...
Geneesmiddelentekorten vormen een steeds groter probleem in de EU. Tot nog toe waren de lidstaten aan zichzelf overgeleverd om oplossingen te vinden, terwijl ze in hun eentje niet de nodige beleidsmatige instrumenten in huis hebben om die onbeschikbaarheden doeltreffend aan te pakken. De Europese Commissie houdt zich met de problematiek bezig, maar één vraag blijft nog onbeantwoord: wat is de beste manier om dit probleem op te lossen? Verscheidene organisaties (PGEU, EPHA, GIRP, Affordable Medicines Europe) hebben de koppen bij elkaar gestoken om de beste aanpak uit te dokteren. Ze organiseerden daartoe een reeks webinars, waarvan de eerste focuste op hoe officina-apothekers omgaan met dit terugkerende probleem. Tijdens die webinar stelde Sonia Ruiz Moran (General Council of Pharmacists, Spanje) het Twinning Cismed project voor. Dat maakt deel uit van het project DigitalHealthEurope, ondersteund door de Europese Commissie, dat draait rond gezondheid en telegeneeskunde. Eén van de experimenten in dat kader heeft betrekking op geneesmiddelentekorten: Twinning Cismed, op poten gezet door Spanje (Consejo General de Colegios Oficiales de Farmacéuticos, Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios), en vervoegd door Portugal (Associação Nacional das Farmácias), Frankrijk (Ordre National des Pharmaciens) en Italië (Federazione Nazionale di Farmacia). "Internationale samenwerking is essentieel en wordt op Europees niveau bevorderd door een informatiesysteem tussen de lidstaten", legt ze uit. De uitwisseling van die informatie op supranationale schaal botst evenwel op het gebrek aan een unieke identificering van geneesmiddelen, de uiteenlopende nationale definities van wat een tekort precies is en de afwezigheid van een gemeenschappelijk protocol om de tekorten in Europa te melden. Om lokale onbeschikbaarheden op te sporen - die nationale oplossingen vereisen - naast tekorten die de hele EU treffen, is informatie delen noodzakelijk. Cismed is een systeem dat de tekorten opspoort, bepaalt waar ze zich voordoen en hoe ze te voorkomen zijn. De 9.000 deelnemende apotheken rapporteren automatisch en in real time de voorschriften die ze niet konden afleveren: 11.000 verschillende geneesmiddelen die onbeschikbaar zijn per week, of ongeveer 1% ernstig tekort. Cismed verdeelt de geneesmiddelen in drie groepen: onbeschikbaar, onder bewaking en niet onbeschikbaar. De verzamelde gegevens kunnen worden weergegeven per therapeutische klasse, pathologie, prijs, labo, geografische zone. Het alarmsysteem is configureerbaar per zone of per geneesmiddel. Het systeem is gebaseerd op de Snomed CT-protocollen die een betere interoperabiliteit en transfer mogelijk maken van de verzamelde gegevens en een reëel beeld geven van de toegankelijkheid van bepaalde geneesmiddelen. Waarom is dit nu innoverend? Cismed detecteert 100% van de onbeschikbaarheden op het niveau van de patiënt, terwijl maar 42% officieel wordt gemeld in Spanje. Ook anticipeert het systeem op toeleveringsproblemen alvorens er een tekort optreedt. Voordelen van Cismed zijn normalisatie, vereenvoudiging, betere informatie, analyse, transparantie en de toepassing van doeltreffende interventies zodat de behandeling van de patiënt kan voortgezet worden. Het systeem maakte het bijvoorbeeld mogelijk om de impact van covid-19 te evalueren op nationaal en supranationaal niveau, voor de vier deelnemende landen. Zo had in Spanje één onbeschikbaarheid op de twee te maken met het zenuw- en ademhalingsstelsel (respectievelijk 33% en 17%). Voor de vier landen samen was het zenuwstelsel eveneens de categorie die het vaakst gemeld werd. Voor het ademhalingsstelsel en hydrochloroquine bleken er verschillen tussen de landen. "De resultaten van dit twinning-project tonen aan dat gegevens uitwisselen over geneesmiddelentekorten mogelijk en waardevol is. Dat vergt nationale systemen voor de automatische melding door de apothekers, voorzorgsmaatregelen om tijdig in te grijpen en een gemeenschappelijk meldingsprotocol", besluit Sonia Ruiz Moran.accesstomedicine.eu digitalhealtheurope.eu/twinnings