...
We hebben afspraak in het landelijke Thieulain, op een boogscheut van Leuze, temidden van de Henegouwse heuvels en velden. "Ik ben wel van Gent afkomstig, maar als ik er vandaag naartoe moet, bekruipt me soms een claustrofobisch gevoel. Vlaanderen is sowieso duur, maar ook volgebouwd. Wij hebben bewust gekozen voor de rust en ruimte, dat heb je hier nog wel." Ruimte om te tuinieren bijvoorbeeld, maar evenzeer plaats om aan haar artistieke creaties te werken. Overal ten huize ontwaar ik tekeningen, schilderijen, sculpturen, vaak met natuurelementen. "In een zelfportret zit bergkristal verwerkt. Maar evengoed gebruik ik wortels of takken waarop ik geboetseerde figuurtjes van houtpasta bevestig. Luister: in deze wortels hoor je de beestjes knagen. Het kunstwerkje zal dus op termijn vergaan." Haar artistieke alterego, Brigid Letor, blijkt echter springlevend: "Ik heb al wel een paar keer geëxposeerd, maar eerder op lokaal of regionaal niveau. Tijdens een opentuinendag bijvoorbeeld, dan zijn mensen altijd verrast. Dat is wel leuk." Maar ze was toch begonnen in de kunsten? "Dat klopt. Ik heb eerst audiovisuele kunsten gestudeerd en heb een tijdje in Luxemburg in een animatiefilmstudio gewerkt. Maar mijn eerste liefde, de natuur, heeft me richting farmacie geleid." "Ik ben altijd al geboeid geweest door diverse aspecten van de natuur. Ik was bijvoorbeeld bezig met kruiden, als herborist, en zo heb ik de farmacie ontdekt. Ik ben pas op mijn 29ste aan die studies begonnen, met de vage idee om dat ergens te koppelen aan mijn natuurinteresses. Ik ben als adjunct in de apotheek in Herne gestart en heb gedurende mijn zeven jaar daar heel veel geleerd. Maar ik heb ook gemerkt hoezeer er kansen gemist worden." De oud-apothekeres heeft een uitgesproken mening terzake: "Als ik zie hoe men in het Oosten naar artsen kijkt als degenen die hun patiënten gezond moeten houden en niet in eerste instantie curatief moeten optreden, denk ik dat we daar veel van kunnen leren. Als ik zie hoeveel geneesmiddelen, en zeker slaap- en kalmeermiddelen, wij slikken, dan zijn we niet goed bezig. Ik zag mijn rol in de apotheek daarom veeleer als adviseur en/of raadgever, ik maakte ook heel graag tijd om preventief te gaan werken. Maar zo'n aanpak moet je als overheid ook ondersteunen! Nu wordt een apotheker helemaal niet vergoed als hij inzet op preventie of probeert patiënten te coachen richting gezond blijven. Daar verdien je niks mee. Dat was ook mijn grote frustratie: eigenlijk zou je apothekers, net als artsen, moeten vergoeden voor hun kennis en hen echt inzetten om mensen gezond te houden. Maar ja, een pilletje is soms ook een gemakkelijkheidsoplossing." Voor Brigitte Martens hangt haar kijk op gezondheid samen met de wijze waarop ze naar onze voedselproductie- en consumptie kijkt, en tal van andere aspecten van onze levenswijze. "In de apotheek heb ik geleerd om te luisteren. Steeds meer mensen voelen aan dat we fout bezig zijn, en je merkt door zelf naar buiten te treden en cursussen te geven, of het gaat over permacultuur of brood bakken, dat er nood is aan zulke informatie. In onze gemeente zit ik in groepjes waar we nadenken over afval reduceren, recycleren, lokaal kopen, trage wandelwegen. Dat zijn allemaal aspecten van een andere manier van omgaan met Moeder Natuur." Ze blijkt alvast een fervent fan van permacultuur, en daar aan gekoppeld natuurlijk imkeren: "Toen we hier acht jaar geleden zijn komen wonen, was de tuin een pelouse. En kijk nu: ik laat het zijn gangetje gaan en kom zo plantjes tegen die als het ware zelf op wandel zijn gegaan in de tuin. Proef die bosaardbeitjes maar eens, of de Oost-Indische kers: pittig van smaak, maar zo lekker, niet?" Rondstappend krijgt de bezoeker een hele trits weetjes mee. "Ik leg stro of houtsnippers op mijn paadjes, of planten die ik gesnoeid heb. De aarde is immers liever niet naakt. Wat mensen onkruid noemen, is eigenlijk een natuurlijk kleedje waarmee de aarde zich graag drappeert. Hetzelfde geldt voor brandnetels. Veel mensen denken: oei netels, maar zonder netels ook geen vlinders." Ook de apicultuur past in het rijtje: "De meeste mensen zien bijen als nutsdieren, zonder hen de kans te geven 'bij' te zijn. Ik laat hen de honing, de tuin geeft me immers genoeg vruchten om er likeurtjes, chutneys of ander lekkers van te maken." En als we nog een stapje verder gaan: Brigitte is dezer dagen ook actief als natuurgids en bezig met onder andere bosbaden. "Dat soort zaken stamt uit Japan en Finland. De idee dat alles in de natuur bezield is, daar kan ik me helemaal in vinden." De band met het Verre Oosten ontdekte ze ook bij Botalys, een jonge Waalse start-up die medicinale planten en ginsengwortels indoor kweekt. "Ginseng groeit in een heel specifieke, bosrijke biotoop. Maar door massale boskap in het Oosten dreigt die natuurlijke biotoop te verdwijnen. En daar biedt Botalys' werkwijze een interessant alternatief, zeker in de wetenschap dat de concentratie actieve stoffen in deze 'Waalse' ginseng-wortels heel groot is. Voor mezelf was het alvast een nieuwe wereld en een boeiende leerschool. Inderdaad, was. Door corona is mijn functie noodgedwongen geschrapt."