...

In België is het aantal operaties sterk gestegen: in 2016 bedroeg de stijging 80% in vergelijking met de vorige zeven jaren. De operaties die het vaakst worden uitgevoerd, zijn gastric bypass (Roux-'en Y'-anastomose) (63% van de gevallen) en een sleeveresectie (35% van de gevallen). Er wordt nog maar zelden een maagring geplaatst (2,5% van de gevallen). Die operaties worden gedeeltelijk door het ziekenfonds terugbetaald als aan de volgende voorwaarden is voldaan: BMI > 40 kg/m2 of BMI > 35 kg/m2 plus diabetes, hypertensie of slaapapneu. De indicaties voor bariatrische chirurgie zijn: ? een hoge BMI (zie hoger) al dan niet met comorbiditeit, ? stabiele obesitas sinds meerdere jaren, ? mislukken van een goed dieet met psychologische en sportcoaching. Eerst is een multidisciplinaire evaluatie vereist van de medische, voedings- en psychologische aspecten. De beslissing om over te gaan tot bariatrische chirurgie is een vrij zware beslissing. Daarom is een volledige evaluatie wenselijk. Bariatrische chirurgie is immers irreversibel (met uitzondering van een maagring) en heeft invloed op het dagelijkse leven (voeding en sociaal leven). Bariatrische chirurgie moet worden voorbehouden voor volwassenen, maar naarmate het aantal zwaarlijvige jongeren stijgt, wordt ook gedacht aan bariatrische chirurgie bij adolescenten. Contra-indicaties voor bariatrische chirurgie zijn psychiatrische aandoeningen, psychische instabiliteit, alcoholisme, drugsverslaving, een bijnierziekte, schildklierlijden met daardoor obesitas of andere levensbedreigende aandoeningen (kanker....). Een gastric bypass verkleint het maagvolume, wijzigt het normale traject van de spijsbolus en vermindert de absorptie van voedingsstoffen. Aan de bovenzijde van de maag wordt een kleine zak aangelegd, die direct wordt verbonden met de dunne darm. Het voedsel wordt dus niet meer opgeslagen in de maag. Voedingsmiddelen die veel suiker bevatten, worden minder goed verdragen en veroorzaken nausea, vettig voedsel wordt minder goed verteerd. Bovendien daalt de ghrelinespiegel (ghreline is het hongerhormoon), waardoor de eetlust vermindert. Bij een sleeveresectie of longitudinale gastrectomie is een gastroplastiek waarbij de maag met 2/3 wordt verkleind tot een buis. Die operatie vermindert de eetlust. De frequentste bijwerkingen zijn gastro-oesofageale reflux (kan worden behandeld met protonpompremmers) en transitstoornissen. Plaatsing van een maagring is de enige reversibele operatie. Rond het midden van de maag wordt een ring geplaatst om de maag toe te duwen. De ring kan worden aangepast en zo kan de arts de gewichtstoename controleren. Gezien echter het risico op infectie en recidief is de populariteit van die ingreep sterk verminderd. Na bariatrische chirurgie moet het voedingspatroon worden aangepast. Tijdens de eerste weken moet de maag herstellen en wordt eerst een vloeibare en daarna een gemixte voeding gegeven. Daarna kan worden overgeschakeld op een normale voeding. Toch enkele adviezen: eet bij elke maaltijd kleine porties, verspreid de maaltijden goed over de dag, eet traag en kauw goed. De vetconsumptie moet worden verlaagd, maar vetten hoeven niet volledig te worden geweerd. De voeding moet voldoende eiwitten (ongeveer 60 g/d) leveren om de spiermassa te vrijwaren. Suiker is te mijden of moet worden beperkt. Suiker wordt zeer snel in de dunne darm geabsorbeerd en kan een dumpingsyndroom veroorzaken met soms invaliderende malaises. Ook de gevoeligheid voor alcohol neemt toe. De apotheker, die die patiënten vaak terugziet, moet letten op alarmtekenen (malaises, pijn, oprispingen...) en moet de patiënt zo nodig naar een arts of een diëtist verwijzen. Tussen de maaltijden in moet de patiënt voldoende drinken, maar te veel drinken is ook weer niet goed omdat dat de maag zou kunnen overbelasten.