Sancties bij de Orde niet meer ad vitam

"Het gaat eigenlijk om een aanvulling van het huishoudelijk reglement met een aantal artikels die betrekking hebben op sancties, meer bepaald aangaande uitwissing en mogelijkheid tot eerherstel. Voor het overige blijft het reglement zoals het was", lichten directeur Rien Marinus en juriste Sylvie Van Overstraeten toe. Aanleiding voor die aanvulling is de Europese privacywetgeving. Rien Marinus: "Iedereen kent intussen de GDPR-verordening, met name de beschrijving van de bewaartermijnen, die de behandeling van persoonsgegevens in het Europese kader regelt. Naar aanleiding daarvan zijn wij in eerste instantie enquêtes gaan doen bij andere ordes, zowel binnen België als Europees, met de bedoeling om na te gaan waar wij als Orde van Apothekers precies staan met de bewaring van de dossiers: moeten wij iets gaan doen op het vlak van bewaartermijnen van tuchtsancties, ja dan neen?" Waar gaat het concreet over? "Tot nu was het zo dat een apotheker die een sanctie opliep, die ad vitam in zijn dossier had staan. Er was geen enkele mogelijkheid om die sanctie teniet te doen. Nu zal er voor mineure sancties - zijnde waarschuwing, censuur en berisping - na vijf jaar een automatische uitwissing gebeuren, voor zover er binnen die periode van vijf jaar geen nieuwe tuchtsanctie werd opgelegd." Voor deze 'mineure' sancties gaat het effectief om een automatische uitwissing, de apotheker moet dus zelf geen initiatief nemen. "Wanneer er sprake is van een schorsing of schrapping, spreken we niet van uitwissing, maar wel van eerherstel", gaat Rien Marinus verder. "Een apotheker die in de loop van zijn carrière een schorsing of schrapping heeft opgelopen, kan na respectievelijk zes en tien jaar na de uitspraak van de tuchtbeslissing bij de Raad van Beroep een verzoek indienen tot eerherstel." "Wij verwachten dus zeker zulke verzoeken, nu de aanvulling van het huishoudelijk reglement op 1 maart is ingegaan", pikt Sylvie Van Overstraeten in. "Die verzoeken worden, nadat ze ontvankelijk zijn bevonden, behandeld door de Raad van Beroep. De apotheker in kwestie wordt gehoord, en de Raad neemt vervolgens een beslissing over het verzoek tot eerherstel." Het nieuwe reglement is ingegaan op 1 maart, en heeft terugwerkende kracht. "Dat betekent dat wij vanaf dan zijn begonnen met het automatisch uitwissen van sancties tot en met 2018, voor zover aan de voorwaarden voldaan is uiteraard." "Voor onze apothekers betekent dit alles een belangrijke ingreep", gaat Rien Marinus verder. "Het is een hele omwenteling. We zijn al jaren gewend aan 'eens een sanctie altijd een sanctie', terwijl er nu al na vijf jaar een uitwissing volgt." Achter de schermen is de nieuwe regeling alleszins grondig voorbereid. "We hebben de afgelopen periode met onze informatici al heel hard gewerkt om technisch gezien alles in orde te zetten. Automatische uitwissing impliceert dat in onze database de nodige triggers worden aangemaakt om alle sancties van de afgelopen jaren te bekijken en uit te maken of aan de voorwaarden voldaan is." Ook de communicatie over de nieuwe regeling vergt bijkomende inspanningen. Sylvie Van Overstraeten: "Er zal op onze website een extra module komen in het e-loket, waar je als apotheker kan inloggen en je sancties kan bekijken, alsook vaststellen welke gewist zijn." Na een uitwissing of eerherstel zal ook de provinciale raad op de hoogte gesteld worden, want er zijn uiteraard concrete consequenties voor een apotheker. Rien Marinus: "Iemand die een sanctie heeft opgelopen zwaarder van een waarschuwing bijvoorbeeld, kon zich tot voor kort niet verkiesbaar stellen voor een mandaat bij de Orde. Dat zal nu veranderen, want na vijf jaar is het alsof hij nooit een sanctie heeft gehad. Ook zullen wij nu wel een positief advies geven als universiteiten ons vragen of die apotheker al dan niet stagemeester kan zijn." De Orde stelt ten slotte een verschuiving vast van het soort klachten tegen apothekers. "Met de grotere vrijheid inzake publiciteit, sinds 2020, krijgen we meer klachten van patiënten dan van collega-apothekers. Burgers lijken onverdraagzamer te zijn geworden tegenover apothekers dan voor de coronapandemie het geval was. Een trend die ook andere zorgberoepen vaststellen, trouwens."