...

Het inzamelen van vervallen of ongebruikte geneesmiddelen, minder geneesmiddelenresidu's in het afvalwater, een milieuclassificatie van geneesmiddelen: er zijn veel manieren waarop de apotheker duurzaam kan bijdragen aan een gezonder milieu. Om apothekers te helpen bijdragen aan een gezondere planeet, publiceerde de Pharmaceutical Group of the European Union (PGEU) in maart het document 'Best Practice Paper on Green and Sustainable Pharmacy in Europe'. (1) We herinneren eraan dat de PGEU apothekers vertegenwoordigt uit 32 Europese landen, of meer dan 400.000 professionals die diensten verlenen in een netwerk van meer dan 160.000 apotheken. Net als Claire Defrance (zie het interview vanaf pagina 14), tonen hoe langer hoe meer apothekers zich bezorgd over de negatieve effecten van geneesmiddelen op het milieu en zo ook de gezondheid van mens en dier. "Als experts op het gebied van geneesmiddelen zijn ze goed geplaatst om het publiek voor te lichten, het verstandig gebruik en de correcte verwijdering van geneesmiddelen te bevorderen en advies te geven over de beschikbaarheid van 'groenere' geneesmiddelen", aldus de PGEU. De vereniging erkent wel dat het nodig is om "het juiste evenwicht te vinden tussen enerzijds meer bewustwording en een gepaste politiek om de mogelijke nefaste effecten van geneesmiddelen op het milieu te voorkomen en, anderzijds de toegang tot veilige en effectieve geneesmiddelen met bewezen voordelen voor de volksgezondheid." Daarom roept de PGEU op tot gecoördineerde acties op verschillende politieke niveaus en nodigt ze de lidstaten uit om, in samenwerking met de Europese Commissie en het EMA, het publiek bewust te maken van het verstandig gebruik en de inzameling van farmaceutisch afval; om richtlijnen en voorlichtingscampagnes voor gezondheidswerkers te ontwikkelen over het verstandig gebruik van geneesmiddelen; om het milieuaspect van farmaceutische producten op te nemen in de opleiding van studenten en in de permanente vorming in het kader van een 'One Health' -benadering. Daarnaast wil de vereniging werk maken van het respect van de milieunormen voor farmaceutische producten om een meer ecologische productie te bevorderen; om voldoende financiering te garanderen voor inzamelingssystemen voor gebruikte geneesmiddelen en naalden in apotheken; het verminderen van farmaceutisch afval door het voorschrijven en verstrekken van hoeveelheden risicovolle geneesmiddelen in verpakkingen aan te moedigen die zoveel mogelijk overeenkomen met de duur van de behandeling; en om de ontwikkeling van milieuvriendelijke praktijken en duurzaamheidsbeleid in apotheken te ondersteunen. Op macroniveau dringt de PGEU er bij de Europese Commissie op aan ervoor te zorgen dat maatregelen die gericht zijn op het verminderen van het risico van de aanwezigheid van farmaceutische producten in het milieu de manoeuvreerruimte van gezondheidswerkers om onafhankelijke klinische beslissingen te nemen niet in gevaar brengen; om onderzoek te financieren en aan te moedigen om de huidige hiaten op te vullen met betrekking tot de mogelijke nefaste impact van geneesmiddelen op het milieu en het verband tussen de aanwezigheid van antimicrobiële stoffen in het milieu en de ontwikkeling en verspreiding van antibioticaresistentie; de uitwisseling van goede praktijken tussen de lidstaten voor de bestrijding van de toenemende aanwezigheid en negatieve impact van farmaceutische producten op het milieu te bevorderen; en tot slot acties in derde landen aanmoedigen die geïnvesteerd hebben in farmaceutische fabricage waarvan wordt vermoed dat ze bijdragen aan de wereld- wijde verspreiding van antimicrobiële resistentie. In 2019 publiceerde de EU zijn 'Strategic approach to pharmaceuticals in the environment' en in september 2020 keurde het parlement een resolutie goed waarin aangemoedigd wordt om voorzichtiger om te springen met geneesmiddelen, de fabricatie van geneesmiddelen meer ecologisch te maken en meer werk te maken van een afvalbeheer in de EU. De unie betreurde de aanzienlijke vertraging van een concreet strategisch actieplan voor Europa. Afgelopen november was er een eerste update over de evolutie van de strategische aanpak van de EU, waarin de vooruitgang werd benadrukt die op sommige gebieden al geboekt werd. Bijvoorbeeld de #medsdisposal-campagne (2) die informatie geeft over de inzameling van vervallen of ongebruikte geneesmiddelen, ongetwijfeld de 'duurzame' dienst die het vaakst in Europa wordt opgezet (met uitzondering van spuiten, naalden, pennen die minder vaak in apotheken worden teruggenomen). Een ander gebied waarop het strategisch plan werkt, is het verkleinen van de ecologische voetafdruk door verpakkingsbeleid, hernieuwbare energiebronnen of mobiliteit: zo heeft bijna twee derde van de Europeanen een apotheek op vijf minuten van hun woonplek (98% op 30') en de grote voorraad in apotheken maakt het ook mogelijk om onnodige verplaatsingen te verminderen. Dat alles benadrukt eens te meer de adviserende rol van de apotheker, zowel wat hun werkwijze betreft als de naleving van de juiste afvoer van geneesmiddelen. Dat veronderstelt, zoals de FIP en de WHO opmerken, toegang hebben tot EBM-informatie over therapeutica, geneesmiddelen en andere gezondheidsproducten. Net als bij de milieukwestie in het algemeen, een opdracht van formaat.