...

De slaap is letterlijk levensnoodzakelijk. Hij bestaat uit verschillende fases: de eerste fase is die tussen waken en slapen, de slaap wordt daarop dieper en we krijgen een SWS (Slow Wave Sleep). Dit wordt gekenmerkt door een verminderde spiertonus en een vertraagde hersenactiviteit. Tijdens de fase die daarop volgt, dromen we. Geheugensporen worden vastgelegd. Dit noemen we de REM-slaap aangezien hij wordt gekenmerkt door snelle oogbewegingen. Deze cyclus herhaalt zich verschillende keren tijdens de nacht. Eén cyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten. Een bordje 'slapen' Behoorlijk wat studies en observaties laten ons toe om aan te nemen dat bepaalde voedingsstoffen een effect hebben op de slaap. Zo weten we dat een koolhydratenrijke maaltijd het inslapen bevordert, of - anders gezegd - het gevoel van vermoeidheid versterkt. Anderzijds weten we ook dat een maaltijd die rijk is aan proteïnen de psychocognitieve prestaties net verbetert. Relatie voeding-neurotransmitter Het was al in 1986 dat de relatie tussen de inname van gluciden en de synthese van serotonine duidelijk werd. Ingenomen koolhydraten zorgen voor de secretie van insuline en dat verhoogt de transfert van tryptofaan (de voorloper van serotonine) naar de hersenen. Dit resulteert in een verhoogde synthese van serotonine dat de slaap induceert. Daartegenover staat de maaltijd die rijk is aan proteïnen die de synthese van serotonine net vermindert ten gevolge van een soort competitie tussen tryptofaan en bepaalde aminozuren die verbonden zijn op het niveau van het transport naar de hersenen. Daar komt nog bij dat de orale toediening van tyrosine (wat bijvoorbeeld in rood vlees zit) de prestaties nog verbetert. Eigenlijk gaat het hierbij om een voorloper van de synthese van adrenaline, noradrenaline en dopamine... Anders gezegd: allemaal neurotransmitters die verantwoordelijk zijn voor waakzaamheid... Hormonale reacties Over het algemeen gezien kunnen we stellen dat het metabolisme van glucose en de mechanismen die meespelen in de hormonale productie een belangrijke rol spelen in het proces van waken en slapen. Het is dan ook noodzakelijk om voldoende glykemie te hebben voor de periode van vasten die de nacht sowieso inhoudt. Alleen op die manier zijn we zeker dat er voldoende onontbeerlijke glucose naar de hersenen wordt gevoerd. De verminderde spiertonus tijdens de nacht laat ons toe om extra glucose naar de hersenen te sturen. Glykemie en honger worden gereguleerd door hormonen om bij de slaper de behoefte om te gaan eten tijdens de nacht te onderdrukken. Wat eten om goed te slapen? De kennis die we op dit moment bezitten laat ons toe om onze voedingswaren zo te kiezen dat we op beide oren kunnen slapen. De avondmaaltijd mag niet te vet zijn en niet te zwaar zodat ons digestief stelsel niet overbelast wordt. Dit soort maaltijden moeten we ver van het slaapmoment houden. Een maaltijd die rijk is aan koolhydraten kan het inslapen vergemakkelijken, zeker bij iemand die slaaptekort heeft gehad. We kunnen beter gematigd zijn bij de inname van proteïnen 's avonds. Vanzelfsprekend zijn dranken met cafeïne of theïne 's avonds af te raden. Wat alcohol betreft, kan dat het inslapen vergemakkelijken door zijn anxiolytisch effect, maar het verstoort de verdere slaap wel. Het onderhoudt immers de afscheiding van adrenaline en blokkeert de toegang tot de hersenen voor tryptofaan wat verhindert dat we in een diepe slaap komen. Het doet bovendien het niveau van melatonine dalen en dat hormoon hebben we nu eenmaal nodig voor onze slaap.