...

Jeuk - hetzij lokaal, hetzij veralgemeend - kan zich voordoen bij tal van dermatosen of andere aandoeningen. De diagnose berust voornamelijk op de ondervraging van de patiënt en kan worden bevestigd door het bestaan van krabletsels (prurigo, lichenificatie, ulceraties, superinfecties,...). Een aantal parameters kan helpen bij de diagnose: tijdstip waarop de jeuk optreedt, evolutie, ernst (leidt deze tot slapeloosheid, gedragsstoornissen, ernst van de krabletsels), omstandigheden die de jeuk verergeren of verzachten, gebruik van geneesmiddelen of lokale behandelingen, wel of geen collectief karakter, algemene verschijnselen,... Eczeem Eczeem wordt gekenmerkt door erythemateuze letsels en blaasjes die geleidelijk aan uitbreiden. Het kan om een verworven vorm gaan als gevolg van contact met een allergeen of om een aangeboren vorm. Eczeem door contactallergie is in feite een overgevoeligheidsreactie van type IV. Bij een eerste contact met de verantwoordelijke stof worden T-lymfocyten geactiveerd. Een tweede contact, na meer dan 10 dagen, leidt via deze gesensibiliseerde T-lymfocyten tot de vrijstelling van cytokines die verantwoordelijk zijn voor de huidreactie. Wanneer de patiënt hevig krabt kunnen verwikkelingen optreden zoals superinfectie en neurodermitis. Eczeem door contactallergie behoort tot de beroepsziekten. De tabel hieronder geeft enkele beroepen weer met een verhoogd risico op huidreacties. Evolutie naar een chronische vorm is mogelijk. Het volledig vermijden van het allergeen is daarom noodzakelijk. Verschillende exogene stoffen (glaswol, plantaardige stoffen, bijtende producten, nikkel) kunnen huidaandoeningen uitlokken en dat niet enkel beroepshalve. Bij atopisch eczeem wisselen perioden waarin de ontsteking op een beschadigde huidbarrière opflakkert, af met perioden van remissie als gevolg van de activiteit van de effector en regulator T-lymfocyten. Deze genetische aanleg tot een verhoogde synthese van IgE wordt meestal reeds duidelijk op zeer jonge leeftijd, maar ook een opstoot bij een volwassene is niet uit te sluiten. Huidtesten bepalen welke stof(fen) verantwoordelijk is/zijn en om welk type eczeem het gaat. Urticaria of netelroos Netelroos wordt gekenmerkt door roze bultjes met vocht in, die zeer erg jeuken en in aantal en omvang kunnen variëren. De vlekken komen zeer snel op, kunnen veranderen van plaats en verdwijnen soms na enkele minuten, soms pas na enkele uren of dagen. Dit verschijnsel, dat te wijten is aan de productie van histamine, kan verschillende vormen aannemen, waaronder het oedeem van Quincke, een diepe vorm die eerder pijnlijk dan jeukend is. De acute vorm kan optreden na het eten van bepaalde voedingsmiddelen (eieren, vis, hazelnoten, selder, melk, zeevruchten,...), na inname van een nieuw geneesmiddel of na een recente infectie. Bij aanhoudende jeukende vlekken is verder onderzoek nodig om te bepalen welke stof via contact de klachten uitlokt (een lokale ontstekingsremmer, kwallen, eiwitten zoals natuurlijke latex in beroepsmiddens...). Er worden ook zeldzamere vormen waargenomen in het kader van systeemziekten (lupus erythematosus, reumatoïde polyartritis), kwaadaardige aandoeningen (lymfoom) of genetische ziekten (angioneurotisch oedeem). Dermografisme is een streep urticaria die ontstaat door te krabben. Prurigo strophulus Prurigo strophulus treft kinderen in de lente onder de vorm van kleine vlekken urticaria die na enkele uren verdwijnen en hevig jeukende papels die vaak littekens geven als gevolg van het krabben. Het gaat hier om een overgevoeligheidsreactie op geleedpotigen uit de omgeving die onder meer getransporteerd worden door dieren en die kan optreden na een wandeling, na spelletjes in het gras of na contact met dieren. Andere situaties die gepaard gaan met jeuk Jeukende schilferige plekken kunnen wijzen op seborrhoïsche dermatitis, psoriasis, pityriasis rosea (of ziekte van Gibert), een schimmel,... Bij een erytrodermie moet gezocht worden naar een infectieuze, hematologische (mycosis fungoides, ziekte van Hodgkin...) of medicamenteuze oorzaak. Aanpak De behandeling hangt af van de oorzaak voor zover de verantwoordelijke stof kon worden geïdentificeerd. Antihistaminica en sedativa kunnen helpen om de jeuk te verminderen. Soms worden corticosteroïden voorgeschreven. Lokale toepassing van verzachtende middelen op de huid is nuttig en agressieve producten moeten absoluut worden vermeden. Soms kan ook psychologische hulp nuttig blijken. u