Van apotheekantiek tot eigen gin

In de landelijke omgeving van Sint-Lievens-Houtem ontmoeten we de geboren West-Vlaming in zijn heiligdom. "Mijn verzameling telt intussen meer dan 1.000 stuks, en elk voorwerp vertelt een eigen verhaal", klinkt het. En die collectie is heel breed opgevat: van een pers om zetpillen of vaginale tabletten te maken tot reclameborden in email, glas-in-loodramen, sierlijke waterfilters en een 17de-eeuwse bronzen vijzel met het VOC-embleem. "Ik heb jarenlang officina gehouden in Langemark-Poelkapelle, tot mijn dochter de apotheek heeft overgenomen", vertelt Marc Degroote. "Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in antiek en bezocht als jongeling al graag rommelmarkten. Zo heb ik altijd een boon gehad voor oldtimerauto's. Tegelijk ben ik als apotheker vrij snel actief geworden in de beroepsvereniging, de Orde, coöperatieve groothandel tot en met mijn voorzitterschap van de West-Vlaamse en het Vlaams Apothekersnetwerk. Daar merkte ik dat heel wat oude officinaspullen werden binnengebracht ter vernietiging. Jonge collega-apothekers vonden dat oude brol, en die spullen werden na verloop van tijd gewoon naar het stort afgevoerd." De verzamelaar in Marc Degroote werd meteen wakkergeschud. "Los van het esthetische aspect raakte ik vooral gefascineerd door het verhaal achter die spullen. In plaats van dat erfgoed te dumpen mocht ik uit die oude spullen kiezen wat mij interesseerde. Daar liggen de kiemen van decennialang verzamelen. Als je dat combineert met geregelde contacten met collega Gillias, snuisteren op onlineveilingen of rondlopen op rommelmarkten, dan kom je tot wat je hier vandaag rondom je ziet staan. Ik vond dat heel boeiend en leerrijk." Los van de verhalen en een liefde voor collectioneren komt in de verzameling van Marc Degroote ook de passie voor het beroep en zijn erfgoed bovendrijven. Want aan voorwerpen zijn verhalen verbonden, en Degroote weet zijn publiek terzake optimaal te onderhouden. "We hebben hier ooit 200 bezoekers gehad voor een erfgoeddag. Samen met een collega hebben we toen verhalen uit de apotheek verteld." "Waterfilters zijn mijn dada. Groot, klein, in glas of keramiek, je vindt ze in alle vormen en formaten. Maar los van het esthetische aspect, was en is goed of zuiver water sowieso zeer belangrijk in de apotheek." Het artisanale karakter van het apothekersmétier van eertijds en de voorwerpen an sich leveren inderdaad een schat aan verhalen op, weet de oud-apotheker. "Een 17de-eeuwse tinnen zuigfles, zuigflessen met een thermometer, klisteerspuiten voor lavementen: over elk voorwerp valt iets te vertellen. Zoals deze pillenvergulder. Pilletjes werden eertijds gerold, met de pillenplank kon je dan een hele reeks pillen maken, al dan niet met een gouden 'jasje' aan. Ik heb dat zo nog gedaan. Wij zijn de laatste generatie geweest die nog heel veel bereidingen heeft gemaakt. Vandaag de dag is de rol van de apotheker meer gericht op preventie en treedt hij of zij op als raadgever voor de patiënt." "Het enige stukje erfgoed dat ik niet in mijn collectie heb, is een oude apothekerstoog. Maar je ziet het: het staat hier al propvol. En toch neem ik niet graag afscheid van mijn verzameling." Dat gezegd zijnde, stelt Marc Degroote zich wel de vraag wat er in de toekomst met zijn verzameling moet gebeuren. Want er zitten wel degelijk historisch waardevolle artefacts in zijn verzameling, zoals de vijzel uit de tijd van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Van één ding is Marc Degroote wel overtuigd geraakt: "Apothekers zijn altijd geboren uitvinders geweest. Denk maar eens aan chocolade, Coca-Cola, Worchestershire of de manier om champagnebezinksels weg te filteren: het zijn telkens apothekers geweest die aan de basis lagen van die uitvindingen!" Hijzelf en collega Bart Beckers hebben zich in die traditie ingeschreven, zo blijkt. "We zijn allebei ginliefhebbers. Toen de ginhype nog niet was losgebarsten, hebben we zelf een gin ontwikkeld. Een van de ingrediënten die we gebruikt hebben, is het damianakruid oftewel de voorloper van viagra. Het werd vroeger vaak door mannen gebruikt om hun liefdesleven een nieuw elan te geven, dus vonden we dat dat kruid niet mocht ontbreken in onze mengeling", vertelt hij met een kwinkslag. En het moet gezegd: Quantum Satis (een verwijzing naar een zinnetje dat op oude doktersvoorschriften vermeld stond en wat zoveel betekent als 'zoveel als nodig') blijkt een pittige gin met een hartige afdronk. Dat de gin verkocht wordt in 18de-eeuwse apothekersflessen is een leuke knipoog naar het beroep.