...

"Tampons en maandverbanden zijn geen luxeproducten, hé", stelt de jonge apothekeres en titularis van de Lloyds Pharma- apotheek op de Markt van Deinze resoluut. Of misschien beter gezegd: dat zouden ze toch niet mogen zijn. De realiteit blijkt nochtans minder rooskleurig: 12% van de jonge meisjes en vrouwen tussen 12 en 25 jaar in Vlaanderen gaf in een onderzoek van Caritas (najaar 2019) aan soms geen geld te hebben om menstruatieproducten te kopen. Dat percentage stijgt zelfs tot bijna de helft van de respondenten als ze blijkens het onderzoek 'in materiële deprivatie' leven! En die menstruatiearmoede leidt in een aantal gevallen wel eens tot schoolverlet. Apothekeres Leen: "Het thema en de cijfers hebben mij echt aangegrepen. Als jonge mama en vrouw vind ik het verschrikkelijk dat je als meisje of jonge vrouw van school moet thuisblijven omdat je geen tampons of maandverbanden kan betalen. Los van de getuigenissen uit ons eigen land zag ik een reportage waarin het voorbeeld van Schotland werd gegeven: daar stellen ze die menstruatieproducten gratis ter beschikking voor iedereen. Toen is het bij mij echt beginnen dagen: daar wil ik echt iets mee gaan doen." De wetenschap dat in Deinze meerdere middelbare scholen gevestigd zijn en dat ze dus voortdurend jongeren over de Markt ziet passeren, was een bijkomende trigger om het niet alleen bij woorden te houden, stelt de geboren Deinzense. Eenmaal de jonge mama terug was uit zwangerschapsverlof heeft ze contact opgenomen met de directie van Lloyds Pharma met de vraag of er een actie mogelijk was. Het antwoord was meteen positief. "Ik ben uiteindelijk naar de lokale supermarkt gestapt, en die heeft zich bereid verklaard om het project mee te ondersteunen. Ik heb een aantal pakketjes besteld en die kunnen mensen komen afhalen in onze apotheek." En hoe werkt dat concreet? "Elk pakketje bevat een pakje tampons en maandverbanden, verpakt in een anonieme zak. Meisjes of hun mama kunnen de apotheek binnenstappen, zo'n pakketje vragen en dan geven we dat gratis mee. Vooraf bestellen of aanvragen hoeft helemaal niet." En is er geen gevaar op misbruik? "Het feit dat je bij ons binnenstapt en de vraag stelt, is al een zekere drempel. Nee, we geloven de aanvragers op hun woord en gaan geen verdere vragen stellen." Om haar actie extra visibiliteit en ruchtbaarheid te geven, contacteerde Leen Feys de lokale pers. "De dag nadien mocht ik live op radio 2 toelichting geven", vertelt ze. "Dat het zo'n vaart zou nemen, was helemaal niet de bedoeling. Ik had ook helemaal niet verwacht dat de media daar zo op zouden springen, maar goed: voor de actie en het doel leek het mij wel verantwoord", klinkt het. Ook het interne communicatieblad van Lloyds Pharma besteedde aandacht aan het initiatief. "Maar ik heb tot nog toe geen weet van collega's uit de groep of van andere apothekers te lande die een soortgelijk initiatief hebben genomen." Wel kreeg ze reacties en vragen van tal van vzw's en praatgroepen om meer uitleg te komen geven over haar actie. "Ik kan helaas niet al aan die vragen tegemoet komen. Het is zoals gezegd helemaal niet mijn bedoeling geweest om onze apotheek in de kijker te zetten, maar net wel om met onze actie een klein steentje bij te dragen om voor een problematiek die mij heeft aangegrepen een concrete oplossing te bieden." Leens actie heeft er wel toe geleid dat in meerdere lokale apotheken intussen verzamelpunten zijn opgezet waar vrouwen in de menopauze hun overtollige maandverbanden en tampons kunnen deponeren. "En ik heb ook al gehoord dat lokale scholen zelf menstruatiemateriaal zijn gaan aanbieden aan hun leerlingen." Het lijken bescheiden bijdragen, maar de apothekeres citeert ze duidelijk met pretoogjes. "Ik had misschien gedacht dat er vanuit de gemeente of in de regio meer reactie zou komen of dat het idee zou worden opgepikt. Maar nee, voorlopig lijkt dat niet te gebeuren." Al bij al zijn er al enkele pakketjes opgehaald in de apotheek van Leen. "Ik denk dat we intussen de helft van de pakketjes die ik heb besteld, hebben verdeeld. Het zijn meestal mama's die er om komen vragen voor hun dochters. Mama's doen dat nu eenmaal als het om hun kinderen gaat, dan zet men de mogelijke schaamte even opzij." Concreet betekent dat dus dat er vijf pakketjes zijn afgehaald? Vindt ze dat zelf veel of weinig? Leen Feys: "Ik ben eigenlijk zonder verwachtingen aan deze actie begonnen, veeleer met het idee: 'ik wil iets doen en we zien wel hoe het loopt'. Er staat ook geen einddatum op onze actie. Als alle pakketjes weg zijn, bekijken we hoe het verder moet." De jonge apothekeres ziet overigens een opmerkelijke evolutie in het gedrag van haar klanten. "De meeste klanten die hier in de apotheek over de vloer komen, zijn oudere mensen. In de tien jaar dat ik in de officina actief ben, merk ik wel dat mensen meer en meer vragen 'wat kost het?' en zelf stellen 'het mag ook een wit product zijn, hoor'. Ik heb sterk het gevoel dat mensen zich meer en meer bewust zijn geworden van hun budget. Zeker met de stijgende kost voor levensonderhoud en energieprijzen in het achterhoofd zou het wel eens kunnen dat het probleem waartoe wij met onze actie een steentje willen bijdragen misschien in de toekomst nog meer op de voorgrond treedt."