Vlaanderen en Brussel tellen zo'n 2600 apotheken, lokale gezondheidspunten waar huisapothekers burgers begeleiden bij hun medicatiegebruik en levensstijl. De troeven van die huisapothekers zijn hun laagdrempeligheid en nabijheid. Uit een recente IPSOS-studie bleek dat 96% van de burgers het meeste vertrouwen heeft in hun apotheker.
De rol van de apotheker verandert, de covid-crisis heeft deze evolutie zeker versneld. Enerzijds zien we de shift van het louter afleveren van geneesmiddelen naar een meer sensibiliserende, preventieve en oriënterende rol, zowel binnen zorg als welzijn. De eerste stappen in deze richting zijn gezet: denk maar aan het #CAVAsa-project, een samenwerking van het Vlaams Apothekers Netwerk en het Centrum Algemeen Welzijnswerk. Apothekers worden er ingeschakeld om burgers met psychosociale noden en kwetsbaarheden - zoals armoede of eenzaamheid - te detecteren.
Een gelijkaardig project start binnenkort op, met focus op het herkennen van suïcidaal gedrag. In mei zet het Vlaams Apothekers Netwerk in op de preventie en screening van huidkanker, en zal de komende jaren campagnes aanbieden rond andere preventiethema's.
Daarnaast zagen we de voorbije maanden ook apothekers buiten de muren van hun apotheek of in nieuwe rollen. We werkten mee in de vaccinatiecentra, voerden covid-testen uit en zullen weldra ook covid-vaccins toedienen. Binnen de eerstelijnszones heeft men de voorbije periode zonder twijfel de meerwaarde van de apotheker ontdekt en ervaren hoe sterk het netwerk van apothekers is.
Dit lokale niveau zal in de toekomst steeds belangrijker worden. Het Vlaams Apothekers Netwerk zet daarom in op het uitbouwen van de kringwerkingen van apothekers. Dit om apothekers te verenigen, ze lokaal een gezicht te geven en een aanspreekpunt te vormen voor de andere partners in de eerstelijnszones, waaronder ook de lokale besturen. Meer en meer projecten zullen op het vlak van de eerstelijnszone worden uitgevoerd, met het gebruik van populatiemanagement en afgestemd op de lokale context.
De software kan op basis van het geneesmiddelengebruik patiënten met een bepaalde aandoening selecteren, zodat apothekers ze intensiever kunnen begeleiden. Dit laatste gebeurt al in een proefproject van het Vlaams Apothekers Netwerk rond COPD.
Een belangrijke randvoorwaarde is uiteraard het kader waarin dit gebeurt. Daar zullen in de toekomst de nodige stappen moeten worden gezet om de evoluerende rol van de apotheker te verankeren en correct te honoreren. Een politiek debat moet worden opgestart rond de veelheid aan structuren die Vlaanderen telt en in welke mate deze structuren een duurzaam gezondheidsbeleid dient. Vanuit het Vlaams Apothekers Netwerk doen we ons uiterste best om apothekers zo goed mogelijk te ondersteunen, op alle vlakken.