Tool helpt bij evolutie naar 'apotheker van de toekomst'

"Het idee om een assessment tool te maken, ontstond tijdens onze jaarlijkse portfolio-oefening, waar we ons afvragen welke diensten we aan onze leden willen aanbieden", vertelt Barbara Verboven. Zij is apotheker van opleiding en werkt als consultant voor het BAF. "Een van onze doelstellingen is meebouwen aan de apotheek van de toekomst, en de apotheker ondersteunen in de evolutie naar die toekomst." "Het apothekersberoep is immers enorm aan het veranderen", vult project- verantwoordelijke Simon Boonaert aan. "Mensen zo lang mogelijk gezond houden, is een van de kerntaken van de apotheker. Eens een patiënt medicatie moet innemen, is het onze verantwoordelijkheid om de therapietrouw te helpen bewaken. Die veranderende rol bleek ook uit een marktonderzoek dat we vorig jaar hebben laten doen. Daaruit blijkt dat burgers in Vlaams-Brabant hun apotheker meer zien als zorgverlener dan als een verkoper, en ze verwachten ook dat deze rol nog meer zal opschuiven in de richting van zorgverlener. Het aantal en de diversiteit van de kerntaken neemt dus alleen maar toe. Niet elke apotheker kan en wil alles doen. Gericht keuzes en beslissingen maken, is cruciaal voor elke apotheek." De assessment tool is in de eerste plaats bedoeld om apothekers te bevragen over hoever ze staan in deze evolutie. "De apotheker ziet na afloop hoe hij zich verhoudt tot zijn collega's in de provincie, wat hij meer of minder doet. Op basis daarvan kan de apotheker beslissen waar hij of zij in de toekomst meer aan wil werken", zegt Simon Boonaert. "Daarnaast levert de tool ook voor BAF interessante inzichten op", vertelt Barbara Verboven. "We bieden wel allerlei services aan apothekers aan, maar als we zelf niet goed weten waar een apotheker vandaag echt mee bezig is, varen we eigenlijk blind. De resultaten helpen dus om onze dienstverlening te verbeteren. En sommige zaken kunnen we ook meenemen naar gesprekken met de overheid, bijvoorbeeld als het gaat over preventie, deelname aan een zorgraad,..." De antwoorden worden door BAF statistisch verwerkt indien de apotheker daarvoor toestemming gaf aan het begin van de vragenlijst, waarbij de gegevens geanonimiseerd worden. De tool bevat vooral vragen waarbij apothekers moeten aanvinken of ze er al dan niet mee bezig is of hoe belangrijk ze bepaalde zaken vinden. Daardoor duurt het invullen gemiddeld maar vijf minuten, zegt Simon Boonaert. Er zijn vragen over huisapothekerschap, de basis en voortgezette farmaceutische zorg, preventie en individuele medicatievoorbereiding. Een andere luik gaat over nascholingen en specialisaties. Een heel belangrijk deel bevraagt de mate van multidisciplinaire samenwerking, zegt Barbara Verboven. "Weten apothekers in welke eerstelijnszone ze zitten en welke acties er in die ELZ zijn? Nemen ze zelf deel aan een zorgraad of kringwerking? Aan hoeveel MFO's namen ze al deel? Maken ze gebruik van Siilo om te communiceren met andere zorgverstrekkers?" Er zijn ook vragen over de apotheekinrichting: is er al een aparte ruimte voor meer vertrouwelijke gesprekken, zijn er plannen om te verbouwen? Een laatste deel gaat over kwaliteit: er wordt gepolst of apothekers deelnemen aan kwaliteitsprogramma's en of ze op de hoogte zijn dat ze weldra om de vier jaar een externe audit zullen moeten doorlopen waarbij op basis van een gestructureerde bevraging het kwaliteitsvol werken in de apotheek onder de loep zal genomen worden. Na het invullen ontvangt de apotheker meteen een individueel rapport. "Dat bevat vooral nuttige feedback", zegt Simon Boonaert. "Het is zeker niet de bedoeling om met het vingertje te wijzen. Het rapport vermeldt bepaalde wettelijke verplichtingen, zoals de noodzaak om een private ruimte te hebben. De apotheker krijgt ook praktische tips en suggesties van wat hij er nog mee zou kunnen doen, waarbij we verwijzen naar bestaande initiatieven van BAF. Hij kan zich ook vergelijken met wat collega's al geantwoord hebben. Dat zou een aanzet tot reflectie moeten zijn: ben ik goed bezig, doe ik meer of minder dan mijn collega's?" Ook voor BAF leverde de tool al waarde- volle inzichten op, vertelt Barbara Verboven. "Zo blijkt dat 32% van de apothekers die de tool invulden de dienst GGG medicatienazicht, en 42% afbouw benzo al aanbieden. Dat is opmerkelijk, aangezien deze diensten pas recent opgestart zijn. En 60% doet al aan zorgzame thuislevering. Preventie blijkt ook hoog op de agenda te staan." "Bij specifieke dienstverleningen zien we interessante data rond covid. 52% heeft covid-sneltesten afgenomen, 48% heeft covid-vaccins voorbereid en 58% heeft zelf covid-vaccins toegediend", gaat Barbara Verboven verder. "Nog een opvallend cijfer is dat slechts 33% van de collega's Siilo op een systematische manier gebruikt om veilig te communiceren met zorgverstrekkers, terwijl dat toch een zeer geschikt platform is." Het is de bedoeling dat de tool online blijft, en mee evolueert in de tijd, zegt Barbara Verboven. "De tool is een startpunt. Vanuit onze werkgroep kwam het idee om de apotheker ook over personeel te bevragen. Maar dat is zo'n uitgebreid onderwerp dat we daar liever een aparte bevraging rond doen." De tool bevraagt alleen apothekers in Vlaams-Brabant. Maar omdat ze zoveel interessante inzichten oplevert, hoopt Simon Boonaert dat ze in heel Vlaanderen uitgerold kan worden. "Zo hebben we nog meer en betere cijfers waarmee we ook regionale verschillen in kaart kunnen brengen."