Apothekers zijn frontline professionals in de gezondheidszorg en hebben een unieke rol in het gezondheidszorgsysteem. Dat gaat van de ziekenhuisapotheek tot de officina en op al deze diverse werkplekken heeft de covid-epidemie voor een toename van stress en werkbelasting gezorgd.

Maar ook buiten de pandemie om tonen studies dat apothekers als groep kampen met de psychologische impact van hun werk. Burn-out lijkt hier voorop te staan, althans als we uitgaan van de internationale literatuur. Burn-out is een belangrijk, werkgerelateerd symptoomcomplex waarbij emotionele uitputting, algemeen gebrek aan energie, depersonalisatie (gekenmerkt door negativiteit, cynisme of disconnectie ten aanzien van de werkomgeving en soms verbreden naar andere levensterreinen) én een gevoelen van verminderde (of zelfs afwezige) werkefficiëntie op de voorgrond staan. Hoewel cijfers sterk variëren, wijzen sommige studies toch op een lifetime prevalentie van burn-out bij apothekers tot 50% (Johnston et al., 2021). Onderliggende factoren hebben vooral betrekking op lange werkdagen, overbelasting in taken en toenemende administratie. Allemaal factoren die ongetwijfeld tijdens deze covid-periode nog extra onder druk kwamen.

Sommige studies wijzen op een lifetime prevalentie van burn-out bij apothekers tot 50%

Of de grote impact van burn-out, die sommige internationale studies tonen, zich ook vertaalt in België, is echter onduidelijk. Cijfers voor Belgie zijn nauwelijks voorhanden. De enquête die De Apotheker samen met Artsenkrant uitvoerden, is dan ook in hoge mate relevant en een belangrijke start om deze problematiek beter in kaart te krijgen.

Allereerst goed nieuws. Globaal lijkt de meerderheid van de apothekers hun werk graag te doen. Toch rapporteert een substantieel deel van de ondervraagde apothekers klachten die wijzen in de richting van mogelijke burn-out. Ook een niet onbelangrijk deel van de apothekers geeft aan het afgelopen jaar kalmeermiddelen (11,6%) of slaapmiddelen (11,6%) te hebben gebruikt. Hoewel dat lager is dan binnen de algemene bevolking (waar 12% aangeeft de laatste twee weken slaap- of kalmeermiddelen te hebben gebruikt) wijst dat mogelijk op de nood aan zelfmedicatie.

Preventie en indien nodig behandeling van psychische problemen en burn-out klachten is dan ook aangewezen, maar net zoals bij andere gezondheidsberoepen (zoals artsen) lijkt de stap naar hulpverlening soms erg moeilijk. Voor artsen groeien er initiatieven (dokters voor dokters - D4D of Arts in Nood), maar voor apothekers en andere zorgverleners lijkt nog weinig concreet voorhanden. België heeft duidelijk nood aan een goed uitgebouwd overkoepelend initiatief voor zorg voor de hulpverleners.

Apothekers zijn frontline professionals in de gezondheidszorg en hebben een unieke rol in het gezondheidszorgsysteem. Dat gaat van de ziekenhuisapotheek tot de officina en op al deze diverse werkplekken heeft de covid-epidemie voor een toename van stress en werkbelasting gezorgd. Maar ook buiten de pandemie om tonen studies dat apothekers als groep kampen met de psychologische impact van hun werk. Burn-out lijkt hier voorop te staan, althans als we uitgaan van de internationale literatuur. Burn-out is een belangrijk, werkgerelateerd symptoomcomplex waarbij emotionele uitputting, algemeen gebrek aan energie, depersonalisatie (gekenmerkt door negativiteit, cynisme of disconnectie ten aanzien van de werkomgeving en soms verbreden naar andere levensterreinen) én een gevoelen van verminderde (of zelfs afwezige) werkefficiëntie op de voorgrond staan. Hoewel cijfers sterk variëren, wijzen sommige studies toch op een lifetime prevalentie van burn-out bij apothekers tot 50% (Johnston et al., 2021). Onderliggende factoren hebben vooral betrekking op lange werkdagen, overbelasting in taken en toenemende administratie. Allemaal factoren die ongetwijfeld tijdens deze covid-periode nog extra onder druk kwamen. Of de grote impact van burn-out, die sommige internationale studies tonen, zich ook vertaalt in België, is echter onduidelijk. Cijfers voor Belgie zijn nauwelijks voorhanden. De enquête die De Apotheker samen met Artsenkrant uitvoerden, is dan ook in hoge mate relevant en een belangrijke start om deze problematiek beter in kaart te krijgen. Allereerst goed nieuws. Globaal lijkt de meerderheid van de apothekers hun werk graag te doen. Toch rapporteert een substantieel deel van de ondervraagde apothekers klachten die wijzen in de richting van mogelijke burn-out. Ook een niet onbelangrijk deel van de apothekers geeft aan het afgelopen jaar kalmeermiddelen (11,6%) of slaapmiddelen (11,6%) te hebben gebruikt. Hoewel dat lager is dan binnen de algemene bevolking (waar 12% aangeeft de laatste twee weken slaap- of kalmeermiddelen te hebben gebruikt) wijst dat mogelijk op de nood aan zelfmedicatie. Preventie en indien nodig behandeling van psychische problemen en burn-out klachten is dan ook aangewezen, maar net zoals bij andere gezondheidsberoepen (zoals artsen) lijkt de stap naar hulpverlening soms erg moeilijk. Voor artsen groeien er initiatieven (dokters voor dokters - D4D of Arts in Nood), maar voor apothekers en andere zorgverleners lijkt nog weinig concreet voorhanden. België heeft duidelijk nood aan een goed uitgebouwd overkoepelend initiatief voor zorg voor de hulpverleners.