Zorgzaam Leuven stimuleert voortgezet huisapothekerschap

Zorgzaam Leuven is een van de twaalf pilootprojecten rond geïntegreerde zorg in België. "De voorbije jaren heeft Zorgzaam Leuven samen met Leuvense zorgverstrekkers acht buurtteams gevormd die focussen op chronisch zieken en kwetsbare personen", vertelt Marie Van de Putte, coördinator bij Zorgzaam Leuven en bestuurder bij het Vlaams Apothekers Netwerk. "Dat kunnen mensen zijn met lage gezondheidsvaardigheden, nieuwkomers, kwetsbare ouderen en complex chronisch zieken zoals mensen met diabetes of COPD." Een buurtteam bestaat uit eerstelijnszorgverleners zoals huisartsen, apothekers, verpleegkundigen, kinesitherapeuten, psychologen, mondzorgcoaches,... die samenwerken voor de populatie in hun buurt. Een buurtteam wordt bijgestaan door een buurtteamcoach en een zorgcoach. Een buurtteam is dus geen zorgteam, want het wordt niet georganiseerd rond een individuele zorgvrager, verduidelijkt Marie Van de Putte. De apotheken die meewerken aan Zorgzaam Leuven bieden een 'voortgezet huisapothekerschap' aan op basis van de individuele noden van de patiënt. "Zo'n pakket gebundelde zorg omvat naast de basis farmaceutische zorg zoals het updaten van medicatieschema's, medicatiebewaking, vaccinatiesensibilisatie en preventie ook voortgezette farmaceutische zorg", vertelt Marie Van de Putte. "Dat kan bijvoorbeeld een begeleidingsgesprek Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) zijn of medicatiereconciliatie na een ziekenhuisopname, maar ook de zorgzame thuislevering van medicatie aan patiënten die slecht te been zijn, zorgcoördinatie in samenwerking met andere zorgverleners, of specifieke zorgacties die de apotheker zelf voorstelt." Eerst brengen apotheken hun huisapotheker-patiënten in kaart. Daarbij worden patiënten aan de hand van een kwetsbaarheidsdriehoek ingedeeld in zes categorieën, van minst tot meest kwetsbaar. "Een apotheker doet daar twee tot drie uur over, omdat ze hun huisapothekerpatiënten meestal wel goed kennen", zegt Marie Van de Putte. Op basis van die stratificatie kan de apotheker bepalen welke patiënten het best gebaat zijn met een voortgezet huisapothekerschap, en doelgroepen selecteren zodat het voortgezet huisapothekerschap haalbaar wordt. "Een apotheker kan focussen op chronisch zieken met multimorbiditeit waar veel gezondheidswinst te halen is, of op kwetsbare frêle ouderen, of op personen met lage gezondheidsvaardigheden, of op comfortzorg voor palliatieve patiënten. Er zijn ook apothekers die het voortgezet huisapothekerschap voor meerdere doelgroepen aanbieden. Dat kiest de apotheker zelf." Vervolgens stelt de apotheker een actieplan op met concrete acties. Om de patiënt te includeren binnen het voorgezet huisapothekerschap zijn minstens drie deelacties nodig, waarvan ten minste één uit de voortgezette farmaceutische zorg. Zorgzaam Leuven zorgt voor audit en evaluatie. Zo krijgt elke apotheker elk jaar een rapport met een overzicht van de farmaceutische zorgacties. "Deze audit en feedback helpen apothekers om de kwaliteit van zorg te monitoren en bij te sturen waar nodig", zegt Marie. De extra zorg binnen het voorgezet huisapothekerschap wordt vergoed volgens een akkoord dat Zorgzaam Leuven met het Riziv afsloot. "We noemen dat het cappucinomodel, omdat het bestaat uit verschillende laagjes", zegt Marie. De basislaag is het 'innovatietarief voortgezet huisapothekerschap', een supplement van 20 euro per patiënt per jaar boven op het huisapothekerschap. Daarboven komen episodische vergoedingen voor acute zorgnoden: 20,15 euro per patiënt na een hospitali-satie, en 20,15 euro per patiënt per twee maanden voor zorgzame thuislevering. De volgende laag is de doorgedreven educatie gezonde levensstijl (GGG), waar een vergoeding van 20 euro per patiënt tegenover staat. Zorgzaam Leuven experimenteert ook met een bonus voor de kwaliteit van de geleverde zorg volgens het pay-for-quality principe als specifieke doelstellingen gehaald worden (bv. de vaccinatiegraad in een buurt verhogen met 10%). Vandaag doen al 22 Leuvense apotheken (43% van het totaal) mee aan Zorgzaam Leuven, en nog eens 14 overwegen om aan te sluiten. Dat wijst op het succes van de aanpak, zegt Marie Van de Putte. "We zien ook dat multidisciplinair overleg in de buurtteams de samenwerking tussen zorgverleners verbetert. Ik geloof heel erg in het niveau van de buurt: de huisapotheker is een buurtgerichte zorgverlener, en kent samen met de andere zorgverleners de lokale noden. In een deelgemeente als Heverlee heeft de bevolking bijvoorbeeld heel andere noden dan bewoners van bepaalde buurten in de binnenstad." De communicatie tussen de zorgverleners zou nog beter kunnen, zegt Marie Van de Putte. "Idealiter kunnen de zorgverleners een geïntegreerd patiëntendossier raadplegen. Een knelpunt voor apothekers is dat de indicaties voor geneesmiddelen niet worden gedeeld. Een apotheker kan niet altijd aan een patiënt vragen of hij bijvoorbeeld hartfalen heeft, want dat klinkt verschrikkelijk, dus proberen apothekers dat af te leiden uit de medicatie. Het is aan de overheid om het probleem van gegevensdeling op te lossen." Wat met de toekomst? "Er wordt nu geschreven aan een interfederaal plan voor geïntegreerde zorg dat vanaf 2025 zou ingaan. Dat plan moet vastleggen hoe België geïntegreerde zorg wil mogelijk maken. Alle overheden zullen naadloos moeten samenwerken rond geïntegreerde zorg en voldoende ondersteuning en middelen voorzien op het micro niveau van apotheek, praktijk, buurt, eerstelijnszone of regio. Want zorg is en blijft mensenwerk", besluit Marie Van de Putte.