. Best is om zo snel mogelijk een oogarts te raadplegen.Sterk onderschat zijn oogletsels die ontstaan door de zon. Sneeuwblindheid is er een mooi voorbeeld van. Als het hoornvlies te lang en te intensief is blootgesteld aan uvstraling, kan het beschadigd geraken. De symptomen treden niet onmiddellijk op, maar kunnen ook uren na de blootstelling optreden. In dat geval zijn er kleine brandwonden aan het hoornvlies. identieke symptomen krijgen we bij zogenaamde lasogen, waarbij de patiënt geconfronteerd is geweest met het felle schijnsel van het lassen. Ook zonneblindheid door het schijnsel van de zon op het wateroppervlak bij een zomers boottochtje, kan hinder veroorzaken. Daarbij wordt het hoornvlies echter niet beschadigd. de symptomen verdwijnen meestal na een paar uur.Bijzondere aandacht moeten we hebben bij oogirritatie door vluchtige stoffen. Chemische verbranding is het enige oogletsel waarbij je zo snel mogelijk moet ingrijpen. Het oog onmiddellijk overvloedig spoelen is de boodschap.Désirée De Poot