"Enkele jaren geleden opperde mijn man: 'Als we nu eens wijn zouden gaan maken?' We hebben allebei een druk professioneel leven en een wijngaard leek ons een mooi familieproject waarbij we ook de droom van vakantie in eigen land vorm konden geven", vertelt Charis Kamoen (52) in Minderhout, een deelgemeente van Hoogstraten.. In de tuin, op een voormalig weiland, hebben ze recent 2.100 nieuwe wijnstokken aangeplant. "Daar willen we onze schuimwijn méthode champenoise mee gaan maken."
...
De apothekeres excuseert zich al meteen: "We hebben nog maar enkele flessen van onze droge witte wijn over, al de rest is verkocht. Ik moet dus geregeld 'sorry' zeggen als mensen vragen of ze nog wijn kunnen kopen. Pas in mei/juni 2023 zal onze nieuwe oogst beschikbaar zijn, helaas." Dit gezegd zijnde: een bodempje van de jaargang 2020 vult het glas en de neus met een fruitig aroma en laat ook onze smaakpapillen niet onberoerd. De combinatie van zoet en een lichtzurige toets smaakt fris en complex tegelijkertijd. "Dat is typisch voor cool climatewijnen. Zoals je allicht weet, gaat wijnbouw in de Lage Landen terug tot de Romeinen. Maar aan dat verhaal is een einde gekomen toen de klimatologische omstandigheden vanaf de 17de eeuw zijn omgeslagen: strenge winters fnuikten de wijnteelt in onze regio's, een vulkaanuitbarsting in 1815 hulde de planeet in somberheid en phylloxera maakte opgang - al wil het verhaal vooral dat Napoleon de laatste wijngaarden hier liet vernietigen", klinkt het. Desalniettemin: tot voor enkele decennia werd het idee om wijn te gaan verbouwen in onze contreien afgedaan als onrealistisch of onmogelijk. Maar kijk anno 2022: de vereniging van Belgische wijnbouwers groeit gestaag, kwaliteitswijnen in diverse uithoeken van dit land kapen geregeld prijzen weg op wijnconcours. En sinds 2015 timmeren Charis Kamoen en neurochirurg Paul Depauw ook aan de weg als wijnbouwers in het meest noordelijke wijndomein van ons land. "We zijn in 2015 aan dit avontuur begonnen. Onze eerste wijngaard telde 450 wijnstokken, vooral Muscarisdruiven. Wij hebben heel bewust gezocht naar variëteiten die schimmelresistent zijn, zoals Muscaris of Johanitter en Solaris die we in onze tweede wijngaard hier in de tuin hebben geplant. Aanvankelijk zijn we gestart met dessertwijnen, nu hebben we ook een droge witte wijn en zoals gezegd: we willen op termijn ook schuimwijn gaan maken." De nieuwe wijnstokken staan mooi in rijen, maar vooraleer hier kan worden geoogst, spreken we over het najaar van 2023, krijgen we te horen. "Het is nu vooral een zaak van snoeien en opbinden. Sowieso hebben we van bij het begin geopteerd voor een zo natuurlijk mogelijk product, met zo weinig mogelijk besproeien. De hagen rond onze wijngaard en ook de bomen dragen bij om zo biologisch mogelijke wijnen te maken. Dit jaar hebben we heel veel lieveheersbeestjes gehad, da's een prima natuurlijk middel tegen bladluizen." "De kinderen zeggen wel eens: 'Mama, ben je nu weer bezig?' Maar in een wijngaard is altijd wel iets te doen. En weet je, bezig zijn tussen de wijnstokken is net heel rustgevend en ideaal om, na een drukke dag, de knop om te draaien. En tegelijk is dit ook een mooi familieproject: mijn papa heeft als tachtiger enthousiast meegeplukt tijdens onze eerste oogst, en dit is voor de kinderen leerzaam. Je moet snel leren beslissen ('snoei ik hier of daar?') en vooral niet blijven stil staan: als je fout snoeit en er groeien geen druiven, dan is dat maar zo. Het illustreert gewoon dat elke handeling doorheen het proces belang heeft. Al doende leren we sowieso bij." Toch zweren de protagonisten van het Wijndomein Hoogstraten ("die plek leek vanuit commercieel oogpunt iets meer gekend dan Minderhout") absoluut bij kwaliteit boven kwantiteit, dixit Charis. "Dit is in wezen nog steeds een, weliswaar uit de hand gelopen, hobbyproject. Om rendabel te zijn moet je vijf tot zes hectare hebben. We hebben die extra wijnstokken geplant om aan de vraag te kunnen beantwoorden. Maar tegelijkertijd willen we niet zomaar een product op de markt brengen, we willen echt fier kunnen zijn op onze wijn. Om het met de woorden van mijn man te zeggen: het is ook een kunst om klein te blijven." De oogst en pluk gebeuren net als de rest van het wijnmakingsproces handmatig, zonder machines, en bij voorkeur zo laat mogelijk. "In principe oogsten we eind september of zelfs nog later. Maar let op: de zomer mag dit jaar misschien heel warm zijn geweest, uiteindelijk is september allesbepalend voor hoe je wijn zal smaken." Eenmaal de druiven geoogst zijn en het proces van het wijnmaken start, komt haar bagage van apotheker handig van pas. "Als apotheker besef je maar al te goed hoezeer elke handeling een bron van infectie kan zijn. Elke stap moet nauwgezet gebeuren, van een zachte persing tot het overzetten van het sap in de inoxvaten. Maar de basis blijft uiteraard een goede druif." En dat eindproduct, de wijnen van het meest noordelijke wijndomein in ons land, is echt wel een ontdekking! "Eertijds dronk men dessertwijnen bij hét Hoogstraatse exportproduct bij uitstek, aardbeien. Maar je kan hem ook bij kaas of een krokant gebakken vis serveren. En onze droge witte wijn combineert heel goed met asperges." We kijken dus al uit naar de volgende stap: als de schuimwijnen van Cuvée Hoogstraten gaan knallen.